حسین عباسی صبح روز یکشنبه ۱۲ مرداد در این جلسه که با حضور دکتر مرسل‌پور، قائم‌مقام سازمان امور اجتماعی وزارت کشور، مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران و جمعی از مدیران دستگاه‌های اجرایی در محل فرمانداری ورامین برگزار شد، گفت: این نشست فرصت مغتنمی است تا ضمن بررسی وضعیت اجتماعی شهرستان، بتوانیم برای برنامه‌ریزی‌های هدفمند در حوزه زنان، خانواده، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و افزایش سرمایه اجتماعی گام برداریم.

وی با اشاره به در پیش بودن اربعین حسینی و نقش مردم در برگزاری این مراسم عظیم، اظهار کرد: مردم عزیز ورامین در دوران دفاع مقدس با جانفشانی از کیان کشور دفاع کردند و هم‌اکنون نیز باید برای حفظ انسجام و عزت جامعه، همه دستگاه‌ها پای کار باشند.

عباسی با اشاره به ویژگی‌های جمعیتی ورامین افزود: براساس سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان بیش از ۵۰۰ هزار نفر بود که با احتساب موالید، مهاجرت و حضور اتباع، این عدد رشد قابل توجهی داشته است. ورامین به دلیل تنوع قومی، فرهنگی و مذهبی، به‌درستی «ایران کوچک» لقب گرفته است.

فرماندار ورامین در ادامه تصریح کرد: با وجود ظرفیت‌های گسترده مذهبی و فرهنگی، از جمله وجود بیش از ۳۰۰۰ فرهنگی، ۲۵۰ مدرسه، و نزدیک به ۲۰۰ مسجد در شهرستان، اما متأسفانه در حوزه آسیب‌های اجتماعی وضعیت نگران‌کننده‌ای داریم که باید با نگاه علمی، داده‌محور و صریح مورد بررسی و درمان قرار گیرد.

وی با اشاره به روند صعودی برخی آسیب‌های اجتماعی از جمله اقدام به خودکشی در سالیان اخیر، خواستار همکاری همه‌جانبه دستگاه‌های مسئول در زمینه شناسایی، پیشگیری و مداخله شد و افزود: جلسات شورای آموزش‌وپرورش و گزارش‌های دریافتی از دستگاه‌های مختلف، زنگ خطر را برای ما به صدا درآورده و امیدواریم حضور مدیران کشوری و استانی در این جلسه منجر به ترسیم نقشه راه اجتماعی برای شهرستان شود.

عباسی از سازمان‌های مردم‌نهاد به عنوان بازوان مؤثر اجتماعی یاد کرد و گفت: گروه‌های مردم‌نهاد، به‌ویژه فعالان فرهنگی، اجتماعی و خیریه‌ها می‌توانند نقشی مؤثر در کاهش آسیب‌های اجتماعی ایفا کنند و فرمانداری از توسعه فعالیت این گروه‌ها حمایت خواهد کرد.

وی با اشاره به جایگاه اثرگذار شهرستان ورامین در جنوب‌شرق استان تهران، خواستار توجه ویژه مدیران استانی به این شهرستان شد و افزود: موفقیت برنامه‌های اجتماعی در ورامین می‌تواند الگویی برای سایر مناطق هم‌جوار باشد.

در ادامه این نشست، گزارشی از سوی اداره بهزیستی، شبکه بهداشت، آموزش‌وپرورش و شهرداری ورامین در خصوص وضعیت آسیب‌های اجتماعی و اقدامات انجام‌شده در حوزه پیشگیری و مداخله ارائه شد.

این نشست با حضور فعال دستگاه‌های اجرایی عضو کارگروه، مدیران مدارس، کارشناسان اجتماعی و نمایندگان گروه‌های مردم‌نهاد برگزار شد و مقرر شد برنامه‌ریزی لازم برای کاهش آسیب‌های اجتماعی با محوریت مشارکت مردمی و حمایت نهادهای مسئول، تدوین شود.

پیشگیری‌های اجتماعی مؤثرتر از مجازات است

دادستان عمومی و انقلاب شهرستان ورامین نیز در این جلسه با تأکید بر ضرورت خروجی‌محور بودن جلسات کارشناسی حوزه آسیب‌های اجتماعی گفت: علی‌رغم تصویب اسناد و برگزاری جلسات مختلف، به اهداف مشخص‌شده نرسیده‌ایم و اقدامات پیشگیرانه در اولویت قرار نگرفته است.

علیرضا شمس در نشست کارگروه اجتماعی با انتقاد از نبود نتیجه ملموس در اجرای برنامه‌ها و اسناد اجتماعی اظهار کرد: جلسات کارشناسی تنها زمانی ارزشمند است که خروجی آن در جامعه و در عمل قابل مشاهده باشد؛ نه اینکه صرفاً در حد تدوین سند باقی بماند.

وی با اشاره به لزوم برنامه‌ریزی دقیق برای مقابله با ناهنجاری‌ها گفت: در هر موضوعی، برای رسیدن به هدف، ابتدا باید اطلاعات دقیق جمع‌آوری و تحلیل شود؛ سپس عملیات متناسب طراحی گردد. اگر اطلاعات ناقص باشد، عملیات نادرست و هدف دست‌نیافتنی خواهد بود.

شمس افزود: نقطه مغفول و حلقه مفقوده در بسیاری از طرح‌ها و اقدامات اجتماعی، نبود هماهنگی میان‌بخشی و پیگیری مستمر است. ما پیشتر ستادی برای بررسی معضل خودکشی تشکیل دادیم و با وجود ثبت آمار نگران‌کننده، خروجی ملموسی حاصل نشده است.

دادستان ورامین، با بیان تجربیات انجمن حمایت از خانواده‌های زندانیان، اظهار کرد: ما در این انجمن گامی فراتر از حمایت از خانواده زندانیان برداشتیم و جامعه آسیب‌دیده را نیز زیر پوشش بردیم. نخستین اقدام، نیازسنجی جامع خانوارها از نظر آموزشی، بهداشتی، معیشتی و ورزشی بود که نتایج آن به کارگروه‌های تخصصی ارجاع داده شد.

وی ادامه داد: در این انجمن توانستیم با ایجاد کارگاه‌های اشتغال، راه‌اندازی رستوران و صنوف مختلف، خانواده‌ها را توانمند کرده و از کمک مستقیم به خودکفایی برسانیم. در حوزه دانشجویی، حتی هزینه دانشگاه این افراد نیز پرداخت می‌شود.

شمس با انتقاد از چرخه معیوب جمع‌آوری و رهاسازی معتادان گفت: هر روز معتاد جمع می‌کنیم، به کمپ می‌فرستیم، دو ماه بعد آزاد می‌شوند، بدون هیچ‌گونه مراقبت یا توانمندسازی. این دور باطل هم منابع را هدر می‌دهد و هم آسیب را استمرار می‌بخشد.

وی افزود: در زندان، با کمک سازمان فنی‌وحرفه‌ای آموزش‌هایی چون آرایشگری، برق‌کاری، لوله‌کشی را آغاز کردیم تا زندانیان از زمان خود بهره ببرند و پس از آزادی بتوانند با مجوز کسب و کار وارد بازار شوند. در کمپ‌های ترک اعتیاد نیز این اقدام را آغاز کرده‌ایم.

شمس خاطرنشان کرد: در بحث پیشگیری، ما موفق نبوده‌ایم؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند تکدی‌گری، کودک‌آزاری، همسرآزاری و ده‌ها آسیب اجتماعی دیگر. این واقعیت را نمی‌توان کتمان کرد.

وی با اشاره به آمارهای رسمی گفت: در موضوع عفاف و حجاب، ۳۲ دستگاه مسئولند، اما تنها دو دستگاه یعنی قوه قضائیه و نیروی انتظامی نقش مقابله‌ای دارند. ۳۰ دستگاه دیگر وظیفه پیشگیری دارند که به درستی عمل نکرده‌اند.

دادستان ورامین با انتقاد از تأخیر در ورود به موضوعات اجتماعی گفت: وقتی فردی به اعتیاد یا بزهکاری مبتلا شد، با مجازات نمی‌توان تغییرش داد. باید از مدارس شروع کرد. همان‌ چیزی که جناب آقای دکتر مرسل‌پور نیز بر اهمیت آموزش و پرورش تأکید داشتند.

وی در پایان تأکید کرد: اقدام ایذایی و مقابله‌ای، آخرین راه‌حل است. اگر از همان ابتدای مسیر یعنی مدرسه، خانواده و جامعه، اقدامات پیشگیرانه مؤثر انجام شود، دیگر نیازی به مداخلات قضایی و انتظامی نخواهد بود.

ادامه دارد...