صباح زنگنه در گفت‌وگو با ایسنا در تشریح سناریوهای پیش‌روی کشور پس از فعال شدن مکانیسم ماشه، اظهار کرد: در هر توافقی، از یک سو مسئولیت‌ها و تعهدات تعریف می‌گردد و از سوی دیگر اختیارات و صلاحیت‌ها در نظر گرفته می‌شود و معمولا مبنای این نوع توافقات، توازن میان مجموعه‌ای از تعهدات، مسئولیت‌ها و امتیازات است. در زمان مختل شدن این‌ها، هر دو طرف می‌توانند طرف مقابل را به عدم پایبندی به تعهدات متهم کنند. واضح است اروپایی‌ها مستقیما به این تعهدات خود عمل نکردند، وعده دادند که سازوکار جدیدی موسوم به اینستکس ایجاد کنند که آن هم عملیاتی نشد و متاسفانه ما هم نتوانستیم حرکتی در جهت خواسته‌هایمان انجام دهیم.
وی با اشاره به اینکه مانع اصلی اجرای تعهدات اروپا فشار آمریکا بود، اضافه کرد: ایران دائم در تماس با اروپایی‌ها بود و تاکید داشت که حتی اگر آمریکا از برجام خارج شد، اروپا چشم خود را بر مسائل مالی و تجاری ایران نبندد. نکته جالب این است که ما همواره زیر نظر و بازرسی‌های کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داشتیم، اما نتوانستیم اروپا را به انجام تعهدات ملزم کنیم. حتی افزایش غنی‌سازی هم در کنترل آژانس قرار داشت و اتهامات اروپا مبنی بر عدم پایبندی ایران به تعهداتش بی پایه و اساس است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به مخالفت چین و روسیه با اجرای مکانیسم ماشه، بیان کرد: همچنین شرایط فعلی دنیا به لحاظ تولید انرژی با چنان چالش‌هایی مواجه است که اعمال فشار بر ایران در مورد صادرات انرژی، بخشی از بازار انرژی جهان را مختل می‌کند. چنانچه روسیه هم با ایران همراهی کند شاهد کمبود جدی انرژی در بازار جهانی خواهیم بود. از طرف دیگر ایران توانسته از تنگناهای موجود در قطعنامه‌ها عبور کند. در طول سالیان تحریم که انواع مختلفی داشت ایران با تقویت سایر بخش‌های اقتصادی به ویژه بخش خصوصی توانست بسیاری از موانع را پشت سر بگذارد. ضمن اینکه اروپا از خود انرژی ندارد و ناگزیر است از انرژی ایران، روسیه یا بقیه اعضا اوپک و آمریکا استفاده کند. رفتن به سمت انرژی آمریکا عملا اروپا را آچمز می‌کند و تحت مدیریت و تبعیت ایالات متحده قرار خواهد داد این خطر برای اروپایی‌ها جدی است.
زنگنه با اشاره به قدرت تمام‌نشدنی دیپلماسی در عرصه بین‌الملل، بیان کرد: ما باید برای هر حربه و ابزاری، برنامه خاص داشته باشیم. مسیر دیپلماسی محدود به آمریکا و سه کشور اروپایی نیست و ایران با برنامه‌ریزی و تلاش‌های دیپلماتیک می‌تواند مسیر خود را باز و ایفای نقش کند. البته سختی‌ها وجود دارد و نیازمند ارائه جایگزین‌ها و قدرت تصمیم‌گیری به موقع مسئولان نظام هستیم، اما گذر از سختی‌ها شدنی است.
نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی ادامه داد: همکاری با کشورهای همسایه بسیاری از محدودیت‌ها را از بین می‌برد. برای اعمال ابتکارات دیپلماتیک باید در همه جا از تمام امکانات بهره گرفت. به نظر می‌آید در سال‌های اخیر اروپایی‌ها به شدت تابع آمریکا شدند و از قدرت مستقل تصمیم‌گیری عاجز هستند. از قدرت لابی‌گری در آمریکا نباید غافل شد. کاری که لابی صهیونیستی در آمریکا انجام می‌دهد تنها دیپلماسی مستقیم رژیم صهیونیستی نیست، بلکه از رویه‌های دیگر مانند تغییر ذهنیت ترامپ، مجلس نمایندگان و سنا و رسانه‌ها هم بهره می‌گیرد. ما باید تمام احتمالات را در نظر بگیریم و برای آن برنامه مشخصی تعیین کنیم.
انتهای پیام
نظرات