واپسين روزهاي تابستان مي‌گذرد و با اين‌كه لازم است ذخيره‌سازي گاز در مخازن در ماه‌هاي گرم سال صورت گيرد، پس از گذشت دوسال خبر قطعي در زمينه‌ي راه‌اندازي مخزن ذخيره گاز سراجه به گوش نمي‌رسد. اين در حالي است كه چندي پيش مدير عامل شركت ذخيره‌سازي گاز، از افتتاح رسمي اين مخزن پس از عيد فطر خبر داده بود.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، امروزه ذخيره‌سازي گاز در دنيا اهميت ويژه اي پيدا كرده است. در اين ميان با وجودي كه به زعم مسئولان نياز است طي يك يا دو سال آينده 30 تا 40 مخزن گاز در كشور راه‌اندازي شود، همچنان ايران فاقد مخازن ذخيره سازي گاز است.
سابقه ذخيره‌سازي گاز به سال 1915 ميلادي يعني نزديك به 100 سال پيش باز مي و اكنون قاره آمريكا با 441 مخزن دارنده بيشترين مخازن ذخيره‌سازي دنياست. اروپاي غربي هم 75 مخزن فعال دارد و با احتساب 17 مخزن اروپاي مركزي، در مجموع اين قاره 92 مخزن ذخيره‌سازي به خود اختصاص داده است.
كشورهاي عضو شوروي سابق در مجموع 46 مخزن نفت دارند و از اين ميان21 مخزن هم متعلق به روسيه است، اما با اين وجود كشوري مانند ايران علي‌رغم آنكه دومين دارنده گاز دنيا است، تاكنون فاقد مخزن فعال ذخيره سازي بوده است.
پيش از اين مديرعامل شركت ذخيره‌سازي گاز از لزوم راه‌اندازي 30 تا 40 مخزن در دوسال آينده خبر داده و از نياز كشور به اين حجم مخزن خبر داده بود. البته به طور جدي فعلا اين شركت 9 پروژه را در دستور كار دارد.
سراجه
مخزن سراجه قم كه به تازگي فاز اول آن راه‌اندازي شده، در 40 كيلومتري جنوب‌شرقي قم قرار دارد و داراي گاز و ميعانات گازي است. اين مخزن با تزريق 703 ميليون مترمكعب در فاز اول قابليت ذخيره 908 ميليون مترمكعب گاز را داراست.
روز 25 مرداد ماه و با تاخيري چند ماهه، به يك باره مسئولان شركت ملي گاز از راه اندازي بخش‌هايي از اين مخزن خبر داده و قول راه‌اندازي رسمي در آينده‌اي نزديك را دادند. البته پيش از اين هم در فواصل زماني مختلف، مسوولان از راه‌اندازي اين مخزن خبر داده بودند و از تابستان سال قبل هر از چند گاهي خبر افتتاح آن را مي‌شنيديم، حتي ارديبهشت‌ماه امسال مسعود سامي‌وند - مدير عامل شركت ذخيره‌سازي گاز، از افتتاح اين مخزن ظرف چند روز آينده خبر داد، اما بعدها مجددا اين مساله به دست فراموشي سپرده شد و هربار موعد آن به زماني ديگر موكول شد.
شوريجه
شوريجه ديگر مخزني است كه در شمال‌شرق كشور قرار گرفته و قابليت ذخيره‌سازي 408 ميليارد مترمكعب گاز را دارد كه با افتتاح فاز اول روزانه قادر به ذخيره‌سازي 10 ميليون مترمكعب گاز و 20 ميليون مترمكعب تأسيسات فرآورش است. در فاز دوم اين مخزن اين ارقام دو برابر مي‌شود. پس از سراجه قم، شوريجه مي‌تواند دومين مخزن فعال كشور باشد و تا كنون برخي از كمپرسورهاي اين مخزن نيز نصب شده‌اند.
يورتشا
به گزارش ايسنا، يورتشاي ورامين مخزني از نوع طاقديس‌هاي آبدار است كه از سال 1384 در دست مطالعه قرار گرفته و سال گذشته مديرعامل شركت ذخيره سازي گاز از امكان راه اندازي اين مخزن در سال 1391 خبر داده بود.
ساير مخازن
پروژه ايران مركزي از ديگر اقدامات صورت گرفته در اين بخش است كه جهت شناسايي مخازن داراي پتانسيل ذخيره‌سازي گاز طبيعي در منطقه ايران مركزي صورت گرفته است. در اين منطقه كه وسعتي حدود 170 هزار كيلومتر دارد، تاكنون بيش از 40 ساختار و 50 تا 60 گنبد نمكي مورد بررسي قرار گرفته و از جمله اكتشافاتي كه در اين منطقه صورت گرفته مي‌توان به گنبد نمكي نصرآباد كاشان اشاره كرد.
در آخرين اظهار نظرها مديران گازي كشور از تلاش براي پيدا كردن مشاوري براي اين گنبد نمكي خبر داده و مسعود سامي وند در اين باره گفته بود كه پيش از اين به دليل نياز گنبد نمكي نصرآباد به حجم بالاي آب، به مذاكره با شركت آب پرداختيم و خوشبختانه با همكاري دوستان اين مشكل چندي پيش برطرف شده است.
قزل تپه نيز از جمله ساختارهايي است كه جهت مطالعه و ارزيابي در اختيار شركت ملي گاز قرار گرفته و قرار است در صورت قابليت اين ساختار، اقدامات بعدي صورت بگيرد.
مخزن تلخه هم از جمله طاقديس‌هاي آبدار زيرزميني است كه در 70 كيلومتري جنوب گرمسار و 130 كيلومتري شرق ورامين واقع شده است. اين مخزن حدود 45 سال پيش به منظور بررسي وجود نفت كشف شده، ولي به علت ناچيزبودن هيدروكربور موجود در آن و غيراقتصادي بودن توليد، متوقف شد. در سال‌هاي اخير با هدف بررسي‌هاي لازم از منظر ذخيره‌سازي، مطالعاتي برروي اين مخزن صورت گرفته و ارزيابي آن در دستور كار قرار دارد. البته انجام پروژه در اين مخزن منوط به كسب مجوز از سازمان محيط زيست خواهد بود.
در غرب كشور هم تاكنون 92 مخزن از 220 مخزن موجود مورد بررسي قرار گرفته كه از ميان اين موارد، دو ساختار باباقير و بافكول در مطالعات اوليه داراي ظرفيت يك TCF گاز در جا شناسايي شده‌اند و اكنون آزمايشات لرزه‌نگاري برروي آنها درحال انجام است تا با تكميل تحقيقات وضعيت نهايي اين مخازن مشخص شود.
ميدان گازي مختار در حوالي ياسوج هم از جمله مواردي است كه داراي گاز درجاي قابل‌توجهي است و مي توان در فصول سرد به برداشت از آن پرداخت. اكنون مطالعات درباره ايجاد تأسيسات و تجهيزات در اين بخش درحال انجام است.
به گزارش ايسنا، در شرق كشور هم ميادين اميرآباد و چهچه در خانگيران و همچنين ميدان اكبرآباد در استان فارس دردست مطالعه قرار دارند.
ذخيره‌سازي گاز در مخازن تخليه‌شده نفت و گاز، مخازن عميق آب‌هاي زيرزميني، فعاك‌هاي نمكي ايجادشده در گنبدهاي نمكي، معادن قروكه زغال سنگ، سنگ‌هاي سخت آذرين، معادن متروكه نمك و يا به روش LRC قابل اجراست.
با توجه به اين كه به طور معمول هر كشوري بايد بين 12 تا 14 درصد از توليد گاز خود را ذخيره كند تا در روزهاي سرد سال با مشكل كمبود گاز مواجه نباشد. در برنامه پنجم توسعه مقرر شده است كه روزانه 110 ميليون مترمكعب گاز طبيعي در كشور ذخيره شود.
از آن‌جايي كه تا پايان سال 1393 توليد گاز ايران به روزانه بيش از يك ميليارد مترمكعب افزايش پيدا مي‌كند، اين مقدار گاز بايد در چهار مخزن ذخيره‌سازي سراجه قم، شوريجه، گنبدنمكي كاشان (نصرآباد) و يورتشاي ورامين ذخيره شود.
بر اساس برنامه از مجموع 110 ميليون متر مكعب گاز، 30 ميليون مترمكعب در مخزن سراجه، 40 ميليون مترمكعب در مخزن شوريجه و درمجموع 40 ميليون مترمكعب در مخز‌ن‌هاي گنبد نمكي و يورتشاي ورامين ذخيره خواهد شد. تاكنون گاز طبيعي تنها در خطوط لوله انتقال گاز ذخيره مي‌شد.
انتهاي پيام
نظرات