اسرای جنگی و ملوانان، کارگر می‌شدند، زنان به کنیزی گرفته می‌شدند و از کودکان به‌عنوان کارگر مزرعه یا پادوی خانه استفاده می‌شد. در اروپای قرون‌وسطی، ارباب‌رعیتی رواج یافت و در همین زمان تجارت برده‌های عرب در قاره آفریقا رونق پیدا کرد. در قرون ۱۷، ۱۸ و ۱۹، در شانگهای، اغفال یا آدم‌ربایی برای کار در کشتی‌های قایقرانی و ماهیگیری متداول بود و مردان قوی‌بنیه‌تر در امور نظامی مجبور به کار می‌شدند و اروپاییان با کمک بردگانی که از میدان‌ها فروش برده می‌خریدند، آمریکا را تسخیر کردند.
جنبش ضد برده‌داری در انگلستان برای پایان دادن به برده‌داری در دهه ۱۷۶۰ فعالیت خود را آغاز کرد، اما برده‌داری تا سال ۱۸۳۳ از بین نرفت. آخرین کشور در جهان برای لغو برده‌داری موریتانی بود اما فعالان معتقدند که هنوز ۲۰ درصد از جمعیت آن همچنان برده هستند. روز ۲۲ آگوست ۱۷۹۱، در سانتو دومینگو (امروزه هائیتی و جمهوری دومنیکن) آغاز قیامی بود که نقشی اساسی در لغو تجارت برده‌های اقیانوس اطلس داشت.
برده‌داری در جهان مدرن
کلمه "برده‌داری" تصاویری از زنجیرها و کشتی‌های ماوراءالنهر را به تصویر می‌کشد، تصاویری که به نظر می‌رسد کاملا متعلق به گذشته هستند. اما امروز بیش از هر زمان دیگری در تاریخ مردم به بردگی گرفته می‌شوند.
کارشناسان محاسبه کرده‌اند که تقریبا ۱۳ میلیون نفر بین قرن‌های ۱۵ تا ۱۹ اسیرشده و به‌عنوان برده فروخته شدند. بر اساس آخرین آمار منتشرشده توسط سازمان بین‌المللی کار وابسته به سازمان ملل (ILO) و بنیاد Walk Free، امروز حدود ۴۰.۳ میلیون نفر، بیش از سه برابر رقم تجارت برده در اقیانوس اطلس، در نوعی برده‌داری مدرن زندگی می‌کنند.
بردگان دنیای مدرن چه کسانی هستند؟
زنان و دختران ۷۱ درصد کل قربانیان برده‌داری مدرن را تشکیل می‌دهند. کودکان ۲۵ درصد معادل ۱۰ میلیون از بردگان در سراسر جهان را تشکیل می‌دهند. طبق گفته ILO، زنان و دختران بیشترین آمار بردگی را دارند؛ ۹۹ درصد از کل قربانیان در صنعت تجارت و ۵۸ درصد در سایر بخش‌ها را شامل می‌شوند.
بردگان در چه‌کارهایی به خدمت گرفته می‌شوند؟
امروزه فردی را برده می‌خوانند که برخلاف میل خود مجبور به انجام کاری شود. بردگان تحت مالکیت یا کنترل یک بهره‌بردار یا کارفرما هستند. دارای آزادی حرکت محدود هستند، به‌عنوان یک کالا و به‌طور غیرانسانی با آن‌ها رفتار می‌شود یا به‌عنوان مال خریداری و فروخته می‌شوند.
در سطح جهان، بیش از نیمی از ۴۰.۳ میلیون قربانی (۲۴.۹ میلیون) قربانی کار اجباری هستند، به این معنی که آن‌ها برخلاف میل خود و زیر بار فشار، تهدید، ارعاب یا اجبار کار می‌کنند. تخمین زده می‌شود که ۱۵.۴ میلیون نفر دیگر نیز تن به ازدواج‌های اجباری می‌دهند.
از ۲۴.۹ میلیون نفری که در کار اجباری گرفتارشده‌اند، اکثریت (۱۶ میلیون نفر) در بخش خصوصی کار می‌کنند. آنان خانه‌ها و آپارتمان‌ها را تمیز می‌کنند. لباس‌هایی را که می‌پوشیم تولید می‌کنند. میوه و سبزی‌هایی را که می‌خوریم از مزارع و باغ‌ها برداشت می‌کنند. میگو و ماهی داخل بشقاب‌های رستوران‌ها حاصل ماهیگیری آنان است. برای مواد معدنی مورداستفاده در تلفن‌های هوشمند، لوازم‌آرایش و اتومبیل‌های الکتریکی در معدن کار می‌کنند و در مشاغل ساختمانی برای جام جهانی ۲۰۲۲ قطر کار می‌کنند.
تخمین زده‌شده است که ۴.۸ میلیون نفر که در کار اجباری فعال هستند، مورد سوءاستفاده جنسی قرار می‌گیرند، درحالی‌که تقریبا ۴.۱ میلیون نفر در کار اجباری توسط برخی دولت هستند. مانند سوءاستفاده برخی دولت‌ها از افراد برای ساخت‌وساز اجباری یا کار کشاورزی. در بعضی از کشورها مانند موریتانی، اگر مادرشان برده باشد، بردگی به فرزندشان "ارث" می‌رسد.
ازنظر آماری، برده‌داری مدرن شیوع بیشتری در آفریقا دارد و پس‌ازآن بردگان در آسیا و اقیانوس آرام قرار دارند.
بیش از ۷۰ درصد از ۴.۸ میلیون قربانی استثمار جنسی در منطقه آسیا و اقیانوسیه هستند. ازدواج اجباری بیشتر در آفریقا دیده می‌شود. اما هیچ کشوری وجود ندارد که به بردگی آلوده نباشد؛ ۱.۵ میلیون قربانی در کشورهای پیشرفته زندگی می‌کنند، تخمین زده می‌شود ۱۳ هزار نفر در انگلیس به بردگی گرفته‌شده‌اند.
چرا در دنیای مدرن تعداد بردگان افزایش یافته است؟
برده‌داری تجارت بزرگی است. در سطح جهانی، برده‌داری هرسال ۱۵۰ میلیارد دلار سود دارد که بیش از یک‌سوم آن (۴۶.۹ میلیارد دلار) را کشورهای پیشرفته ازجمله اتحادیه اروپا کسب می‌کند. درحالی‌که تاجران برده دو قرن پیش مجبور بودند با سفرهای پرهزینه و نرخ بالای مرگ‌ومیر مقابله کنند، بهره‌برداران مدرن به دلیل پیشرفت‌های بزرگ در فناوری و حمل‌ونقل، ضرر کمتری را تجربه می‌کنند. جریان مهاجرت مدرن همچنین به این معنی است که می‌توان از تعداد زیادی از افراد آسیب‌پذیر و قابل بهره‌برداری برای زنجیره‌های تامین جهانی در صنایع کشاورزی، زیبایی، مد و جنس استفاده کرد.
طبق گفته‌های سیدارا کارا، متخصص برده‌داری، معامله گران مدرن برده اکنون ۳۰ برابر بیشتر از درآمد همتایان خود در قرن‌های ۱۸ و ۱۹ درآمد دارند. کارا تخمین می‌زند که هزینه یک‌بارمصرف یک برده امروز ۴۵۰ دلار است. یک کارگر اجباری سالانه تقریبا ۸۰۰۰ دلار سود برای استثمارگر خود ایجاد می‌کند، درحالی‌که قاچاقچیان انسان به‌طور متوسط ۳۶ هزار دلار برای هر قربانی درآمد دارند.
کارا گفت: "معلوم شد که بردگی امروز سودآورتر از آن است که تصور می‌کردم. سود به ازای هر برده می‌تواند از چند هزار دلار تا چند صد هزار دلار در سال باشد و کل سود برده سالانه تا ۱۵۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. "
این موضوع که نرخ جهانی جمعیت نیز بر تخمین‌ها تاثیر می‌گذارد مهم است؛ ۹ کشور با بالاترین تعداد مطلق قربانیان از پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان هستند. در کشورهای چین، جمهوری دموکراتیک کنگو، هند، اندونزی، نیجریه، کره شمالی، پاکستان، فیلیپین و روسیه ۶۰ درصد کل افرادی را که در برده‌داری مدرن زندگی می‌کنند را تشکیل می‌دهند.
افزایش درگیری‌های خشونت‌آمیز در سراسر جهان طی ۳۰ سال گذشته تعداد افراد در معرض خطر برده‌داری را افزایش داده است، طبق گزارش دفتر مواد مخدر و جرم سازمان ملل (UNODC)، گروه‌های مسلح و تروریست‌ها به "قاچاق انسان" روی آوردند تا از آن‌ها برای کنترل جامعه، یا برای افزایش نیروی نظامی، استخدام سربازان کودک یا دادن برده‌های جنسی به‌عنوان پاداش برای استخدام آنان استفاده کنند.
تفاوت بین بردگی و قاچاق انسان چیست؟
قاچاق انسان فقط یکی از راه‌های به بردگی کشیدن است. ازآنجایی‌که قرن‌ها پیش برای یک تاجر برده معمول بود که به‌سادگی یک انسان دیگر را می‌خرید و آن شخص را به‌عنوان دارایی خود "مالک" می‌شد، امروزه این عمل موذیانه‌تر صورت می‌گیرد.
قاچاق شامل استخدام، انتقال یا به دست آوردن فردی از طریق اجبار، آدم‌ربایی، کلاه‌برداری یا سوءاستفاده از آن‌ها است. این بهره‌برداری می‌تواند از کار اجباری تا ازدواج اجباری یا کار جنسی تجاری باشد و استثمارگر می‌تواند هرکسی باشد، ازجمله غریبه‌ها، همسایگان یا اعضای خانواده. بیشتر افراد در کشورهای خودشان قاچاق می‌شوند، اگرچه ممکن است در خارج از کشور نیز قاچاق شوند، اما غالبا فرد به کار اجباری قاچاق می‌شود.
قربانیان بارها اعتراف کرده‌اند که به آن‌ها پیشنهادشده است در یک شهر یا کشور دیگر شغل خوبی دریافت کنند، اما فقط یافتن شغل موجود نیست و بعد از آن، آنان مدیون "کارفرما" یا قاچاقچی خود هستند و باید هزینه حمل‌ونقل را بپردازند، اسکان و هر "هزینه" دیگری که بهره‌بردار طلب می‌کند، درنتیجه قربانی را مجبور به اسارت برای پرداخت بدهی می‌کنند.
قاچاق انسان توسط قایق‌های صیادی هنوز به‌ویژه در جنوب شرقی و شرق آسیا گسترده است، جایی که مردان با وعده شغل در کشاورزی یا ساخت‌وساز اغوا می‌شوند، سپس درحالی‌که به آن‌ها مواد مخدر خورانده شده است یا کتک‌خورده‌اند در دریا بیدار می‌شوند.
استثمار کارگران مهاجر همچنین در مالزی، کامبوج، چین، ایتالیا، ویتنام و انگلیس آشکار است.
چگونه شخصی تبدیل به برده می‌شود؟
پاسخ قطعی برای این سوال وجود ندارد. برده‌داری مدرن به هر رنگ، سن و جنسیتی از افراد تاثیر می‌گذارد، اما در میان افراد آسیب‌پذیر شیوع بیشتری دارد. برده ممکن است یک روستایی کامبوجی باشد که به دنبال کار با درآمد بهتر در کشور همسایه است و خود را در یک قایق ماهیگیری قاچاق انسان می‌بیند؛ یا دختر جوانی که مجبور به ازدواج در سن ۱۳ سالگی می‌شود زیرا تغییرات آب و هوایی محصولات کشاورزی خانواده‌اش را تحت تاثیر قرار داده است و آن‌ها دیگر توانایی نگهداری او در خانه را ندارند. یا یک فرد بی‌خانمان که از پناهگاه بی‌خانمان‌ها در لندن ربوده‌شده و مجبور به کار در یک پارکینگ شده است، یا مهاجری که ویزای وی منقضی شده است و اگر آنچه را که قاچاقچی خواسته انجام ندهد، تهدید به اخراج می‌شود.
سازمان بین‌المللی ضد برده‌داری می‌گوید: برده‌داری جهانی است اما درجاهایی به اوج می‌رسد که حاکمیت قانون ضعیف است و فساد کنترل نمی‌شود.
آیا بردگی پایان خواهد یافت؟
به اعتقاد کارا می‌توان برده‌داری را برای همیشه ریشه‌کن کرد، اما این امر مستلزم اراده سیاسی بزرگ و تحقیقات قابل‌توجه است.
ابتدا باید تحقیقات اختصاصی برای تعیین محل سوءاستفاده از نیروی کار در هر سطحی از زنجیره تامین کالاها که شفاف نیست، صورت گیرد. سپس لازم است فرایندهای صدور گواهینامه مستقل برای هر کالا طراحی شود، به‌طوری‌که مصرف‌کنندگان بتوانند در مورد محصولاتی که می‌خرند و این محصولات از برده‌داری یا سوءاستفاده از نیروی کار در آن تولیدشده، انتخاب داشته باشند.
این فعال سازمان ضد برده‌داری در پایان می‌گوید: صنایع نیاز به سرمایه‌گذاری در جوامعی دارند که از نیروی کار کم‌هزینه برای تولید محصولات استفاده می‌شود. وی گفت: "انجام این کار به کاهش آسیب‌پذیری قاچاق انسان و سوءاستفاده کمک می‌کند. مصرف‌کنندگان ممکن است مجبور شوند برای کالاهای خاص کمی بیشتر بپردازند و شرکت‌های چندملیتی مجبور شوند سودهای کمی پایین‌تر را بپذیرند، اما یک محیط کار آزادتر و عادلانه باعث افزایش بهره‌وری می‌شود و به‌طور بالقوه برخی از هزینه‌ها را جبران می‌کند. "
منابع
www.un.org
en.unesco.org
www.theguardian.com
انتهای پیام
نظرات