احمد امامی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه در طی تاریخ، تمدن ایران یکی از بزرگترین و شناخته‌شده ترین تمدن‌های جهان بوده است، اظهار کرد: چین، هند و مصر برخی ازکشورهایی هستند که به لحاظ علمی می‌توان آنان را با ایران در یک جایگاه تاریخی قرار داد.
وی با بیان اینکه جایگاه تاریخی ایران در علوم به دو دوره پیش و پس از اسلام تقسیم می‌شود، افزود: در دوران پیش از اسلام، وسعت ایران چندین برابر امروز بود و از چهار طرف به چین، آفریقا، سیبری و اقیانوس هند محصور بود. این کشور وسیع در علوم مختلف سرامد بود و دانشمندان بزرگی همچون جاماسب و بزرگمهر را در دامان خود می‌پرورانید و دانشگاه بین‌المللی جندی شاپور نیز در ایران قرار داشت و علم‌آموزان از سراسر دنیا به این دانشگاه می‌آمدند.
عضو هیات علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه اداره امور بهداشتی چنین کشور عظیمی کار بسیار سختی بود، عنوان کرد: در آن زمان فردی تحت عنوان "درست‌بد" مسئول حفظ سلامت ساکنان امپراطوری ایران بود. در ایران باستان چهار دسته پزشک داشتیم؛ پزشکانی که در زمینه بهبود روان مردم فعالیت می‌کردند و برترین پزشکان محسوب می‌شدند، پزشکان متخصص در گیاه‌درمانی، پزشکان قانونی که معادل پزشکان عمومی امروزی بودند و دسته چهارم هم پزشکان جراح. تمام این پزشکان تحت نظر موبدان موبد فعالیت می‌کردند.
امامی ادامه داد: بسیاری از روش‌هایی که امروزه در پزشکی جهان رایج می‌باشد، هزاران سال پیش در ایران باستان انجام می‌شده است و از جمله این‌ها می‌توان به بیهوشی بیماران پیش از جراحی و انجام سزارین اشاره کرد. جالب است بدانید در آن زمان، عمل سزارین به نام رستمینه شناخته می‌شد، زیرا مطابق مندرجات شاهنامه، رستم نیز به همین روش زاده شده است.
وی با اشاره به داروهای مورد استفاده در ایران باستان، بیان کرد: داروهایی مانند زرشک، زعفران، بنفشه، نیلوفر، نرگس، مورد، گل سرخ، ترنج، فلفل، عود، هوم، انار، شاهدانه، زیتون، اسپند، خردل، انغوزه، کتیرا، نیل، زیره، کندر و دارچین از جمله این داروها بوده‌اند و عنبر، بیدمشک، صندل و کافور هم از جمله داروهای معطر رایج در آن دوران بودند. همچنین زاج، گوگرد و لاجورد نیزدر زمره مواد معدنی هستند که در آن زمان به عنوان دارو مورد مصرف قرار می‌گرفتند.
این استاد دانشگاه با اشاره به وضعیت طب و داروسازی در ایران پس از اسلام، گفت: در این زمان، فارغ‌التحصیلان باقی مانده از دانشگاه جندی شاپور که غالبا از مسیحیان سریانی بودند، کتاب‌های طب را از زبان یونانی ترجمه کردند و پس از مدتی دانشمندان مسلمان به تالیف کتاب روی آوردند و در نتیجه کتاب‌های ارزشمندی از جمله "فردوس الحکمه"، " هدایه‌المتعلمین"، "کامل الصناعه الطبیه"، "ذخیره خوارزمشاهی" و کتاب‌های محمد بن زکریای رازی و ابوعلی سینا تدوین گردید. کتاب الحاوی رازی، امروزه در ۲۳ جلد انتشار یافته است وطی قرون گذشته متن عربی آن علی‌رغم حجم بالا، ۵ بار در اروپا تجدید چاپ شده است. به علاوه کتاب آبله و سرخک رازی نیز تا کنون ۴۰ بار در اروپا تجدید چاپ شده است.
امامی با بیان اینکه در قرن هفتم با یورش مغول، علوم مختلف در ایران با افت مواجه شد، خاطرنشان کرد: در دوران تیموری کتاب "خلاصه‌التجارب" از بهاءالدوله نوربخش، در دوران صفوی کتاب "تحفه المومنین" از سید محمد مومن تنکابنی و در دوران افشاری کتاب "مخزن‌الادویه" از عقیلی علوی خراسانی تالیف شد. سپس در دوران قاجار، ایران مرعوب تمدن غرب شد و طب سنتی و ایرانی مورد بی‌لطفی قرار گرفت و جایگاه ایران در طب کاملا رو به افول رفت.
وی با تاکید بر تاثیرگذاری ایران در پیشرفت علم پزشکی و داروسازی در سطح جهانی، افزود: تا پیش از دوران رنسانس، اروپایی‌ها هیچ پیشرفتی در علم نداشتند و کتب ایرانیان و مسلمانان را به لاتین ترجمه می‌کردند و رفته‌رفته پس از رنسانس، توانستند به استقلال علمی برسند.
عضو هیات علمی گروه داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص جایگاه امروز ایران در علم پزشکی و داروسازی، عنوان کرد: تا ۵۰ سال گذشته سایر کشورها در ایران بیمارستان می‌ساختند که بیمارستان شوروی و بیمارستان امریکایی‌ها نمونه‌هایی از این دست است و تا چند دهه پیش، بیماران برای درمان خود از ایران به سایر کشورها سفر می‌کردند. امروزه اما ایران به یکی از مقاصد توریسم سلامت تبدیل شده و ما توانسته‌ایم در حوزه‌های زیست‌فناوری، سلول‌های بنیادین، نانوداروها، پزشکی مدرن و ساخت تجهیزات پیشرفته طبی به جمع کشورهای برتر دنیا راه یابیم و مقالات زیادی را به زبان انگلیسی به چاپ برسانیم.
امامی ادامه داد: هرچند هنوز با جایگاه تاریخی خود فاصله بسیاری داریم، اما نسبت به ۱۰۰ سال گذشته پیشرفت‌های زیادی حاصل شده و در سطح بین‌المللی حرف‌های زیادی برای گفتن داریم و در اکثر زمینه‌ها، دانشمندان ایرانی جزو برترین دانشمندان جهان محسوب می‌شوند.
وی با تاکید بر اهمیت توجه به طب ایرانی، بیان کرد: احیای طب سنتی ایران و اسلام موجب تحولی شگرف در نظام سلامت کشور خواهد شد و در زمینه دارو و درمان افق‌های نوینی را در برابر جهانیان خواهد گشود.
انتهای پیام
نظرات