عبدالله سلطان احمدی در خصوص مقدار آب مصرفی مورد استفاده در آبیاری فضاهای سبز شهری گفت: ما در سال ۱۴۰۲ برای تامین آب مورد نیاز فضای سبزمان که حدود ۲۴.۴ میلیون متر مکعب برآورد می‌شود برنامه‌ریزی‌هایی کردیم و اکنون که در تیر ماه ۱۴۰۲ هستیم با توجه به مشکلاتی که در تامین آب داریم و مسائلی که مرتبط با تغییرات اقلیمی، کمبود بارش، کمبود آب‌های سطحی است توانسته‌ایم با مقدار حداقلی از آب، درختان و فضای سبز را به جایی برسانیم تا در این زمینه مشکلی ایجاد نشود.

وی در رابطه با  مقدار آب شرب مصرفی فضاهای سبز مشهد، ادامه داد: حدود ۲ میلیون مترمکعب از ۲۴.۴ میلیون متر مکعب آب مورد نیاز برای فضاهای سبز، آب شرب است که برای بهداشت پارک‌ها در سرویس‌های بهداشتی، نمازخانه‌ها و تامین آب شرب این فضاها مصرف می‌شود.

معاون مهندسی آب سازمان‌ پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد با بیان اینکه حدود ۶۷۰۰ هکتار فضای سبز داریم که شامل فضاهای‌سبز ترافیکی مانند لچکی‌ها و میادین، فضاهای‌سبز حفاظتی مانند کمربند سبز جنوبی و فضاهای سبز درون شهری مثل پارک‌های در مقیاس محله، ناحیه و مرکز شهری است، افزود: از مجموع فضای سبز مشهد ۳۸۰۰ هکتار مربوط به کمربند سبز جنوبی و درختکاری‌ها می‌شود.

سلطان احمدی ادامه داد: بر اساس ماده ۲۳ قانون انواع پارک موظف هستیم سرانه فضای سبز پیش بینی شده در قانون را برای شهروندان تامین کنیم، یک بخش تامین این سرانه است و بخشی دیگر با توجه به آمار نرخ زادوولد، آمار مهاجرت به مشهد و... حفظ سرانه است. در آیین‌نامه اجرای ماده ۲۲ قانون هوای پاک اعلام شده که وزارت نیرو مکلف است  منابع آب مورد نیاز برای توسعه را تامین کند.

وی با بیان اینکه شهر مشهد به لحاظ جمعیتی دومین کلانشهر کشور است، افزود: ما دارای فلور بسیار متنوع در بحث گونه‌های گیاهی هستیم. این فلور شامل انواع گرندکاورها، گل‌های فصلی، گل‌های دائمی، انواع درختچه‌ها، بوته‌ها و انواع درختان است که در هرکدام از این رده‌ها شاید ده‌ها و صدها گونه گیاهی بتوان نام برد.

معاون مهندسی آب سازمان‌ پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد ادامه داد:  با توجه به بحث‌های تغییرات اقلیمی،  مباحث مرتبط با گرم شدن دما و مسائل مرتبط با کمبود منابع آبی سعی کرده‌ایم که در سال‌های گذشته گونه‌های گیاهی کم نهاده، ترجیحا مقاوم با شرایط خشکی و کم آبی را در سطح شهر ترویج دهیم. از همین بابت ابتدا این درختان را که اغلب اکوتیپ و گونه‌های وحشی هستند شناسایی کرده‌ایم و از محل‌های مختلف آورده‌ایم، فنون تکثیر این درختان را فرا گرفته و بخش خصوصی را ترغیب به تولید این درختان کردیم. این گونه‌هایی که تولید شده است را به تدریج واد سطح  شهر و در کمربند سبز به وفور از این درختان کشت کردیم.

سلطان احمدی با اشاره به اینکه کاری که گیاه می‌کند این است که کارایی مصرف آب را بالا می‌برد، تصریح کرد: ما در بحث راندمان آبیاری به موازات استفاده از گونه‌های مناسب با شهر مشهد، به توسعه شبکه جداسازی آب شرب از خام پرداختیم. این شبکه مستقل در بحث آبیاری و جداسازی آب شرب از خام یکی از پیشرفته‌ترین شبکه‌های کشور است. این پروژه حدود  ۶۳ درصد پیشرفت داشته و باعث افزایش راندمان انتقال آب شده است.

وی افزود: در سال ۱۴۰۲ برنامه داریم خط انتقال پساب از پرکن آباد به غرب مشهد به طول ۱۵ کیلومتر و مخزن ۵۰ هزار مترمکعبی و تاسیسات ایستگاه پمپاژ را ایجاد کنیم. این خط ظرفیت انتقال مناسبی از آب را از شرق به غرب شهر خواهد داشت. علاوه بر آن احداث تصفیه خانه‌های لوکال آفتاب و آزادی را نیز داریم که بتوانند در مجموع فرایند تصفیه را با یکی از بهترین فرآیندها که ام.بی.آر است انجام دهند و مقدار حدود ۶ میلیون مترمکعب پساب به شهر اضافه کنند.

معاون مهندسی آب سازمان‌ پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد با تاکید براینکه منظور از گونه‌های مناسب با شهر مشهد صرفا گونه‌های مقاوم به خشکی نیست، اضافه کرد: در مشهد باید گونه‌هایی داشته باشیم که به آلودگی‌های زیست محیطی، انواع فشارهای مکانیکی مرتبط با حوزه‌های شهری و همچنین نسبت به آفات و امراض مقاومت داشته باشند. همچنین گونه‌های مد نظر باید تنوع، زیبایی، پایداری نسبت به وضعیت شهر، دیر زیستی، سایه‌اندازی و تولید سطح برگ بیشتر داشته باشند تا بتوانند وضعیت پایداری را در سطح فضای شهر ایجاد کنند.

سلطان احمدی با اشاره به بکارگیری پساب در آبیاری فضای سبز شهری گفت: همچنین به موازات موارد گفته شده استفاده از پساب و ساخت تصفیه خانه‌های محلی را داشته‌ایم. ما یکی از پیشرفته‌ترین تصفیه خانه‌های لوکال کشور را در سطح شهر مشهد با ظرفیت ۱.۵ میلیون متر مکعب در سال بهره‌برداری می‌کنیم. همه این‌ها دست به دست هم داده تا بتوانیم شرایط حداقلی را برای حفظ و نگهداشت فضای سبزمان داشته باشیم.

سرانه فضای سبز در مشهد ۱۹.۳ مترمربع است

وی در خصوص میزان سرانه شهروندان از فضای سبز توضیح داد: در قانون هوای پاک میزان سرانه فضای سبز حداقل ۱۵ متر عنوان شده که این حداقل برای شهر مشهد مقدار ۲۵ متر تعیین شده است. مجموع سرانه فضای سبزی که ما برای شهر مشهد داریم ۱۹.۳ است که این آمار تا ۲۵ متر فاصله دارد. خیلی از این فضاهای سبز مثل لچکی‌ها، آیلندها و میادین کارکردهای ترافیکی دارند، در حالی که باید کارکردهایی برای استفاده عمومی داشته باشند. باید تلاش کنیم که به سرانه ۲۵ متر برسیم و بعد از آن هم بتوانیم با توجه به افزایش نرخ زاد و ولد و مهاجرت به مشهد سرانه فضاهای سبز را در شهر مشهد حفظ کنیم.

معاون مهندسی آب سازمان‌ پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد ادامه داد: شرایط بسیار سخت است، کم‌آبی فشار سنگینی را به ما وارد می‌کند اما امیدوار هستیم تا بتوانیم به کمک مسئولین و تدابیری که اتخاذ می‌شود، سرانه فضای سبز را که برای شهروندان نقشی حیاتی در کارکردهای اجتماعی، زیست محیطی و روانی دارد را ایجاد کنیم همچنین موارد مربوط به منظر را نیز بتوانیم در سطح شهر داشته باشیم. هرساله شهرداری برای توسعه فضاهای سبز برنامه‌هایی دارد که متناسب با مسائل در این خصوص برنامه‌ریزی می‌کند.

سلطان احمدی در رابطه با شیوه‌های آبیاری فضاهای سبز شهری، خاطرنشان کرد: بخشی از موارد مرتبط در خصوص نحوه‌ آبیاری به تامین، توزیع و چگونگی مصرف آب ارتباط پیدا می‌کند. در بحث تامین آب رویکرد ما استفاده از پساب و منابع غیر کیفی است که در این خصوص ما از شرکت آب منطقه‌ای مقداری پساب تخصیص گرفته‌ایم و تعدادی تصفیه‌خانه نیز ساخته‌ایم و تعدادی دیگر در دست احداث است. در حال حاضر حدود ۳.۵ تا ۴ میلیون مترمکعب در سال از کل ظرفیت آب مورد استفاده برای درختان از پساب استفاده می‌کنیم.

وی ادامه داد: این ۲۲.۴ میلیون مترمکعب آب غیر شرب در مقایسه با ظرفیت استفاده آب شرب مشهد که حدود ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال است، چیزی حدود کمتر از ۷ تا ۸ درصد آب مورد مصرف شهر مشهد است و در مقایسه با دشت مشهد، این ۲۲.۴ میلیون متر مکعبی که برای جمیعت تقریبا ۳ میلیون و پانصد هزار نفری شهر مشهد و زائرینی که به این شهر می‌آیند چیزی حدود کمتر از ۱ درصد کل آب دشت مشهد است. این اعداد بسیار جزئی است که ما برای همین مقدار به ساخت تصفیه خانه‌هایی که لوکال است، منابع غیر کیفی و استفاده از پساب تصفیه خانه‌های متمرکز روی آوردیم. همچنین مقداری مربوط به چاه‌هایی است که دارای کیفیت مناسبی برای آبیاری فضای سبز بوده و در اختیار شهرداری قرار دارد.

 ۶۳ درصد طرح شبکه جداسازی آب شرب از خام اجرا شده است

معاون مهندسی آب سازمان‌ پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد با اشاره به شبکه جداسازی آب شرب از خام، گفت: برای این که ما بتوانیم این آب که مقدار آن حداقل ممکن است را به صورت بهتری استفاده کنیم شبکه جداسازی آب شرب از خام را طراحی و اجرا کردیم؛ تقریبا ۶۳ درصد این طرح اجرا شده است که حدود ۱۰۷ کیلومتر خط انتقال، حدود ۱۶۳ کیلومتر شبکه توزیع به همراه ۱۵ مخزن و حدود ۱۰ ایستگاه پمپاژ است که اجرا شده که این‌ها در حال حاضر می‌توانند قسمت عمده‌ای از نیاز غرب مشهد را تامین کنند. همه این موارد کمک کرده است تا راندمان آب افزایش پیدا کند و به جای حمل آب با تانکر بتوانیم از طریق شبکه‌ها و خطوط انتقال، آب را با حداقل پرتی جابجا کنیم.

سلطان احمدی در خصوص  مصرف آب در شیوه‌های آبیاری فضاهای سبز عنوان کرد: در بحث چگونگی مصرف نیز در حال حاضر ۹۰ درصد آبیاری فضای سبز شهر مشهد به صورت تحت فشار و به شکل‌های بارانی، قطره‌ای و شیرهای هیدرانت است که از این بابت نیز در راندمان مصرف آب افزایش داشته‌ایم. آن ۱۰ درصدی که آبیاری تحت فشار ندارد، قابلیت‌های اجرای این سیستم از لحاظ اجتماعی و موقعیتی را ندارد.

وی در رابطه با افزایش تبخیر آب ، یادآور شد: تبخیر از سه قسمت آبنماها، تبخیری که از راه تعرق برگ‌های گیاهان اتفاق می‌افتد و دیگری تبخیر آب از سطح خاک قابل انجام است که در مورد اول به جهت همراهی با مسئله کم آبی و مشکلات حاد آبی شهر، تمام آبنماها را تقریبا تخلیه کرده‌ایم و دیگر آبی در آبنماها نیست که تبخیر شود. در خصوص تعریق خود گیاهان نیز سعی کرده‌ایم آبیاری‌ها را به ساعت‌هایی از روز که هوا خنک‌تر باشد مثل بعداز ظهرها، شب و نیمه شب‌ها تا صبح منتقل کنیم.  بیشتر قسمت‌های فضای سبز  در ساعت‌های خنک شب آبیاری می‌شود.

معاون مهندسی آب سازمان‌ پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد ادامه داد: در خصوص تبخیر آب از سطح زمین و خاک باید گفت که مقدار سطح برهنه خاک به گونه‌ای که در این خاک هیچ پوشش گیاهی وجود نداشته باشد در شهر ما کم است. در این صورت ما این خاک‌ها را با مالچ‌های گیاهی، چیپس چوب و ریگ مالچینگ می‌کنیم که در معرض مستقیم تشعشع نباشد؛ علاوه برآن با گیاهان پوششی نیز این خاک‌ها را پوشش می‌دهیم تا دمای خاک را کنترل کرده و از تبخیر سطحی جلوگیری کنیم. همگی این موارد از اهم اقدامات ما برای جلوگیری از تبخیر و تعرق آب‌ها در فضای سبز شهری است که به صورت مستمر انجام می‌شود.

همه چمن‌ها پر آب طلب نیستند/۷ درصد فضای سبز مشهد از چمن است

سلطان احمدی با تاکید بر اینکه چمن بخشی از فضای سبز است و به صورت عام همه چمن‌ها پر آب طلب نیستند، تصریح کرد: ما اغلب چمن‌هایی که در سطح شهر داریم چمنی است که بومی منطقه و بسیار کم آب طلب است. در عین حال سیاست ما بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی عدم گسترش سطوح چمن‌کاری است. ما فقط سعی کرده‌ایم در این سال‌ها سطوح چمن‌کاری را افزایش ندهیم. مساحت این سطوح نیز چیزی حدود ۷ درصد کل فضای سبز ما است که مقدار بسیار پایینی است اما با ظرافت‌هایی که در طراحی فضاهای سبز اعمال شده است، طوری به چشم می‌آید که شاید به نظر بیننده غالب باشد.

نقش چمن، کاج و سرو در کاهش آلودگی در زمستان

وی با بیان اینکه نیاز آبی بسیاری از این چمن‌ها  مقدار بالایی نیست، اضافه کرد: شاید چمنی که در سایه‌انداز قرار می‌گیرد بر اساس مدل‌های آبی که محاسبه نیاز آبی می‌کند شاید معادل خود تاج درخت باشد. شهروندان این موضوع را نیز باید در نظر داشته باشند که در فصل زمستان که درختان خزان می‌کنند همین سطوح چمن‌کاری و درختان همیشه سبز ما مثل خانواده  کاج و سرو هستند که فرایند فتوسنتز را انجام می‌دهند و با آلودگی تقابل می‌کنند، ولی در عین حال سیاست شهرداری مشهد در بحث فضای سبز عدم گسترش سطوح چمن‌کاری است.

معاون مهندسی آب سازمان‌ پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد با تاکید بر اینکه ما اصلا بحث حذف چمن را در دستور کار خود نداشته‌ایم، گفت: بحث استفاده از چمن‌های کم آب طلب از چند سال پیش در دستور کار شهرداری قرار گرفته است، خیلی جاها مثل میدان قائم، سطوح چمن‌کاری‌های ما به صورت کم‌آب طلب است. بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی اجتناب از توسعه سطوح چمن‌کاری داریم و هرکجا این چمن‌ها در منظر نباشد و کارکردی برای فضای سبز نداشته باشد، سعی می‌کنیم با گونه‌های مقاوم‌تر و پایدارتر جایگزین کنیم.

سلطان احمدی در رابطه با توسعه سطح فضاهای سبز شهری خاطر نشان کرد: اسکلت‌بندی فضای سبز درخت است. تلاشمان در حوزه فضای سبز افزایش فضای سبز پایدار و با طراوت است. ما بر اساس طراحی‌هایی که در حوزه طراحی شهری، در طرح تفصیلی جامع مشهد قرار گرفته و همچنین بر اساس ماده ۲۲ قانون هوای پاک باید اقدام کنیم. باید منابع آب را تامین و اراضی را تملک کنیم. براساس تملک‌های اراضی صورت گرفته با کاربری‌هایی که پیش‌بینی شده است اقدام به توسعه فضای سبز شهری با اولویت استفاده از گونه‌های مقاوم، کم آب طلب و مناسب کنیم.

وی در پایان اضافه کرد: خواهش من از همه مردم و دستگاه‌های اجرایی دعوت به مشارکت در آبیاری درختان مخصوصا در معابر فرعی است. استدعا دارم در این ماه‌های گرم سال توجه بیشتری را نسبت به فضای سبز و درختان داشته باشند. با آبیاری درختان در معابر شهری و درختان داخل سطح ادارات و فضاهای سبزی که در تیر و مرداد دچار مشکلات زیادی برای حفظ و نگهداری آن‌ها هستیم بتوانند همراه و همیار شهر و شهرداری باشند.

انتهای پیام