به گزارش ایسنا،  عباس جهانگیریان، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان، کتاب‌های متعددی را در قالب بازنویسی و بازآفرینی از حوزه متون ادبیات کهن از جمله «هفت پیکر» نظامی منتشر کرده است. همزمان با هفته بزرگداشت مقام حکیم نظامی توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و به ‌این مناسبت با این پژوهشگر درباره جایگاه حکیم نظامی در ادبیات  گفت‌وگویی انجام شده است که متن آن در پی می‌آید. 

شما ازجمله نویسندگانی هستید که در سال‌های اخیر صرف‌نظر از آثار داستانی که منتشر کرده‌اید، در حوزه ادبیات کهن بخصوص درباره حکیم نظامی هم فعالیت‌های بسیاری انجام داده‌اید، اگرممکن است در این‌باره بیشتر توضیح دهید. 

یکی از اهداف من این بوده است که به ارائه آثاری بپردازم تا نسل جوان، از طریق این آثار، خوانش تازه‌ای در زمینه ادبیات کهن پیدا کنند. در این راستا کتاب‌های مختلفی با محور پرداختن به چهره‌های ادب فارسی به رشته تحریر درآورده‌ام که «هفت پیکر» یکی از آن‌هاست. این اثر که در زمره مشهورترین منظومه‌های «نظامی» قلمداد می‌شود، به‌رغم درونمایه جذابی که دارد، خواندن آن برای دانشجویان رشته ادبیات فارسی دشوار است. از این رو، وقتی از سوی انتشارات «پیدایش» به من پیشنهاد شد تا روی چنین موضوعی کار کنم به این نتیجه رسیدم که «هفت پیکر» را به نثر درآورم. اما وقتی کار به سرانجام رسید، حاصل آن برایم راضی‌کننده نبود، بنابراین به بازآفرینی این اثر کهن پرداختم و تلاش کردم تا اثر را به شکل دیگری روایت کنم. تصمیم گرفتم «هفت پیکر» را در قالب «رمان‌واره» ارائه دهم. خوشبختانه بعد از انتشار استقبال خوبی از آن صورت گرفت و در دو قطع وزیری و جیبی به چاپ هفتم نیز رسید. تصور می‌کنم این تنها راهی است که پیش ‌روی اهل قلم قرار دارد تا به مدد آن بتوانند با ساده کردن متون کهن، پل ارتباطی را بین این آثار و مخاطبان امروز بویژه نسل جوان برقرار کنند. 

برخی از منتقدین ادبی، از حکیم نظامی به‌عنوان شاعری هم‌ردیف حکیم فردوسی یاد می‌کنند و بر این باورند در مقایسه با فردوسی، بخش اعظمی از جایگاه شعری نظامی برای خوانندگان امروزی مغفول مانده است؛ با این وصف، اصلی‌ترین مولفه آثار حکیم نظامی را چه می‌دانید؟ 

اگرچه «نظامی» از جایگاه والایی در ادبیات کلاسیک ایران برخوردار است و هم‌سنگ شاعرانی چون فردوسی قرار می‌گیرد، اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که او از جهات مختلف با فردوسی تفاوت دارد. فردوسی شاعری حماسه‌سرا است که نگاهش عمدتاً به سمت‌وسوی اساطیر ایرانی معطوف بوده و چندان که می‌دانیم در حفظ و پاسداشت زبان فارسی گام‌های موثری برداشته است. درحالی‌که «نظامی» در اشعار خود گرایشات عرفانی دارد. به‌عنوان مثال، «عشق» اصلی‌ترین محور روایت او در «خمسه» است. به نظرم من بهترین اثر نظامی همان «هفت پیکر» است، چرا که به‌واسطه مولفه‌های بی‌شماری که دارد، دست مولفان را برای بازنویسی و بازآفرینی دراین اثر باز می‌گذارد، چندان که تا امروز این اثر دستمایه اقتباس در قالب‌های هنری متعددی هم قرار گرفته است. البته تمام آثار «نظامی» دارای چنین شاخصه‌هایی هستند. 

با توجه به این‌که این چهارمین همایش ملی بزرگداشت نظامی از سوی ستاد ملی بزرگداشت این حکیم در ۲۱ اسفندماه برگزار می‌شود، فکر می‌کنید برگزاری این رویدادها، تا چه سطحی می‌تواند در شناخت بیشتر عموم مردم و علاقه‌مندان به زبان و ادب فارسی از چنین شخصیت برجسته‌ای تأثیرگذار باشد؟ 

طبعاً نفس برگزاری کنگره‌هایی از این دست می‌تواند نتایج پرباری به همراه داشته باشد، بخصوص این که در ورای رویدادهایی مانند همایش ملی بزرگداشت حکیم نظامی، دیپلماسی فرهنگی هم نهفته است که به شناخت کشورهای دیگر از شعر و اندیشه او و جهان اندیشه ایرانیان کمک می‌کند، تا به گستره فرهنگی و تاریخی کشور ما بیشتر پی ببرند. ضمن این‌که ظرفیت ادبیات کهن ایران‌زمین به‌قدری گسترده است که می‌توان به دفعات، نه‌تنها درباره نظامی که درباره هریک از این مشاهیر ایران، کنگره‌های باشکوهی برگزار و نظر مخاطبان داخلی و خارجی را نسبت به آن‌ها جلب کرد. اگرچه معتقدم، برگزاری صرف یک مراسم درباره پاسداشت مقام یک چهره ادبی نمی‌تواند به‌تنهایی کارساز باشد، بلکه فعالیت‌هایی از این دست باید به مراکز آموزشی، بخصوص مدارس راه یابد تا نسل امروز که به دلیل غلبه تکنولوژی و فضای مجازی، تاحدودی از کتاب و کتابخوانی فاصله گرفته‌اند، با این چهره‌ها انس بگیرند و ترغیب شوند و به مطالعه تمام آثار آن‌ها بپردازند. از سوی دیگر، اگر قرار است برگ‌های زرین بیشتری به دفتر فرهنگ ما اضافه شود، ناشران و نهادهایی چون انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کانون پرورش فکری کودکان ‌ و نوجوانان و ناشران باید پای کار بیایند و به نویسندگان سفارش دهند تا کتاب‌های بیشتری درباره هریک از شاعران کهن و پرآوازه این مرزوبوم نوشته شود. درواقع چنین نهادهایی می‌توانند نقش زیادی درپررنگ کردن جایگاه مفاخر ادبی ما داشته باشند و با سفارش به نویسندگان، تمهیداتی را فراهم کنند تا آثار مکتوب بیشتری درباره زوایای پیدا و پنهان آثار این شاعران به رشته تحریر درآید. کمااین‌که «چهارمقاله عروضی» و «هفت پیکر» حکیم نظامی از جمله آثار ادبی بوده‌اند که به سفارش انتشارات «پیدایش» به نوشتن آن‌ها پرداختم و همچنان مشتاقم تا درصورت اعلام آمادگی ناشران دیگر، این رویه را درباره دیگر شاعران کهن پارسی انجام دهم.

 انتهای پیام