به گزارش ایسنا، حسام‌الدین اکبری- استادیار بخش اپیدمیولوژی و بیماری‌های مشترک دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و عضو کمیته رفاه، حقوق حیوانات و اخلاق حرفه‌ای جامعه دامپزشکی، در نشست خبری امروز اظهار کرد: بحث حقوق حیوانات موضوعی بسیار قدیمی است که نگاه‌های متفاوتی نسبت به آن وجود دارد؛ از جمله اینکه برخی معتقدند همان‌طور که انسان دارای حقوق مشخصی است، حیوان نیز باید از حقوقی مشابه برخوردار باشد.

وی افزود: البته این دیدگاه دارای پیچیدگی‌هایی است، چراکه بسیاری از رفتارهای حیوانات از جمله غذا خوردن، جفت‌گیری و تولیدمثل، قابل‌کنترل نیست و ممکن است در شرایطی خاص، جمعیت آن‌ها از حالت طبیعی خارج شود. این در حالی است که انسان با بهره‌مندی از عقل و شعور، توانایی مدیریت این مسائل را دارد.

اکبری با اشاره به بلوغ قانونی انسان‌ها گفت: انسان در فرآیند تکامل، حدود سن ۱۸ سالگی به مرحله‌ای از بلوغ می‌رسد که از منظر قانونی نیز حقوقی مانند رانندگی، افتتاح حساب، دریافت دستمزد و مالکیت به او اعطا می‌شود. اما حیوانات به چنین سطحی از تکامل و تشخیص قانونی نمی‌رسند، بنابراین نمی‌توان همان حقوق را برای آن‌ها نیز متصور شد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: نگاه‌های افراطی در زمینه حقوق حیوانات گاهی به جایی می‌رسند که مصرف هرگونه محصول حیوانی از جمله گوشت، تخم‌مرغ و عسل را نیز رد می‌کنند و خواهان گیاه‌خواری کامل هستند. اما باید توجه داشت که از منظر کالبدشناسی و فیزیولوژی، بدن انسان برای گیاه‌خواری مطلق طراحی نشده است؛ برای نمونه، انسان دارای دندان نیش است که هیچ‌یک از حیوانات گیاه‌خوار آن را ندارند. همچنین دستگاه گوارش انسان تک‌معده‌ای و شبیه به گوشت‌خوارانی مانند سگ است، نه مانند علف‌خوارانی چون اسب.

عضو کمیته رفاه و حقوق حیوانات جامعه دامپزشکی، در ادامه به تفاوت میان مفهوم «حقوق حیوانات» و «رفاه حیوانات» پرداخت و گفت: رفاه حیوانات مفهومی نوین‌تر و قانون‌مندتر است. سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) پنج اصل را به‌عنوان پایه‌های رفاه حیوانات تعریف کرده که شامل پیشگیری از گرسنگی، تشنگی، سوءتغذیه، درد، رنج، بیماری و محرومیت از الگوهای طبیعی رفتاری می‌شود.

وی تصریح کرد: اجرای برنامه‌های رفاه حیوانات در بسیاری از کشورها الزامی شده و ایران نیز به‌تازگی در مسیر اجرای این نظام گام برداشته است. برای مثال، در صنعت پرورش آبزیان، به‌دلیل الزام‌های صادراتی و توجیهات بهداشتی و اقتصادی، رعایت شرایط عاری از استرس برای حیوان در حال اجراست، اما در سایر حوزه‌ها هنوز با چالش‌های جدی مواجه هستیم.

اکبری با انتقاد از نگهداری غیرقانونی حیوانات وحشی در منازل گفت: برخی از حیوانات مانند مار، کروکودیل، میمون و حتی سنجاب، حیوان خانگی محسوب نمی‌شوند و نگهداری آن‌ها در منزل، خلاف قانون است. سازمان حفاظت محیط زیست همه‌ساله فهرستی از حیوانات مجاز برای نگهداری منتشر می‌کند و عدم رعایت این مقررات می‌تواند منجر به حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه و یا جریمه نقدی شود.

وی همچنین با اشاره به شکار غیرمجاز برخی گونه‌ها اظهار کرد: اخیراً کلیپی در فضای مجازی منتشر شده که در آن گروهی اقدام به شکار سنجاب‌های زاگرس و فروش آن‌ها در دیگر استان‌ها کرده‌اند. سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه‌ها با استناد به اصل ۵۰ قانون اساسی، که حفاظت از محیط زیست را وظیفه‌ای همگانی می‌داند، اقدامات حقوقی انجام می‌دهد و از متخلفان شکایت می‌کند.

اکبری با اشاره به مشکلات فرهنگی در مواجهه با حیوانات افزود: در گذشته، حیوانات جزئی از زندگی خانوادگی مردم بودند و تعامل مسالمت‌آمیزی میان انسان و حیوان وجود داشت. اما امروز نه‌تنها نگهداری بسیاری از حیوانات خانگی به رسمیت شناخته نشده، بلکه حتی در ساختار سازمان دامپزشکی نیز اداره‌ای برای رسیدگی به بیماری‌های حیوانات خانگی وجود ندارد.

وی در پایان تأکید کرد: برای بهبود وضعیت حقوق و رفاه حیوانات در کشور، نیازمند قانون‌گذاری جامع، فرهنگ‌سازی عمومی و برخورد قاطع با متخلفان هستیم. تنها با اصلاح دیدگاه حاکمیتی و اجتماعی نسبت به حیوانات می‌توان به وضعیت مطلوبی در این حوزه دست یافت.

انتهای پیام