به گزارش ایسنا، اول خردادماه (۲۲ می) روز جهانی تنوع زیستی است که از سوی سازمان ملل متحد برای ترویج مسائل مربوط به محیط زیست در نظر گرفته شده است. شعار امسال این مناسبت «زندگی همسو با تنوع زیستی و توسعه پایدار» است و به نظر می‌رسد علاوه بر انتقال پیام‌ مستقیم، بر نقش پررنگ همزیستی انسان با اکوسیستم نیز تاکید می‌کند. 

در گذر زمان حفظ تنوع زیستی اندک تاثیری در تصمیم‌گیری‌های انسانی داشته است البته به نظر می‌رسد که در بیشتر موارد نقش اکوسیستم‌ در ادبیات توسعه نادیده گرفته شده است. به عنوان مثال تحولات شهری در قرن گذشته منجر به تغییرات عمده‌ای در کاربری زمین شده و در نتیجه فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک در طبیعت را تحت تاثیر قرار داده است.

بر اساس مقاله «تاثیر تنوع زیستی بر جنبه های مختلف زندگی انسان در محیط زیست شهری» انسان‌ها اغلب تمایل دارند که شهرها در مناطقی با تنوع زیستی بالا ساخته شود. در واقع سرعت شهرنشینی تداوم حیات بسیاری از گونه‌ها و جوامع زیست محیطی را در سطح جهان تهدید کرده است این در حالیست که تنوع زیستی زیربنای عملکرد اکوسیستم شهری و به همین سبب برای سلامت و رفاه انسان ضروری است. در حال حاضر پژوهشگران بعضی جنبه‌های مفید و مضر تنوع زیستی حتی در محیط‌های شهری را برای سلامت انسان بررسی و تشریح کرده‌اند. بر اساس نتایج به‌ دست آمده اکوسیستم‌های تنوع زیستی می‌توانند سلامت و رفاه را ارتقا دهند که در حالت تعادل، این تاثیرات مثبت است و از دست دادن آن می‌تواند کیفیت زندگی انسان‌ها را تهدید کند. گرچه باید گفت که حفظ تنوع زیستی نه فقط در شهرها که برای کارکرد طبیعی و متعادل یک اکوسیستم ضروری است.

ایران با اکوسیستم منحصر به فرد و مهم خود امروزه با چالش‌هایی در این حیطه روبروست. ایران محل تلاقی چندین زیست‌بوم (بیوم) دارای ۹ اکوسیستم از ۱۱ اکوسیستم دنیا، پنج ناحیه رویشی و دو نقطه داغ انواع زیستی است، علاوه بر آن دارای ۴۱ نوع تالاب از ۴۲ نوع تالاب‌های دنیاست. شرایطی که از دیرباز، بر ابعاد مختلف زندگی انسان اثرگذار بوده و با اقتصاد و اجتماع نیز پیوند خورده است. همانطور که هادی کیادلیری - معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید: جنگل‌های زاگرس، جنگل‌هایی معیشتی است و با ابعاد مختلفی از زندگی انسان پیوند خورده است. 

بیشتر بخوانید

چرا برخی درختان می‌میرند؟

چه اشکالی دارد یوز تلف شود؟

شعار سال روز ملی تنوع زیستی، نشان می‌دهد امروزه وابستگی انسان به طبیعت موجب شده دیگر کشورهای جهان رابطه‌ خود را با جهان طبیعی بازنگری کنند در ایران نیز با توجه به برخورداری از اکوسیستمی منحصربه‌فرد از سویی و حجم آسیب‌ها به آن از سوی دیگر، لزوم بازنگری و احیای این رابطه دو چندان است.

به گزارش سازمان ملل متحد، در دسامبر ۲۰۲۲، جهان بر سر یک برنامه جهانی برای بازتعریف رابطه انسان با طبیعت به توافق کرد. «چارچوب جهانی تنوع زیستی کونمینگ مونترال» با تعیین ۲۳ هدف تا سال ۲۰۳۰ و پنج هدف کلان تا سال ۲۰۵۰، به دنبال توقف و بازگرداندن روند تخریب طبیعت طی ۲۵ سال آینده است؛ احیای ۲۰ درصد از اکوسیستم‌های تخریب‌شده و کاهش ۵۰ درصدی ورود یا استقرار گونه‌های مهاجم غیربومی از جمله اهداف این چارچوب است. 

روز جهانی تنوع زیستی امسال با شعار «هماهنگی با طبیعت و توسعه پایدار»، بر پیوند این برنامه با اهداف توسعه پایدار (SDGs) تأکید دارد چرا که این دو دستور کار باید در کنار یکدیگر پیش‌رفته و یکدیگر را تقویت کنند.

البته باید گفت تا سال ۲۰۲۵، تنها پنج سال برای تحقق اهداف کوتاه‌مدت چارچوب جهانی تنوع زیستی و اهداف توسعه پایدار باقی مانده است.

انتهای پیام