ریحانه صبورنژاد-  استاد دانشگاه، روانشناس و روان‌درمانگر - در گفت‌وگو با ایسنا، جایگاه هیأت‌ها در کاهش اضطراب اجتماعی و برنامه‌های مؤثر آنان را تشریح کرد و درباره اهمیت هیأت‌ها در شرایط اضطراب جامعه گفت: باورهای معنوی نقش بسیار مهمی در کاهش اضطراب دارند و تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که تقویت این باورها از طریق خواندن قرآن، دعا و ذکر اهل بیت، می‌تواند اضطراب افراد را کاهش دهد. به عنوان مثال، در بیماران سرطانی این موضوع اثبات شده که معنویت نه تنها اضطراب را کاهش می‌دهد بلکه به طول عمر آنها نیز کمک می‌کند.

وی تاکید کرد: ارزش‌ها و باورهای معنوی تاب‌آوری افراد را بالا می‌برند. وقتی فرد در هیأت به صبر و تحمل حضرت زینب (س) فکر می‌کند و می‌بیند که ایشان چه سختی‌هایی را تحمل کرده‌اند، مشکلات خود را کوچک‌تر می‌بیند و این خود باعث افزایش تاب‌آوری می‌شود. روانشناسان امروز معتقدند هر انسانی نیاز دارد معنایی در زندگی خود پیدا کند تا دچار احساس پوچی نشود. ویکتور فرانکل روانشناس معروف، در کتاب انسان در جستجوی معنا بیان می‌کند که در سخت‌ترین شرایط، یافتن معنا و هدف در زندگی نیرویی بزرگ برای تحمل دردهاست.

وی گفت: هیأت‌ها فضایی هستند که افراد معنایی متصل به بی‌نهایت و واسطه‌های خدا را در آن می‌یابند. افزایش معنویت به فرد کمک می‌کند اضطراب خود را بهتر تحمل کند. تجربه‌های میدانی ما نیز نشان داده است که باورهای معنوی و شعارهای مقاومتی در جوامع مختلف از جمله لبنان باعث افزایش تاب‌آوری روانی می‌شوند.

برنامه‌های مؤثر هیأت‌ها در کاهش اضطراب اجتماعی

صبورنژاد درباره برنامه‌های موثر هیأت‌ها گفت: برگزاری موکب‌های مشاوره رایگان می‌تواند مؤثر باشد، اما این تنها بخشی از راهکار است. شرایط کنونی تلنگری برای خانواده‌هاست تا فرزندانشان را مقاوم‌تر بار بیاورند و از نازپروردگی‌های بی‌مورد دور کنند. سخنران‌ها باید نقش باورهای دینی را در تقویت تاب‌آوری و خویشتن‌داری خانواده‌ها پررنگ کنند و به روایات دینی در این زمینه توجه ویژه داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: خواندن سرودهای حماسی که روحیه مقاومت را تقویت کنند، اهمیت زیادی دارد. حضور روانشناسان و مشاوران در هیأت‌ها نیز می‌تواند مفید باشد، ولی هیأت‌ها جای روان‌درمانی تخصصی نیستند، بلکه می‌توانند نماد و فضایی برای ارائه مشاوره‌های روانشناختی باشند. تجربه نشان داده مراجعه به مراکز تخصصی روانشناسی به دلیل اعتماد بالاتر، اثربخشی بیشتری دارد، بنابراین بهتر است هیأت‌ها کارگاه‌های آموزشی و فرهنگی ویژه کودکان و نوجوانان برگزار کنند تا اثرگذاری بیشتری داشته باشند.

تاکید بر شور و همدلی در هیأت‌ها

صبورنژاد گفت: برنامه‌های هیات‌ها باید مبتنی بر تقویت مقاومت و توصیه‌های تربیتی باشد و نقش وحدت خانواده و جامعه را پررنگ کند. همچنین مداحان باید در انتخاب اشعار دقت کنند و از خواندن مداحی‌هایی که اضطراب و نگرانی را افزایش می‌دهند، پرهیز کنند.

وی افزود: ترجیحاً سرودهای حماسی و تقویت‌کننده روحیه مقاومت اجرا شود و زنان بزرگوار اهل بیت، همچون حضرت زینب (س) و حضرت رقیه (س)، به عنوان اسطوره‌های استقامت معرفی شوند، نه به عنوان زنانی ضعیف که تنها گریه می‌کردند. هیأت‌ها باید شور و هیجان مقاومت را افزایش دهند و هرگز به سمت تقویت ضعف و ناامیدی نروند.

انتهای پیام