دفتر مرکزی اشیای پیدا شده در جوار باب‌الجواد(ع) و در نزدیکی ایستگاه خودروهای جابه‌جاکننده زائر قرار دارد و مأموریت دارد تا با امانت‌داری، نظم و دلسوزی، آرامش را به زائرانی بازگرداند که در ازدحام حضور، چیزی را از دست داده‌اند. این مجموعه در کنار کارکرد خدماتی‌اش، نمایانگر عمق ارتباط عاطفی میان زائر و حرم مطهر است؛ جایی که گاهی یک شیء کوچک، حامل خاطره‌ای بزرگ یا یادگاری معنوی است.

ایسنا در گفت‌وگو با مسئولان دفتر مرکزی اشیای پیدا شده حرم مطهر رضوی از سازوکار ثبت و تحویل اشیای پیدا شده، خاطرات ماندگار، چالش‌های کاری و تجربه‌های شیرین و تلخ آن‌ها سوال کرده است.

رضا ابراهیم‌زاده، مسئول دفتر اشیاء پیدا شده حرم مطهر رضوی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: اشیا پیدا شده در حرم مقدس رضوی معمولا در ابتدا به دفاتر امانات نقدی و اشیا پیدا شده در ورودی‌های حرم و سه صحن مرکزی تحویل داده می‌شوند. زمانی که یک شیء توسط یابنده به ورودی‌ها تحویل داده می‌شود، مشخصات دقیق، مکان و زمان تحویل و همچنین مشخصات یابنده‌ آن ثبت می‌شود. پس از گذشت سه الی چهار ساعت، مسئول جمع‌آوری این اشیا آن‌ها را از ورودی‌ها جمع‌آوری کرده و به دفتر مرکزی منتقل می‌کند. در دفتر مرکزی یک کد مخصوص به هر شی تعلق گرفته، در سیستم وارد شده و سپس طبقه‌بندی و دسته‌بندی می‌شود. این دسته‌بندی‌ها شامل طلاو نقره، ساعت، تلفن همراه، لوازم جانبی، مدارک، وجوه نقد ایرانی و خارجی، متفرقه و بسیاری دیگر است.

وی اضافه کرد: اشیا دسته‌بندی شده به مدت یک سال شرعی در انبار نگهداری می‌شوند و پس از آن به دستور حاکم شرع، تحویل نذورات شده، فروخته و وجه آن به حساب رد مظالم یا صدقات امام واریز می‌شود. البته ما یک شی در دسته‌بندی «به‌جامانده» نیز داریم که در دفاتر امانات وسایل رها شده و صاحبش برای دریافت آن مراجعه نکرده است. آن اشیا نیز پس از گذشت یک ماه تفکیک شده، به دفاتر ما تحویل داده شده و در نهایت به خیریه‌ها اهدا می‌شوند.

ابراهیم‌زاده خاطرنشان کرد: برخی از زائران بر این باورند که اگر چیزی را در حرم مقدس گم کرده باشند، نذر حرم می‌شود که این تصوری اشتباه است و طبق قوانین و همان‌طور که اشاره شد برای اشیاء پیدا شده دقیقا دستورالعمل‌ها شرعی و قانونی وجود دارد که از آن‌ها پیروی می‌شود. اشیاء پیدا شده در حرم قدس رضوی به طور کلی قیمتی یا غیرقیمتی هستند. درباره قیمتی‌ها مثل طلا و نقره که با کارشناسی حرفه‌ای از بدلیجات تفکیک شده و یا وجوه نقد، طبق دستور حاکم شرع عمل می‌شود، اما برخی از غیر قیمتی‌ها مانند کفش یا پوشاک تا یک ماه نگهداری شده و پس از آن تحویل بنیاد کرامت شده و سپس توسط این بنیاد به خیریه‌های اطراف مشهد یا برخی از شهرستان‌ها تحویل داده می‌شود. سالانه چیزی حدود ۴۷ هزار مدرک شناسایی به دفاتر ما تحویل داده می‌شود که تقریبا ۱۰۰ درصد آن‌ها تعیین تکلیف می‌شود. به این معنا که بخش اعظم آن‌ها به کمک ارتباط ما با نیروی انتظامی، یگان صیانت، سازمان ثبت احوال و بانک‌ها، به صاحبان خود بازگردانده شده و مابقی هم به محل صدور خود ارسال می‌شوند.

اشیا گمشده در حرم رضوی را می‌توان به صورت مجازی پیگیری کرد

مسئول دفتر اشیاء پیدا شده حرم مطهر رضوی با اشاره به اینکه امکان پیگیری اشیاء گمشده از طریق فضای مجازی و در شبکه‌های داخلی وجود دارد، تاکید کرد: افراد می‌توانند مشخصات شیء گمشده را به شماره‌های ۹۹۰۵۰ و ۹۹۰۲۰  ارسال کنند تا توسط همکاران ما بررسی شده و در نهایت تحویل آن‌ها شود. این تحویل می‌تواند حضوری انجام شده و یا از طریق پست برای صاحبان ارسال شود. در سال ۱۴۰۲ چیزی حدود ۱۹۰۰ مرسوله پستی از این طریق برای افراد ارسال شد و این تعداد در سال ۱۴۰۳ به عدد ۲۸۰۰ رسید که هزینه ارسال بسیار بالایی را دربرمی‌گرفت. به همین علت از امسال هزینه ارسال مرسوله بر عهده صاحب شیء مورد نظر خواهد بود.

وی ادامه داد: در اداره مرکزی اشیای پیدا شده حرم مطهر رضوی ۱۸ نفر و در دفاتر امانات نقدی ۱۲ نفر در قالب سه شیفت کاری مشغول خدمت‌رسانی به زائران هستند. در طول این سال‌ها، شاهد واکنش‌های جالب و گاه احساسی افراد در زمان تحویل اشیاء گمشده‌شان بوده‌ایم. در بسیاری موارد، زمانی که مشخصات شیء گمشده در شبکه‌های اجتماعی اعلام می‌شود و همکاران ما اطلاع می‌دهند که آن شیء پیدا شده، افراد ابتدا باور نمی‌کنند و چندین بار پیام می‌فرستند تا مطمئن شوند موضوع یک شوخی یا سوءتفاهم نیست.

ابراهیم‌زاده با اشاره به برخی واکنش‌های خاص گفت: مواردی داشته‌ایم که فرد پس از تحویل گرفتن شیء خود از شدت خوشحالی اشک ریخته یا حتی از حال رفته است؛ به‌ویژه زمانی که آن شیء ارزش معنوی بالایی برای صاحبش داشته است.

این مسئول با اشاره به برخی موارد خاص و کمتر شنیده‌شده در میان اشیاء پیدا شده، اظهار کرد: یکی از موارد جالب، تحویل تعداد قابل توجهی دندان مصنوعی به دفاتر اشیاء پیدا شده است. شاید برای خیلی‌ها عجیب باشد، اما در حال حاضر کیسه‌هایی حاوی دندان‌های مصنوعی در انبار ما نگهداری می‌شود و مراجعه‌کنندگان نیز برای پیدا کردن دندان گم‌شده‌شان مراجعه می‌کنند. البته فرآیند شناسایی دندان مورد نظر، خود داستان‌ها و خاطرات شنیدنی بسیاری دارد.

ابراهیم‌زاده با تاکید بر اصل امانت‌داری و مسئولیت‌پذیری افراد در این بخش گفت: ما هر آنچه را که در حرم قدس رضوی پیدا شود نگهداری می‌کنیم تا بلکه صاحب خودش را پیدا کند، از یک دکمه کوچک گرفته تا یک لنگه کفش، دمپایی و یا مدارک مهم افراد. شاید برای مخاطبان تعجب‌آور باشد اما ما سالی ۴۰۰ تا ۵۰۰ عدد ویلچر در حرم مطهر پیدا می‌کنیم! البته بعضی از این‌ها توسط افراد به حالت نذری رها می‌شوند و صاحبان آن‌ها با این تصور که آن‌ها را برای استفاده سایرین به جا می‌گذارند، دست به چنین کاری می‌زنند، غافل از اینکه این اشیا نیز طبق دستور حاکم شرع و پس از گذشت سال شرعی وارد پروسه‌‎ای که اشاره شد، می‌شوند.

مسئول دفتر اشیا پیدا شده حرم مطهر رضوی خاطرنشان کرد: بزرگترین چالش ما در دفتر اشیاء پیدا شده این مفهوم است که اصلاً چرا باید این همه شی در حرم مقدس رضوی گم شده و در انتظار صاحبان خود به سر برند. این تعداد سالانه روند افزایشی داشته و انتظار ما از زائرین امام رضا(ع) این است که بیشتر مراقب وسایل خود باشند و در نگهداری آن‌ها دقت بیشتری به کار برند. همچنین از آنجایی که بسیاری از زائران از شهرهای دیگر و همچنین از سایر کشورها به زیارت علی بن موسی‌الرضا(ع) مشرف می‌شوند و ممکن است در حال خروج از مشهد باشند، انتظار می‌رود که یابندگان، هرچه سریع‌تر شی را به دفاتر ما تحویل دهند تا بلافاصله پس از مراجعه صاحب آن، شیء مورد نظر به او تحویل داده شود.

تحویل درلحظه یکی از مهمترین اقدامات یابندگان به شمار می‌رود

وی ادامه داد: برای مثال بارها پیش آمده که کسی چیزی را در حرم پیدا می‌کند اما به علت دوری از دفاتر اشیا پیدا شده، ابتدا زیارت خود را انجام داده و در پایان کار و هنگام خروج از حرم، آن را به ما تحویل می‌دهد که این امر روند بازگردانی را با کندی مواجه می‌کند. پس تحویل در لحظه یکی از مهمترین اقدامات یابندگان به شمار می‌رود که کمک زیادی به خدمت‌رسانی بهتر و سریع‌تر ما خواهد کرد. گاهی این اتفاق حتی برای بعضی از همکاران و خدام حرم نیز پیش می‌آید. چراکه طبق قوانین کاری، امکان ترک پست خود را به منظور تحویل شی ندارند و ممکن است کمی طول بکشد تا آن شی را به دفاتر تحویل دهند و در این میان صاحب آن به ما مراجعه کرده و هنوز خبری از پیدا شدن شی مورد نظرش وجود ندارد.

ابراهیم‌زاده در راستای بهبود کیفیت خدمات ارائه شده به زائران حرم رضوی، اظهار کرد: نکته مهمی که گاهی در سرعت‌بخشی و تسهیل خدمات به صاحبان اشیاء گمشده، محدودیت ایجاد کرده این است که با وجود ارتباط تنگاتنگ و مهمی که ما با یگان صیانت حرم داریم اما فاصله مکانی نسبتاً زیادمان با یکدیگر کمی کار را برای زائران سخت کرده است که امیدواریم در آینده با تمهیدات بهتر، برقراری این ارتباط و سایر ارتباطات ما با نهادهای دیگر، تسهیل شده و امکان ارائه خدمات بهتر و سریع‌تر به زائران عزیز میسر شود.

هیچ شیء پیدا شده‌ بلاتکلیفی در حرم رضوی وجود ندارد

در ادامه مهدی جدی -رئیس اداره امانات و نگهداری اشیا پیدا شده حرم مطهر رضوی- اظهار کرد: عقیده و نظر ما در اداره اشیاء پیدا شده این است که هیچ شیء پیدا شده‌ای در حرم رضوی وجود ندارد که وضعیت آن بلاتکلیف باقی بماند. البته تحقق این هدف به همکاری زائران و همدلی همکاران ما نیاز دارد. همدلی ما را به یکدیگر پیوند می‌دهد و در نهایت سبب خوشحالی زائران می‌شود.

وی با اشاره به خاطره‌ای ماندگار گفت: یکی از خاطرات شیرینم مربوط به جوانی بود که پس از گذشت یک سال، برای یافتن تسبیحی گمشده به دفتر مراجعه کرد. با اینکه این تسبیح ارزش مادی نداشت، اما به گفته او یادگاری ارزشمند از پدربزرگش بود که در تمامی سفرهای زیارتی همراهش بود.

جدی ادامه داد: با وجود حجم انبوه تسبیح‌های موجود در انبار، همراه آن جوان به جستجو پرداختیم. پیش از ورود به انبار، او با نگاهی به گنبد طلایی حرم امام رضا(ع) زمزمه‌ای عاشقانه کرد: «آقا خودت کمک کن پیداش کنم». در کمال شگفتی، تسبیح گمشده‌اش در بسته سوم پیدا شد. آن لحظه، سرشار از احساس بود؛ جوان با چشمانی اشک‌بار رو به حرم ایستاد و شکر گفت.

این مسئول افزود: این اتفاق برایم یادآور این حقیقت شد که ارزش‌های معنوی برخی اشیا چنان بالاست که فراتر از هر ارزش مادی، می‌تواند دل زائری را شاد کند. از آن روز، مسئولیت سنگین‌تری برای خود در قبال اشیاء گمشده احساس می‌کنم.

وی با تأکید بر نقش همدلی در این مسیر گفت: زائری که از راه دور برای یافتن شیء خود می‌آید، بیش از هر چیز به دلگرمی و همدلی نیاز دارد. همکاران ما با عشق و نیت پاک، شبانه‌روز در تلاش‌اند تا گمشده‌ها را به صاحبانشان بازگردانند و گاهی از خوشحالی آن‌ها، خود نیز اشک می‌ریزند. دفتر اشیاء پیدا شده، جایی است که خاطره خوش بازگشت امید و لبخند زائران رقم می‌خورد.

انتهای پیام