حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله شعبانی، نماینده ولی‌فقیه و امام جمعه همدان در یادداشتی که به مناسبت روز جهانی و هفته مسجد در ایران، اختصاصی در اختیار ایسنا قرار داد، نوشته است:  «حضور در مسجد اثرات تکوینی بر وجود انسان دارد، فارغ از تحولات و رشد الهی که برای انسان با حضور در مسجد ایجاد می‌شود و فارغ از این که مسجد بستر تحولات فکری و روحی آدمی است و حضور خالصانه، آدمی را تا جنات عدن پیش می‌برد، صرف حضور در بیت‌الله برای انسان مفید است. در روایات شریف داریم قدم‌هایی که به سمت مسجد رفتن و دست‌هایی که به دعا بلند شدن و زبان‌هایی که اهل دعا شدن حتی بدون اخلاص و با ریا، اما همین هم برای مراتبی از نجات موثر است (قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) یُؤْمَرُ بِرِجَالٍ إِلَی النَّارِ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِمَالِکَ قُلْ لِلنَّارِ لَا تُحْرِقْ لَهُمْ أَقْدَاماً فَقَدْ کَانُوا یَمْشُونَ بِهَا إِلَی الْمَسَاجِدِ وَ لَا تُحْرِقْ لَهُمْ وُجُوهاً فَقَدْ کَانُوا یَرْفَعُونَهَا بِالدُّعَاءِ وَ لَا تُحْرِقْ لَهُمْ أَلْسِنَةً فَقَدْ کَانُوا یُکْثِرُونَ تِلَاوَةَ الْقُرْآنِ قَالَ فَیَقُولُ لَهُمْ خَازِنُ النَّارِ یَا أَشْقِیَاءُ مَا حَالُکُمْ قَالُوا کُنَّا نَعْمَلُ لِغَیْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقِیلَ لِتَأْخُذُوا ثَوَابَکُمْ مِمَّنْ عَمِلْتُمْ لَه)

امروزه شاید لازم باشد بیشتر روایاتی را بینیم که ارزش مسجد را تبیین کرده است. در منابع دینی در مورد مسجد، از مکان و نوع معماری آن‌ و نیز نوع مراوده و نوع مدیریت‌های اجتماعی آن سخن به میان آمده است. اما در بحث تحلیل شرایط فعلی و نقش متولیان اداره مسجد چند مساله قابل طرح است.  

مساله اول نگاه آرمانی و تمدنی به مسجد است. احیای نقشی که دین برای مسجد طراحی کرده است، هم نیازمند بررسی تحلیلی در منابع دینی است تا جایگاه مسجد به درستی استباط شود و هم نیازمند طراحی‌های مدیریتی است. تحقق جایگاه رفیع مسجد در جامعه با اصلاح سبک کلی زندگی دینی وابستگی تام دارد. آنجایی که نظامات اجتماعی متفاوت و یا حتی متناقض با جایگاه مساجد ایجاد شده است طبیعتاً تحقق نقش‌های تمدنی مسجد را با مشکل مواجه می‌کند. سخن در این باب فعلاً ضرورتی ندارد.  

مسأله دوم بررسی وضع فعلی مساجد کشور و ارتقای وضع موجود است به نحوی که به اهداف دینی نزدیک شود. در واقع تلاش برای تحقق مراتبی از اهداف قابل دست‌یابی در این مورد نیازمند فهم مشترک است. امروزه متولیان امر مسجد دچار تعدد شده‌اند هیأت امنای مساجد، امام جماعت، پایگاه‌ها، بسیج، کانون‌های هنری و ... هر چند واقعیت‌های میدانی گواه آن است که بیشترین نقش را هیأت امناهای مساجد دارند، هم به لحاظ حضور مستمر هم به لحاظ نقش‌های مدیریتی در سخت‌افزار مسجد. برای دست‌یابی به ارتقای کیفی لازم است همه این ارکان به فهم مشترک برسند. انسجام و هم‌افزا بودن این ارکان به شدت در رشد کیفی مسجد موثر است. تجربه میدانی حاکی از آن است که هرجا بین ارکان مسجد هماهنگی وجود دارد آن مسجد توان فرهنگی مضاعفی پیدا می‌کند. لذا لازم است دستورالعمل‌های خاصی برای هماهنگی این ارکان و نقش دادن به همه آن‌ها طراحی شود. در زمینه آیین‌نامه انتخاب هیات امنا و نیز هم سو کردن این ارکان قرارگاه ملی مسجد می‌تواند نقش موثری داشته باشد.

اما عامل دیگری که به شدت در ارتقای کیفی موثر است، امام جماعت است. مهارت ارتباطی امام با عموم مردم و توان جذب در بین اقشار محلات، مسجد را به محور فرهنگی محله تبدیل می‌کند. امروزه لازم است امام جماعت مدیر فرهنگی با روابط عمومی بالا باشد و این نیازمند تربیت علمی و عملی ائمه جماعات است. همچنین حمایت‌هایی که در برنامه هفتم توسعه نسبت به مساجد وجود دارد می‌تواند قدم موثری در مسیر رشد و ارتقای مساجد باشد.

خانه‌های الهی همیشه آبادند، جامعه برای آبادی خویش محتاج به این‌هاست.»

انتهای پیام