اخیرا یک برنامه طنز اینترنتی با موضوع شوخی با «شاهنامه» و اسطوره‌هایش منتشر شده که واکنش‌های بسیاری را در پی داشته است.

رویا صدر، طنزپرداز و پژوهشگر در یادداشت خود که برای انتشار در اختیار ایسنا قرار داده، نوشته است:  «شوخی با اشعار بزرگان» ستون ثابت بسیاری از نشریات طنز و قالب آشنای بسیاری از آثار طنز فارسی از ابتدا تابه‌حال بوده است که در آن به نظیره‌سازی یا به تحلیل و تفسیر طنزآمیز آثار بزرگان ادب فارسی می‌پرداختند و بسیاری از این طنزنوشته‌ها هنوز شیرین و خواندنی است؛ اما آنچه اخیراً با عنوان طنز در ارتباط با اثری از شاهنامه منتشر شده، حکایت دیگری دارد. اینکه با ادبیاتی سخیف و توهین‌آمیز و برخوردار از مایه‌هایی از نگاه اروتیک سراغ بزرگترین حماسه‌سرای ایرانی بروی که شاهنامه‌اش با هویت ملی‌مان‌گره خورده است، نشانگر عدم درک و شناخت اقتضائات این قالب از طنز (شوخی با اشعار بزرگان) است. طنز در درجه اول نیازمند توانایی نگاه متفاوت به سوژه است. ولی اگر این نگاه متفاوت، با شناخت و سواد ادبی و هنری گره نخورد و در سایۀ گذر افسارگسیخته از خط قرمزهای اخلاقی و واژگانی تنها چشم به اقبال مخاطب در فضای مجازی داشته باشد، به بیراهه می‌رود. ارائه اثر طنز در جامعه امروز بسیار مشکل است و شرایط روز، دایرۀ انتخاب موضوعات را بخصوص برای زینب موسوی که پیش‌ازاین به خاطر ارائۀ طنزهایش در فضای مجازی دستخوش مشکل شده است، صعب‌تر می‌کند. ردپای این مسئله را در آثار او می‌توان دید که در تنگی گذرگاه عافیت، در انتخاب سوژه و نوع پرداخت خطر نمی‌کند و با «ملاحظات خاص» تن به انتخاب دم‌دستی‌ترین سوژه‌ها و سخیف‌ترین پرداخت‌ها و واژه‌ها می‌دهد تا در شرایطی که اصحاب طنز از هرکجا که رفتند، جز وحشتشان نیفزود، بار خویش ببندد و خیل مخاطب جذب کند؛ امری که در سایۀ سیاست‌های مبتنی بر تربیت مخاطب با آثار طنز سردستی و بی‌محتوا و گاه توام با گستاخی و پرخاش در سیمای ملی چندان هم دست‌نیافتنی نیست. نتیجه‌اش تولید اثری است که حتی نام هزل نیز نمی‌توان بر آن گذارد، چرا که رویارویی با آن به‌جای اینکه به اقتضای اثر شوخ‌طبعانه رفع ملال کند، آزردگی و خشم به دنبال می‌آورد.

در این زمینه بیشتر بخوانید:

«شوخی» با فردوسی یا «فحاشی»؟!

مخ‌زنی سعدی، کراشِ حافظ و فحاشی به فردوسی!

مقصر توهین به شاهنامه کیست؟

 انتهای پیام