این تهیه‌کننده سینما که این روزها فیلم «زن و بچه» به تهیه‌کنندگی او روی پرده سینماست و تهیه‌کنندگی فیلم‌هایی همچون «به رنگ ارغوان»، «متری شیش و نیم» و «چهارشنبه سوری» را نیز برعهده داشته، در گفت‌وگویی با ایسنا درباره وضعیت سینمای جنگی که در ایران به سینمای دفاع مقدس معروف است و اینکه آیا با توجه به جنگ ۱۲ روزه اخیر قصد ندارد در این حوزه فیلمی بسازد، بیان کرد: اگر قرار باشد کاری انجام شود باید مشخصاتی داشته باشد که بتواند مخاطب جذب کند چون مردم نسبت به فیلم‌های سفارشی و هر آنچه تداعی‌گر فلاکت باشد گارد می‌گیرند. اصلا ببینید که فیلم‌های دفاع مقدسی که همین امسال اکران شدند چقدر بلیت فروختند؟ چند نفر تماشاگر آن‌ها بودند؟ آنچه ما می‌بینیم این است که حتی طرفداران خودشان هم نمی‌روند این فیلم‌ها را نگاه کنند در صورتی که در بین آن‌ها فیلم‌های تکنیکی خوبی مثل «اسفند» (به کارگردانی دانش اقباشاوی) هم بوده است.

او افزود: به نظرم وضعیت اکران این نوع فیلم‌ها به جایی رسیده که بی‌علاقگی مردم برای تماشا و استقبال کم، نوعی اهانت به شهدایی است که سوژه اصلی فیلم‌های دفاع مقدسی هستند و به همین دلیل بخش دولتی که بیشترین بودجه را برای این فیلم‌ها تأمین می‌کند، باید تدبیری بیندیشد تا با توجه به شرایط عمومی کشور نوع دیگری به این سینما پرداخته شود.

ضرورت تغییر در سینمای دفاع مقدس و نحوه خرج شدن بیت‌المال 

ساداتیان در پاسخ به اینکه به نظر او سینمای دفاع مقدس به آن شکل مرسوم چگونه ادامه پیدا می‌کند؟ گفت:‌ تا جایی که شنیده‌ام گویا در مجلس یک بودجۀ اختصاصی برای این گونۀ سینمایی تصویب شده تا سازمان‌ها و ارگان‌هایی که رسالتشان در تولید این جنس فیلم‌ها با پشتوانه بودجه دولتی است، چراغ را روشن نگهدارند. نکته مهم دیگر هم اینجاست که ساخت این نوع فیلم‌ها برای عده‌ای عواید مالی دارد در حالی که برخی کسانی که در این حوزه کار می‌کنند جایگاه اجتماعی پررنگی ندارند. بنابراین ضروری است که در این مسیر و در نحوه خرج کردن بیت‌المال تغییری اتفاق بیفتد.    

وی در پاسخ به اینکه کدام بخش از جنگ ۱۲ روزه برایش اولویت دارد تا مجاب شود که فیلمی از آن بسازد، بیان کرد: به نظر من بخش تخریبی این جنگ خیلی اولویت دارد. همه ما دیدیم که خانواده‌هایمان در شب‌های جنگ چه احساسی داشتند و حتی پس از آتش‌بس چه سطحی از اضطراب در جامعه وجود داشت، این در حالی است که ادعا می‌شد قرار نیست خانه‌های مسکونی محل اصابت موشک باشد ولی با این حال نگرانی‌های زیادی وجود داشت. بجز این، ما هنوز از آثار تخریبی جنگ ایران و عراق و زمانی که جنگنده‌های دشمن روی خانه‌های مردم بمب می‌ریخت، رها نشده‌ایم و در اذهان بسیاری از مردم اثرات آن بمباران‌ها به جا مانده است. اصولاً جنگ چیز مزخرفی است و اثرات تخریبی آن بسیار زیاد است و این‌ها به جز فقدان‌ و از دست‌رفتن‌هایی است که مردم تجربه می‌کنند.

او ادامه داد: حالا سوال اینجاست که وقتی این عوارض گریبانگیر جامعه شده، چه چیزی را باید تبلیغ کنیم؟ درست است پرداختن به رشادت‌ها و قهرمانی‌ها ارزشمند است ولی تحریک کردن رشادت و شجاعت مردم هم در زمان خودش باید انجام شود، اینکه مدام فقط بگوییم جنگ چیز خوبی است قابل قبول نیست.

حس ناسیونالیستی را با این فیلم‌های جنگی نمی‌توان تحریک کرد 

ساداتیان با اشاره به اینکه در هالیوود هنوز درباره جنگ جهانی فیلم ساخته می‌شود، افزود:‌ حرف من این نیست که باید این نوع سینما را رها کنیم، بلکه معتقدم باید بپذیریم وضعیت کشور در شرایطی نیست که بخواهیم برای ساخت فیلم‌های جنگی همانند قبل بودجه صرف کنیم. اوایل جنگ تحمیلی هشت ساله یکسری فیلم‌ ساخته می‌شد که حس شجاعت مردم را تحریک و تقویت کند که اتفاقا از ان‌ها استقبال هم می‌شد ولی الان مردم از جنگ تنفر دارند و زندگی خود را از صبح با این همه گرفتاری و اثرات جنگ به شب می‌رسانند، پس نمی‌توانیم حس ناسیونالیستی را با این نوع فیلم‌ها تحریک کنیم چون کاملاً جواب عکس می‌دهد. باید بگذاریم کشور به مسیر طبیعی خود برسد و بعد به مردم یادآوری کنیم که  فرزندان این خاک چه رشادت‌هایی به خرج دادند. فعلا  باید شرایط را به سمتی ببریم که روان جامعه جان تازه‌ای بگیرد.

این تهیه‌کننده سینما با تاکید براینکه «مسئله اینجاست که متولیان امر به این باور  برسند که باید رویکردها را تغییر داد» به پیشنهاد ساخت یک فیلم درباره عملیات رمضان اشاره کرد و توضیح داد: یک روز کارگردانی پیش من آمد و می‌خواست از عملیات رمضان فیلم بسازد. برایم جالب بود که قرار است از این عملیات فیلم ساخته شود و گویا موافقت‌هایی گرفته بود. قبول کردم که برای تولیدش کمک کنم و در جلساتی که با برخی مسئولان خاص و مرتبط با این سوژه برگزار کردیم خیلی به بنده لطف داشتند و احترام گذاشتند اما گفتند «چرا می‌خواهید به شکست بپردازید؟ فیلم حماسی و فتح الفتوح بسازید، حتی اگر تخیلی باشد. آن وقت حمایت می‌کنیم مخصوصاً اگر شما بسازید ولی برای فیلم جنگی که شکست را نشان دهد پول نمی‌دهیم.»

بعضی‌ها میخواهند با سینمای دفاع مقدس به جایگاه و پول برسند

ساداتیان در پاسخ به اینکه با وجود تاکیدش بر تغییر، افراد زیادی همچنان در مناصب مختلف سیاسی و فرهنگی بر ساخت فیلم‌هایی خاص با نگاه حاکمیتی اصرار دارند و از نظر او چه چیزی اهداف و شعار آن‌ها را توجیه می‌کند؟ گفت: من از نگاه خودم فکر می‌کنم که جریاناتی همچون اصلاح‌طلبی و اصولگرایی برای امورات سیاسی کشور مفید نیستند چون شعارهایی که می‌دهند عاملی برای تصاحب قدرت شده است ولی وقتی پای عمل می‌رسند بیشتر حاشیه و مسائل مالی از آن‌ها می‌بینیم؛ مثل نماینده‌های مجلس که این همه شعارهای افراطی سر می‌دهند و به نظرم فقط به این دلیل است که برایشان یک مانیفست سیاسی است تا به این وسیله خود را در هرم قدرت حفظ کنند و بتوانند جایگاهی در آن هرم پیدا کنند. البته عموماً در تمام دنیا ابزارهای سیاسی یکسری فرصت‌های اقتصادی ایجاد می‌کند و ایران هم مستثنا نیست. با این حال عجیب است که می‌شنویم بعضی‌ها خود را دلسوز نظام و اسلام و ایران می‌دانند ولی سرمایه‌گذاری‌های متعددی در اروپا انجام داده‌اند یا خانواده‌هایشان خارج از کشور زندگی می‌کنند، یا مثلا اصولگرایان افراطی که شعار می‌دهند و مخالف برجام و مذاکره هستند درواقع یک مانیفست سرمی‌دهند که بتوانند جایگاه سیاسی خود را محکم کنند وگرنه هر عقل سلیمی حکم می‌کند که دیگر نباید با دنیا سرشاخ شد. بنابراین عملکردهای این دو جریان سیاسی شبیه شعارهایی که می‌دهند نیست و اگر به سینما برگردیم باید گفت که نمی‌توان فیلم‌ها را از این جریانات سیاسی جدا کرد چون بعضی‌ها فکر می‌کنند اگر خود را در این جنس گلوگاه‌ها مثل همین سینمای دفاع مقدس قرار دهند، می‌توانند جایگاهی پیدا کنند و پولی هم گیرشان بیاید.

با سینمای سیاسی باید اتفاق‌ها و شعارهای افراطی را تحلیل کرد

او در پاسخ به اینکه آیا سینمای دفاع مقدس و مقاومت با تغییر زمانه باید به گونه‌ای دیگر جلوه کند؟ اظهار کرد: یک نمونه درست ومنطقی برای شرایط فعلی ما فیلم سیاسی است و اگر سینمای سیاسی داشتیم و دستمان باز بود تا خیلی از ماجراها را کالبد شکافی کنیم، اتفاق‌های بهتری می‌توانست رخ دهد چون با تجربه این سال‌ها، همه دیده‌ایم برخی افراد که شعارهای افراطی در کشور داده‌اند، چه ماجراهایی در پشت پرده داشتند، به طوری که متاسفانه عده‌ای از آن‌ها یا اختلاسگر از آب درامدند یا درگیر پرونده‌های جاسوسی بودند. این در حالی است که بخشی از رسالت سینمای سیاسی همین است که از منظر سیاسی مسائل را تجزیه و تحلیل کند ولی ما الان حتی مسائل اجتماعی مهم را هم نمی‌توانیم تحلیل کنیم و به همین دلیل در یک بلاتکلیفی عجیب به سر می‌بریم.

وی اضافه کرد:‌ امروز سینمای سیاسی می‌تواند به عنوان عُیون برای حاکمیت کارکرد داشته باشد. بخش زیادی از مردم نسبت به بخشی از حاکمیت نقد دارند چون فقط شعار شنیده‌اند و حاکمیت نتوانسته نیازهای جامعه را محقق کنند. مثلا سال ۱۳۸۴ اعلام شد که می‌خواهیم در سال ۱۴۰۴ ژاپن منطقه باشیم، امروز همان روز است ولی آیا می‌توانیم در سینمای خودمان کالبدشکافی کنیم که چرا به آنجا نرسیدیم؟ قطع به یقین نه! بخصوص آنکه ما الان حتی در همان موقعیت ۲۰ سال قبل هم نیستیم. آن موقع آب و برق داشتیم، شرایط اقتصادی بهتر بود ولی الان هیچ کدام را نداریم و تازه به جای بررسی چرایی این اتفاق،  اخیرا خبری منتشر شد که در آن برای سال ۱۴۴۰ نوید یک اقتصاد شکوفا داده می‌شد. حالا اینکه سال ۱۴۴۰ را چه کسی می‌بیند، خدا می داند، ولی اگر دست‌فرمان را از لحاظ سیاسی تفییر ندهیم، همانند ۲۰ سال قبل هیچ اتفاقی در ۱۴۴۰ رخ نمی‌دهد.

اگر نتوانم‌ در چهارچوب اعتقادی خودم فیلم بسازم سکوت می‌کنم 

سادتیان در پاسخ به اینکه با این روند چرا مثل برخی دیگر از سینماگران بدون مجوز فیلم نمی‌سازد؟ گفت: من این روش را قبول ندارم و معتقدم وقتی در کشوری کار می‌کنم، علی رغم ناملایمت‌ها باید در چهارچوب قوانین کار کرد ولی اگر بستر همکاری در همین چهارچوب اعتقادی خودم فراهم نشود قطعاً سکوت خواهم کرد. اگر کشور به دنبال این است که آن عیون را داشته باشد باید اجازه دهد سینمای سیاسی و اجتماعی فعال شود. این فیلم‌ها می‌توانند هم جامعه را آرام کنند هم تلنگری برای مسئولان باشند.   

انتهای پیام