به گزارش ایسنا، سید محمود جوادی- مولف و پژوهشگر دینی- در یاداشتی اختصاصی در خصوص تفاوت اسلام آوردن و ایمان در دین اسلام در اختیار ایسنا قرار داده آورده است:  

خداوند متعال در قرآن کریم ایمان را می ستاید و از امت پیامبر (ص) همواره می خواهد علاوه بر اینکه ایمان اولیه و ابتدائی خودرا حفظ کرده، به خدا و رسولش و به کتاب آسمانی آن حضرت و سایر پیامبران نیز ایمان و توجه داشته باشند: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی نَزَّلَ عَلَیٰ رَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ ۚ ...»؛ ای اهل ایمان! به خدا و پیامبرش و کتابی که بر پیامبرش نازل کرده و به کتابی که پیش از این فرستاده [از روی صدق و حقیقت] ایمان بیاورید [آیه ۱۳۶ سوره نساء]. در واقع خداوند متعال ایمان ابتدایی را برای مومنین کافی نمی داند و از آنها می خواهد که به لایه های بیرونی ایمان بسنده نکرده و خودرا با عمق و هسته ی درونی ایمان پیوند بزنند.

با کمی تامل در کلام خدا و با استناد به بیان قرآن متوجه می شویم که، ایمان مراتب مختلف دارد و جویندگان حقیقتِ ایمان باید تلاش نماید خودرا با اصل ایمان و حقیقت آن آشنا کند.

پیامبر اکرم(ص) برای قابل درک نمودن منظور قرآن از ایمان، شناسایی الگوی ایمان را برای اصحاب و امت بعد از خود آسان می کند. آن حضرت این الگو را به هنگام رویارویی امام علی علیه السلام با عمرو بن عبدِ وَد در جنگ خندق این گونه معرفی می کند: «بَرَزَ الإِیمانُ کُلُّهُ إلَی الشِّرکِ کُلِّهِ»؛ تمام ایمان در برابر تمام شرک ، ظاهر گشت [کنز الفوائد : ج 1 ص 297].

امیر المومنین علی(ع) با این بیان مهم که بر زبان رسول خدا (ص) جاری شد تبدیل به سنگ محک ایمانِ امت و تفسیر آیه ی ایمان شد، و خداوند متعال کفر ورزیدن به حضرت امیر المومنین علیه السلام را سبب تباه شدن اعمال انسان دانست. خداوند متعال نیز در اهمیت این مسئله در آیه 5 سوره مائده فرمود: «وَمَنْ یَکْفُرْ بِالْإِیمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ»؛ و هر کس در ایمان کفر ورزد، قطعاً عملش تباه شده و فقط او در آخرت از زیانکاران است. رسول خدا (ص) در جایی دیگر در تعریف مومن و منافق، به علی علیه السلام فرمود: «لا یُحِبُّکَ إلّا مؤمنٌ، ولا یُبغِضُکَ إلّا منافقٌ» [کنز العمّال : 32878]. آن حضرت با این بیان صریح، خیال همه را راحت کرد و امام علی (ع) را فصل الخطاب ایمان قرار داد.

در این میان حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها نیز در فرازی از خطبه فدکیه درباره ایمان و عدل این گونه می فرماید: «فَجَعَلَ اللَّهُ الْإیمانَ تَطْهیراً لَکُمْ مِنَ الشِّرْکِ،… وَ الْعَدْلَ تَنسیقاً لِلْقُلوبِ»؛ خداوند ایمان را برای پاکی از شرک… و عدالت‏‌ورزی را برای التیام قلب‌ها قرار داد. و در روایتی دیگر شبیه به این فرمود: «فَفَرَضَ اللّهُ الإیمانَ تَطْهیراً مِنَ الشِّرْک... وَ الْعَدْلَ تَسْکیناً لِلْقُلوبِ»؛ خداوند ایمان را برای پاکی از شرک... و عدل و داد را برای آرامش دل‌ها واجب نمود [من لایحضره الفقیه، ج ۳، ص ۵۶۸]. و چقدر این بیان نورانی درباره ایمان و عدل در وجود امیر المومنین علی علیه السلام تجلی دارد.

اعراب بادیه نشین وقتی نزد پیامبر (ص) می آمدند گمان می کردند که با گفتن شهادتین در زمره ی مومنین قرار می گیرند، آنها به رسول خدا عرض می کردند که ما به تو و خدای تو ایمان آوردیم، رسول خدا (ص) به آنان می فرمود که بگوئید ما اسلام آوردیم زیرا ایمان شرایط و مراتب دارد و اسلام آوردن با ایمان داشتن دو مقوله ی متفاوت است. خداوند در این باره می فرماید: «قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَٰکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمَانُ فِی قُلُوبِکُمْ ۖ وَإِنْ تُطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمَالِکُمْ شَیْئًا ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ»؛ بادیه نشینان گفتند: ما [از عمق قلب] ایمان آوردیم. بگو: ایمان نیاورده اید، بلکه بگویید: اسلام آورده ایم؛ زیرا هنوز ایمان در دل هایتان وارد نشده است. و اگر خدا و پیامبرش را اطاعت کنید، چیزی از اعمالتان را نمی کاهد؛ زیرا خدا بسیار آمرزنده و مهربان است [آیه 14 سوره حجرات].

همچنین رسول خدا (ص) می فرماید: «لا یَتِمُّ الإِیمانُ إلاّ بِمَحَبَّتِنا أهلَ البَیتِ»؛ ایمان کامل نشود مگر با دوست داشتن ما اهل بیت [کفایة الأثر : 110 عن واثلة بن الأسقع].

آنچه می توان از آیه ۵ سوره ی مائده و آیه ۱۴ سوره ی حجرات و نیز حدیث پیامبر (ص) درباره امیر المومنین برداشت کرد این است که تنها ایمان به خدای متعال و رسولش برای خداوند کافی نیست بلکه ایمان به علی علیه السلام - که به تعبیر پیامبر کل ایمان است - نیز باید به پیوست ایمان به خدا و پیامبر (ص) باشد تا ایمان فرد کامل شود و مورد قبول پروردگار  قرار گیرد.

انتهای پیام