به گزارش ایسنا، در چهل و هفتمین برنامه نمایش فیلم‌تئاترهای شاخص، «شوخی امروزی» براساس متن نمایشنامه نوئل پیرس کوارد و به کارگردانی متیو وارکوس (از بسته دراماتورژی‌های مدرن، فردیت در برابر جامعه) عصر چهارشنبه ۱۴ آبان در سینماتک خانه هنرمندان ایران روی پرده رفت و نشست نقد و تحلیل آن با حضور محسن خیمه‌دوز (منتقد تئاتر) برگزار شد.

داستان «شوخی امروزی» درباره‌ یک بازیگر مشهور و خودشیفته به نام گرافام است که در میانسالی، با بحران‌های حرفه‌ای و شخصی خود دست و پنجه نرم می‌کند.

در ابتدای این نشست که با همکاری مشترک انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر و سینماتک خانه هنرمندان ایران برگزار شد، محسن خیمه‌دوز منتقد و پژوهشگر درباره فیلم‌تئاتر «شوخی امروزی» گفت: این فیلم تئاتر با بازی درخشان اندرو اسکات درباره بحران میان‌سالی یک بازیگر مشهور و تا حدی خودپسند است. زمان ماجرا حدود دهه های ۶۰ و ۷۰ قرن بیستم است اما زمان اجرا سال ۲۰۱۹ است و انگار نویسنده تلاش دارد تا تغییرات زیست جهان انسان‌ها را از جهان مدرن به پست مدرن در قالب یک نمایش نامه دراماتورژی کند.

این منتقد با اشاره به دراماتورژی اثر گفت: ما در این اثر با مسئله حقیقت، پنهان‌کاری حقیقت، دروغگویی و به سخره‌گرفتن ارزش‌ها مواجه هستیم و نویسنده متن، نوئل کوارد، از طریق همین دراماتورژی مخاطب را از یک سو با اثری از دهه ۷۰ میلادی مواجه می‌کند از طرف دیگر مسائل دوران پست‌مدرن را مطرح می‌کند مثلا عشق، خیانت و تنهایی را به هجو می‌کشد. در واقع، تمام موضوعات جدی دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی در این اثر به شوخی و نهایتا به هجو گرفته شده تا جایی که گری (با بازی آندروید اسکات) در دیالوگی به این مطلب اشاره می‌کند که «آرمان‌گرایی به شدت مبتذل شده».

خیمه‌دوز ادامه داد: سبک روایتی اثر، غیر کلاسیک و مبتنی بر خرده‌روایت‌های به هم پیوسته است. به عبارتی دیگر، سبک روایتی شوخش امروز، پست مدرن است که در عین مفرح بودن، یک نقد تاریخی تلخ است به نیم قرن زیست فرد و جامعه غربی. از این نظر درس مهم است برای افراد و جوامع شرقی که توانمندی نقد خود را پیدا کنند و در آثار ادبی و هنری منعکس کنند. اجرای «بازی در بازی» این اثر هم جذاب است به طوری که پس از چند بار مشاهده، تازگی و جذابیت اش همچنان حفظ شده. مثل صحنه‌ای که گری متهم است که در بازی اش اوراکت دارد و او می‌خواهد نشان دهد که اوراکت ندارد. هم اوراکت را بازی می کند هم در بازی اش درباره اوراکت، اوراکت ندارد.

وی تأکید کرد: «شوخی امروزی» به مثابه نمونه‌ای از جریان پست‌مدرن، توسط تیم حرفه‌ای از بازیگران، نویسنده و کارگردانی، به شکل معتبری به اجرا درآمده است. از جمله تیم تصویربرداری که با استفاده از چندین دوربین در موقعیت‌های مختلف، نماهایی ضبط کرده که ترکیبی شده از دیدگاه تماشاگر در سالن و دیدگاه دکوپاژ سینمایی که در نوع خودش تجربه جذابی در تماشا تئاتر است. موضوع «شوخی امروزی» بحران زیستی یک بازیگر ۴۰ ساله است که مرتبا و پیوسته با مسائل شخصی، محیطی و حرفه‌ای خودش مواجه می شود. مکان فیلم، استودیویی است که هم محل کار و رفت‌وآمد افراد متعدد است، هم محل زندگی لحظه‌هایی از زندگی برخی از شخصیت‌هاست که با حضور چند خدمتکار است. زمان فیلم هم بازه زمانی دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی ست. ترکیب سه عنصر، زمان، مکان و کاراکترها، گذر فرد و جامعه و همچنین تحول نسبت فرد و جامعه، از مدرنیسم به پست‌مدرنیسم را روایت می کند.

این منتقد یادآور شد: فیلم، مخاطب را با موقعیت‌هایی مواجه می‌کند که در آن باورهای سنتی و پیش‌فرض‌های دوران قبل شکسته می‌شوند و اخلاق و ارزش‌های جدیدی بر اساس موقعیت های جدید جای آنها را می‌گیرند. در دوران مدرن، ارزش‌ها، موقعیت‌ها را تعیین می‌کنند اما در این اثر پست‌مدرن می‌بینیم که این موقعیت‌ها هستند که معنا و ارزش خلق می‌کنند. وقتی مخاطب با نگاه خود به شخصیت‌ها و موقعیت‌های این فیلم تئاتر نگاه می کند طنز و هجو درون اثر آشکار می‌شود. زیرا این اثر نقد پیش فرض های عادی پنداشته شده‌ی مخاطبان هم هست.
این فیلم‌تئاتر ضمن اینکه سرگرم‌کننده است و طولانی بودنش احساس نمی شود، با طنز زیرکانه موقعیت هایی خلق کرده که مخاطب را به اندیشیدن و بازخوانی ارزش‌ها و باورهایش دعوت می‌کند. تجربه‌ای که به لحاظ بصری و مفهومی، تئاتر و فیلم را در یک قاب جذاب به هم پیوند می‌دهد و یک فیلم تئاتر دیدنی خلق می‌کند.

خیمه‌دوز اظهار کرد: یکی از نکات برجسته اثر، مواجهه مخاطب با مسئله حقیقت و پنهانکاری است.

انتهای پیام