چغازنبيل در محاصره‌ي غبارهاي راديواكتيو! تپه‌هاي باستاني با آثاري ارزشمندتر از زيگورات ناپديد شده‌اند /وضعيت ناجور دوراونتاش (چغازنبيل) بهبود مي‌يابد؟/11
كارشناس مسائل زيست _ محيطي پروژه‌ي مرمت و حفاظت دوراونتاش (چغازنبيل)، گفت: ورود دام به مناطق حفاظت‌شده‌اي مانند چغازنبيل (دوراونتاش)، بسيار اتفاق مي‌افتد و اين امر، مشكلات و صدمات خاص خود را به‌بار مي‌آورد.
نوشاد ركني در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار داشت: عرصه و حريم چغازنبيل (دوراونتاش) به‌جز در مورد كار گذاشتن مواد منفجره، به‌صورت مستقيم مشكلي نداشته؛ اما به‌شكل غيرمستقيم مسائلي براي آن ايجاد شده است؛ وقتي مراتع به زمين‌هاي كشاورزي تبديل مي‌شوند، عشاير چاره‌اي ندارند جز اين‌كه دام‌هاي خود را به مناطق حفاظت‌شده‌يي مانند چغازنبيل (دوراونتاش)، بياورند. اكنون دام‌ها، فروان به منطقه مي‌آيند و طبيعتا مشكلات و صدمات خاص خود را هم ايجاد مي‌كنند.
وي ادامه داد: زيگورات چغازنبيل (دوراونتاش) و تپه‌هاي تاريخي اطراف آن، علاوه بر كشيدن بار فرسودگي سه‌هزار ساله با خطرات مختلف زيست محيطي نيز روبرو هستند؛ چراكه پس از دهه‌ي 50، تغييرات وسيعي در منطقه رخ داد و شبكه‌هاي آب‌ياري متعددي تمام منطقه را پوشاند و سه كارخانه‌ي نيشكر «هفت‌تپه»، «كارون» و «ميان‌آب» محدوده‌ي بناي تاريخي را احاطه كردند.
او با اشاره به اين‌كه حاصل كاوش باستان‌شناسي كارشناسان دانشگاه شيكاگو از 50 سال پيش تاكنون در چغازنبيل (دوراونتاش)، نقشه‌هايي است كه روي آن‌ها تپه‌هاي تاريخي منطقه مشخص شده‌اند، گفت: مقايسه‌ي آن نقشه‌ها با وضع موجود، نشان مي‌دهد كه تعدادي از تپه‌هاي باستاني به‌دليل قرار گرفتن در محدوده‌ي مزرعه‌هاي نيشكر و كارخانه‌ها ديگر وجود ندارند؛ هرگاه ماشين‌هاي سنگين، زمين را براي كشت آماده مي‌كنند تپه‌هاي تاريخي را دور نمي‌زنند و تپه‌هاي ثبت و حفاظت نشده در اين ميان، آسيب مي‌بينند. به همين دليل، ديده مي‌شود كه هربار كمي از تپه‌هاي تاريخي را بريده‌اند.
وي درباره‌ي محوطه‌هاي تاريخي اطراف چغازنبيل (دوراونتاش)، توضيح داد: تپه‌هاي تاريخي متعددي در اطراف چغازنبيل (دوراونتاش)، وجود دارند كه از دوره‌هاي پيش از تاريخ تا دوره‌ي آغاز نگارش را شامل مي‌شوند و حتا شايد بناهاي باارزش‌تري نسبت به چغازنبيل (دوراونتاش) نيز در آن‌ها باشد. به‌عنوان مثال، تپه‌ي «ده نو» كه روبه‌روي چغازنبيل (دوراونتاش) و در طرف ديگر رودخانه قرار دارد و باران هر سال، بخش‌هايي از آن‌را نابود مي‌كند تا به حال، بررسي نشده و برخي از باستان‌شناسان معتقدند زيگوراتي در آنجاست و برخي ديگر، آن تپه را مجموعه‌اي از بناها مي‌دانند. «ده نو» تپه‌اي متعلق به دوره‌ي ايلامي است و به‌طور قطع تا دوره‌ي معاصر نيز در آن، اثر وجود دارد.
ركني همچنين در توضيح عوارضي كه كارخانه‌هاي نيشكر در منطقه ايجاد مي‌كنند، گفت: نيشكر، آب زيادي مي‌خواهد و اين مساله، سبب بالا آمدن سطح آب سفره‌هاي زيرزميني مي‌شود كه در اين‌صورت، پي بسياري از بناهاي تاريخي كه هنوز شناسايي نشده‌اند، آسيب مي‌بينند. از سوي ديگر، عوارض مخرب ناشي از سم‌پاشي مزرعه‌هاي نيشكر هنوز بررسي نشده است؛ با اين وجود، سم‌هاي شيميايي دائم در مزرعه‌ها استفاده مي‌شوند. اين شرايط در مجموع، اكوسيستم را تغيير مي‌دهد كه نتيجه‌ي آن، زياد شدن تعداد حيوانات حفار در منطقه است؛ وقتي زمين‌ها به مزرعه تبديل مي‌شوند حيوانات حفار به مناطق كم‌خطرتري مانند يك بناي تاريخي مي‌آيند.
اين وضعيت به مرور، تغييرات وسيعي را ايجاد مي‌كند. لذا ما در سال‌هاي گذشته تلاش كرده‌ايم تا خطرات موجود را بررسي و راه‌كارهايي براي جلوگيري از آن‌ها پيشنهاد كنيم كه اين امر هنوز در دست بررسي است.
وي با اشاره به وجود غبارهاي راديواكتيو در خوزستان پس از جنگ خليج فارس، اين غبارها را تاثيرگذار بر بناها دانست.
به گفته‌ي اين كارشناس، در برخورد با چغازنبيل (دوراونتاش)، با يك شهر تاريخي مواجه مي‌شويم كه براي مرمت آن بايد وضعيت‌اش را از گذشته تاامروز مورد نظر قرار داد. لذا در مرمت اين مجموعه بايد به بنا داخل بافتي كه آن‌را احاطه كرده است، توجه شود. در اين شهر تاريخي، تمدني وجود داشته كه برخلاف تمدن روزگار ما كه بر نابودي اكوسيستم مبتني است كاملن بر اكوسيستم استوار بوده است. در طراحي شهري نيز مسائل اطراف آن‌را مانند امكانات، آب و زمين درنظر مي‌گرفتند.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات