اسفنديار رحيم‌مشايي ـ رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ در پيامي پس از درگذشت دكتر آيت‌الله‌زاده شيرازي، فقدان او را رويدادي اسفناك براي جامعه‌ي هنري و ميراث فرهنگي كشور دانست و اين ضايعه را به تمام خدمت‌گزاران عرصه‌ي ميراث فرهنگي تسليت گفت.
به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، در پيام معاون رييس جمهور و رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري آمده است: دكتر باقر آيت‌الله‌زاده شيرازي يكي از كارشناسان برجسته‌ي ميراث فرهنگي كشور، پس از نزديك به 50 سال تلاش بي‌وقفه در راه حفاظت از ميراث كهن ايران و ارتقا جايگاه ميراث فرهنگي در كشور دار فاني را وداع گفت. دكتر شيرازي پس از تحصيل در رشته‌ي حفاظت و مرمت بناهاي تاريخي در سال‌هاي دهه‌ي 40 به سازمان ملي حفاظت پيوست و نزديك به 10 سال به‌عنوان رييس دفتر فني اصفهان منشاء خدمات موثري در اين استان شد.
سپس به‌عنوان رييس سازمان ملي حفاظت و بعد از تاسيس سازمان ميراث فرهنگي در سمت معاون اجرايي اين سازمان تا هنگام بازنشستگي به كوشش‌هاي خود در اعتلاي ميراث فرهنگي كشور ادامه داد.
تاسيس موسسه‌ي ايكوموس ايران پس از بازنشستگي، مديريت سه كنگره‌ي بسيار مهم تاريخ معماري و شهرسازي ايران و مجله‌ي علمي «اثر» از ديگر فعاليت‌هاي بي‌بديل اوست.
شادروان دكتر شيرازي در تمام عمر پربار پژوهشي، آموزشي و اجرايي خود از آموزش جوانان و توجه به آنان باز نماند. او از پايه‌گذاران دانشكده‌ي مرمت اصفهان بود و تا پايان عمر پربارش در دانشگاه‌هاي مختلف كشور به تربيت متخصصان ميراث فرهنگي همت گماشت. نبود شادوران دكتر باقر آيت‌الله‌زاده شيرازي رويدادي اسفناك براي جامعه‌ي هنري و ميراث فرهنگي كشور است و به همين واسطه، عميقا اين ضايعه‌ي دردناك را به تمام شيفتگان و خدمت‌گزاران ميراث فرهنگي كشور تسليت عرض كرده و از درگاه خداوند بخشنده براي آن فقيد سعادتمند، غفران الهي و براي بازماندگان معزز، صبر و اجر مسئلت دارم.
~.~.~.~.~.~
سيدمحمد بهشتي ـ رييس اسبق سازمان ميراث فرهنگي ـ در مطلبي با عنوان «دكتر باقر شيرازي، زندگي‌اي آموزنده و مرگي آموزنده‌تر» درگذشت اين استاد رشته‌ي مرمت و معماري را تسليت گفت.
به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، مدير طرح دانشنامه‌ي تاريخ معماري و شهرسازي ايران‌زمين در بخشي از نوشتار خود آورده است: دكتر شيرازي همچون نياي بزرگ خود ميرزاي شيرازي، انديشناك هويت ديني و ملي ايرانيان بود. آثار تاريخي را شناسامه‌ي هويت ملت ايران مي‌دانست و هر رفتاري در جهت تضعيف و ويراني اين آثار را در خدمت محو سابقه‌ي فرهنگي و تمدني اين ملت. او اين اعتماد را عقيده‌اي ديني مي‌شمرد و از همين رو همه‌ي عمر شريف خود را وقف آن كرد.
شيرازي نقطه‌ي عطفي در مرمت آثار معماري ايران و مطالعات تاريخ معماري ايران بود. البته اين كار را پيش از او استادانش آغاز كرده بودند؛ اما او بود كه با اتكا بر تيزبيني و حسن خلق و فروتني، تجربه‌ي مداوم و آشنايي مستقيم با دانش و تجربه‌هاي جديد در اين زمينه، علم مرمت آثار تاريخي و مطالعات تاريخ معماري ايران را بنياد كرد.
شيرازي با علم به نيازهاي كشور و توانايي‌هاي خود در همه‌ي حوزه‌هاي مرمت و تاريخ معماري ايران، از مديريت گرفته تا تحقيق تاريخي، از آموزش و مشاوره گرفته تا اجراي مستقيم مرمت حضور يافت. او را بايد از پايه‌گذاران سازمان ملي حفاظت آثار باستاني ايران (نياي سازمان ميراث فرهنگي كشور) شمرد كه نخست در اصفهان و سپس در تهران مدتي مدير آن بود. در همان زمان بود كه نهايت دانش و درايت خود را به كار برد و بيشتر آنچه از اصفهان تاريخي به‌دست ما رسيده است، نتيجه زحمات او در حدود 40 سال پيش است. بعد‌ها هم با دوستان خود سازمان ميراث فرهنگي كشور را تاسيس كرد.
نخستين رشته‌ي دانشگاهي مرمت در ايران به همت او در دانشكده‌ي پرديس اصفهان داير شد. از آن زمان، علاوه بر تدريس در آن دانشگاه (دانشگاه هنر اصفهان فعلي) و دانشكده‌هاي ديگر، زحمت راهنمايي دقيق ده‌ها پايان‌نامه‌ي كارشناسي و كارشناسي ارشد و دكتري در حوزه‌ي مرمت و مطالعات تاريخ معماري ايران را برعهده گرفت و مجموعه‌ي اين شاگردان و رساله‌هاي آنان از مهم‌ترين و ارزنده‌ترين يادگارهاي اوست. طرح مرمت شهري بافت تاريخي اصفهان را به‌دست خود طراحي كرد. در مكتوبات مربوط به مرمت و تاريخ معماري، مجله‌ي «اثر» را تاسيس كرد و تا شماره‌ي آخر (شماره‌ي 40) سردبيري آن‌را برعهده داشت كه همچنان مهم‌ترين مرجع در اين رشته‌هاست.
همچنين سه دوره كنگره‌ي تاريخ معماري و شهرسازي ايران را در بم برگزار كرد كه حاصل آن، صدها مقاله است كه در بيش از 10 جلد در اختيار اهل تحقيق قرار گرفته است. دغدغه‌ي او براي تاريخ معماري، در حقيقت دغدغه براي معماري و هويت امروز ايراني بود. از اين رو، از حوزه‌ي معماري معاصر ايران نيز كناره نگرفت و علاوه بر كار حرفه‌اي طراحي، در هيات داوران بسياري از مسابقه‌هاي معماري فعالانه شركت كرد.
خبرگان حوزه‌ي تاريخ معماري ايران در سرتاسر جهان، شيرازي را نيك مي‌شناسند و او را نماينده‌ي شايسته و بلكه مركز ثقل آن مي‌شمارند. به جرات مي‌توان گفت كه اثري در اين حوزه نيست كه به‌نحوي، مستقيم يا غير مستقيم، نشاني از شيرازي و انديشه و كار و راهنمايي او در آن نباشد. شيرازي ساده و پربركت زيست، مهم‌ترين كار مرمت او در آغاز، مرمت آثار تاريخي اصفهان و در سال‌هاي اخير، مرمت عمارت مسعوديه در تهران بود.
اما زيباترين داستان زندگي‌اش؛ در مجلسي كه فرهنگستان هنر براي بزرگداشت او ترتيب داده بود، در ميان دوستان، شاگردان و همفكرانش، از خدا و از عاقبت نيك گفت و بر روي صحنه، آرام جان سپرد و صحنه‌ي روزگار را فرو گذاشت. نه‌تنها زندگي‌اش را وقف آموختن فرهنگ ايراني كرد، خداي مهربان چنين خواست كه مرگ او نيز نمونه‌ي چنين آموزشي باشد.
انتهاي پيام
نظرات