ايران با بيش از هفت‌هزار سال تاريخ، هنوز اثري را در ميان شاهكارهاي ميراث شفاهي و ناملموس يونسكو ثبت نكرده است. اين درحالي است كه كشورهايي مانند جمهوري آذربايجان، گرجستان، قرقيزستان، تاجيكستان، ازبكستان، اردن و عراق كه هر كدام جزيي از ايران بزرگ بوده‌اند، آثاري را در فهرست يونسكو در بخش شاهكارها به ثبت رسانده‌اند.
به گزارش خبرنگار بخش ايران‌شناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در فهرست شاهكارهاي يونسكو تاكنون 90 اثر به ثبت رسيده‌اند؛ تعداد 19 اثر در ماه مي سال 2001 ميلادي، 28 اثر در ماه نوامبر سال 2003 ميلادي و 43 اثر در نوامبر 2005 ميلادي ثبت شده‌اند. اين درحالي است كه امسال مراسم باستاني نوروز در فهرست آثار ملي ايران ثبت شد و اين اقدام، پيش‌زمينه‌اي براي ثبت جهاني هر اثر است.
اين 90 اثر به 70 كشور جهان متعلق‌اند و 14 شاهكار به كشورهاي قاره‌ي آفريقا و هشت اثر به كشورهاي عرب‌زبان متعلق‌اند و 30 شاهكار در منطقه‌ي آسيا ـ پاسفيك، 21 شاهكار در اروپا و 17 شاهكار در كشورهاي آمريكاي لاتين و حوزه‌ي درياي كاراييب هستند.
تركيه در سال 2005 ميلادي «رقص سماع» را در فهرست شاهكارهاي جهاني يونسكو به ثبت رساند. مولانا، شاعري است كه هزاران بيت به زبان فارسي دارد و رقص سماع برگرفته از حالات معنوي اوست؛ ولي اين رقص به نام تركيه در فهرست شاهكارهاي شفاهي يونسكو قرار گرفته است!
براساس قطعنامه‌ي 23 كه در بيست‌ونهمين جلسه‌ي مجمع عمومي يونسكو در سال 1997 ميلادي به تصويب رسيد، ثبت شاهكارهاي شفاهي و ميراث ناملموس بشر يكي از برنامه‌هاي اصلي يونسكو است و به‌عنوان يك استراتژي در مسير حفاظت و نگهباني از ميراث موجود در ميان مردم در دستور كار قرار گرفته است.
ثبت شاهكارها در سال‌هاي 2001، 2003 و 2005 ميلادي يك مجموعه را شامل 90 مثال شگفت‌انگيز از ميراث فرهنگي ناملموس را گرد هم آورد و اين تجربه به ايجاد كنوانسيون حفاظت از ميراث فرهنگي ناملموس در 20 آوريل سال 2006 ميلادي منجر شد.
هما حاج‌علي‌محمدي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ايران‌شناسي ايسنا، يادآوري كرد: نوروز نخستين پرونده‌ي ثبت ملي در حوزه‌ي ميراث معنوي است و به‌دليل آماده بودن مستندات تصويري آن، در اولويت ثبت ملي قرار گرفت.
مدير گروه مردم‌شناسي زيست‌محيطي پژوهشكده‌ي مردم‌شناسي درباره‌ي ثبت جهاني نوروز، گفت: يكي از دلايل توقف در ثبت پرونده‌ي نوروز، اين است كه قرار بود، در حوزه‌ي شاهكارهاي شفاهي تدوين و ثبت شود، اما مستندات دو كشور از 10 كشور آماده نبودند و اكنون يونسكو قصد دارد، آن‌را در كنوانسيون ميراث معنوي به ثبت برساند.
انتهاي پيام
نظرات