مطبوعات داخلي سال گذشته نيز در روزهاي تعطيل و حتي روزهاي كاري بين‌التعطيلي و ايام نوروز 88 منتشر نشده و در نتيجه خبرگزاري‌ها نيز به تبع آن‌ها با كاهش فعاليت خود از ارسال خبر خودداري كردند و اغلب نيز به شكل شيفت در اين روزها به كار پرداختند. با توجه به آنچه گفته شد هم‌چنان اين سوال وجود دارد كه منتشر نشدن روزنامه‌ها در ايام تعطيلات و حتي چند روزي پس از آن‌ها به بهانه بين تعطيلي بودن چه ضرري بر عرصه‌ي اطلاع‌رساني كشور خواهد داشت و آيا ماهيت اطلاع‌رساني آن‌ها را زير سوال خواهد برد يا خير؟
به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، فراواني تعطيلات رسمي و تاثير نامطلوب آن بر عرصه اطلاع‌رساني كشور در سال 87 وضعيت نامناسب‌تري به خود گرفت چراكه ايام تعطيل، روزهاي بين تعطيلي بسياري هم به همراه داشتند؛ در اين ميان منتشر نشدن تقريبا تمام مطبوعات در ايام تعطيلات سال گذشته و همچنين در روزهاي بين‌التعطيلي و ايام نوروز 88 معضلي است كه به عقيده كارشناسان جز آسيب رساندن به بخش‌هاي مختلف اقتصادي، سياسي و فرهنگي كشور نتيجه‌اي در برندارد ضمن اينكه تحقيقات هم مبين اين مطلب است كه در هيچ جاي جهان به ويژه در كشورهاي توسعه يافته تعطيلات با توقف انتشار مطبوعات معنا نشده است.
وقفه در كار مطبوعات لطمه زدن به حكومت مردمي است
پير علوم ارتباطات ايران دربارهي منتشر نشدن مطبوعات در تعطيلات كشور معتقد است: با توجه به اينكه مطبوعات ركن چهارم دموكراسي محسوب مي‌شوند، همانطور كه دموكراسي قابل تعطيل شدن نيست، مطبوعات نيز قابل تعطيل شدن نبوده و هر وقفه‌اي در كار آن‌ها، به دموكراسي و حكومت مردمي لطمه وارد مي‌كند.
دكتر كاظم معتمدنژاد دربارهي ضرورت انتشار مطبوعات در ايام تعطيل، اظهار كرد: منتشر نشدن روزنامه‌ها در روزهاي تعطيل امري غير عادي است، چرا كه دنياي امروز بدون روزنامه غيرقابل تصور است.
وي افزود: در ساير كشورها، در روزهاي يكشنبه، هفته‌نامه‌ها به‌جاي روزنامه‌ها منتشر مي‌شوند و اين بدان معناست كه تعطيلي اطلاع‌رساني در اين كشورها معنا ندارد، اين در حالي است كه در جامعه‌ي ما انتشار نيافتن مطبوعات امري عادي است و به نظام رسانه‌يي كشور نيز بسيار لطمه وارد مي‌كند.
به گفته او گرچه در روزهاي تعطيل راديو و تلويزيون به انتشار اخبار مي‌پردازند، اما نمي‌توانند وظيفه‌ي مطبوعات را انجام دهند، چرا كه وظيفه‌ي اصلي مطبوعات تحليل و تفسير خبرها بوده و در حقيقت نقش مكمل رسانه‌هاي ديداري و شنيداري را ايفا مي‌كنند.
محمدمهدي فرقاني - استاد ارتباطات - نيز در اين باره مي‌گويد: امروز جريان اطلاع‌رساني يك جريان مستمر و غيرقابل تعطيل است و حتي در بسياري از كشورهاي دنيا براي روزهاي تعطيل شماره‌هاي ويژه‌اي با مطالب بيشتر و محتواي غني‌تر منتشر مي‌شود تا اوقات فراغت مخاطبان را پر كند.
وي با اشاره به اينكه در روزهاي تعطيل مخاطبان فرصت بيشتري براي دسترسي به اطلاعات دارند افزود: قطعا هرگونه كوتاهي در اطلاع‌رساني به مخاطبان در روزهاي تعطيل، بويژه در دنياي امروز كه اصل بر سرعت گردش جريان اطلاعات است، خسران بزرگي به حساب مي‌آيد.
تعطيلي اطلاع‌رساني شنا كردن بر خلاف جريان آب است
او همچنين با بيان اينكه اين تعطيلي‌ها خلاف جريان آب شنا كردن است و به لحاظ حرفه‌يي و مصالح عمومي نيز كار درستي نيست، درباره تعطيلي كار خبرگزاري‌ها در روزهاي تعطيل يا روزهايي كه روزنامه‌ها به دلايلي مثل بين‌التعطيلين منتشر نمي‌شوند، ادامه داد: رسانه‌هاي داخلي كشور در ارايه خبر و اطلاع‌رساني به منابع رسمي و دولتي متكي بوده و بيشتر از 90 درصد از اخبارشان را از چنين منابعي تامين مي‌كنند؛ بنابراين طبيعي است كه در چنين مواقعي، به دليل تعطيلي سازمان‌هاي دولتي، آن‌ها نيز كار اطلاع‌رساني خود را تعطيل كنند و بيشتر به پوشش اخبار مراكزي مانند اورژانس بيمارستان‌ها بپردازند.
به گفته اين استاد ارتباطات در حالي منابع خبري غيردولتي هم‌چنان در رسانه‌هاي ما به رسميت شناخته نشده، به لحاظ عرفي خبر تلقي نمي‌شوند و در نتيجه تعطيلي منابع خبري دولتي، دليل اصلي تعطيلي كار رسانه‌هاي داخلي محسوب مي‌شود كه امروز، در اغلب كشورهاي دنيا بيشترين اخبار از بخش‌هايي مانند NGOها، سازمان‌هاي مردم نهاد، همايش‌ها، سمينارها، سفرها و غيره منتشر مي‌شود.
فرقاني در ادامه رسانه‌هاي كشور را در عرصه خبر به شدت شخصيت زده و نهادزده دانست و گفت: متاسفانه وابستگي رسانه‌هاي كشور به نهادها و شخصيت‌هاي دولتي به عنوان منابع رسمي خبر باعث شده است با تعطيلي منبع جريان خبر در روزهاي تعطيل خبررساني آن‌ها نيز متوقف شود. به بيان ديگر تعطيلي خبرگزاري‌هاي كشور پيامد نادرست ساختار خبري است كه بايد تجديدنظر شده و به سمت تقويت منابع خبري غيردولتي حركت كند تا هم جريان خبري استمرار يابد و هم دولت مورد نقد قرار گيرد، ضمن اينكه در اين شرايط قطعا ارتباط بهتري بين دولت و مردم نيز برقرار خواهد شد.
منتشر نشدن روزنامه‌ها، پارازيتي در اطلاع‌رساني
اما به عقيده تحليلگران، منتشر نشدن روزنامه‌ها در روزهاي تعطيل، نوعي پارازيت و اختلال در جريان اطلاع‌رساني كشور محسوب مي‌شود. درواقع اين توقف انتشار در روزهاي تعطيل، به هيچ وجه قانع‌كننده نيست چراكه به‌نوعي محروم كردن مخاطبان از حق دسترسي آزادانه‌ي آن‌ها به اطلاعات محسوب مي‌شود. اين امر همچنين باعث مي‌شود مخاطبان و بويژه مخاطبان ثابت روزنامه‌ها، براي دسترسي به اخبار و اطلاعات به سراغ رسانه‌هايي بروند كه اعتماد يا علاقه‌اي به آن‌ها ندارند يا اينكه از اطلاعات و تحليل‌ها محروم بمانند.
فريدون صديقي - مدرس ارتباطات - هم در اين‌باره معتقد است: اين موضوع را مي‌توان از دو منظر مورد بررسي قرار داد؛ اول اينكه آيا در ايام غيبت روزنامه‌ها، راديو و تلويزيون مي‌تواند پاسخگوي جدي نيازهاي مخاطبان باشد و در مرحله‌ي بعد نيز بايد ديد خوانندگان تا چه حد به پي‌گيري مطالب مطبوعات در اين روزها علاقه‌مند هستند.
به عقيده‌ي او نياز روزنامه‌نگاران به استراحت از يك‌سو و تعطيلي صنعت چاپ، ليتوگرافي و سيستم توزيع نيز از سوي ديگر سبب مي‌شود مطبوعات نتوانند پاسخگوي نيازهاي مخاطبان خود باشند بنابراين تعجب برانگيز نيست كه رسانه‌هاي مكتوب در جامعه‌ي ما، در تعطيلات طولاني كشور منتشر نمي‌شوند.
با توجه به آنچه گفته شد آسيب‌پذيري عرصه اطلاع‌رساني كشور در پي توقف انتشار خبر از سوي روزنامه‌ها و خبرگزاري‌هاي كشور امري بديهي است كه بايد از سوي اهالي رسانه مورد توجه بيشتري قرار گيرد و راه‌حل‌هايي اصولي اتخاذ شود كه نه تنها توقف فعاليت مطبوعات و خبرگزاري‌ها به پايان برسد بلكه راه‌هاي افزودن بر اين تعطيلات به بهانه بين‌التعطيلين نيز بسته شود و حتي ترتيبي داده شود كه در تعطيلات طولاني مانند نوروز در شهرهاي مسافرتي، روزنامه‌هاي مركزي و محلي منتشر شوند تا مسافران در كنار گذراندن تعطيلات، به اخبار نيز دسترسي داشته باشند.
انتهاي پيام
نظرات