/در آستانه‌ي روز بزرگداشت فردوسي/ يك استاد زبان و ادبيات فارسي: فردوسي زن را با عالي‌ترين صفات ستوده و سروده است
استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه فردوسي مشهد گفت: شاهنامه مجموعه‌اي از جلوه‌هاي مختلف فرهنگ ايراني است و جست‌وجوي همه اين جلوه‌ها تمام‌شدني نيست.
دکتر محمدرضا راشد محصل در آستانه روز بزرگداشت فردوسي (25 ارديبهشت) در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خراسان رضوي، عنوان كرد: تاکنون پژوهشگران زيادي متناسب با کار و زمان خود مطالب ارزنده‌اي از شاهنامه فردوسي دريافت کرده و در معرض مطالعه خوانندگان قرار داده‌اند.
او با بيان اين‌که تاکنون از کارنامه شاهنامه‌پژوهي راضي بوده است، ابراز كرد: با اين‌که در زمينه شاهنامه تحقيقات و پژوهش‌هاي خوبي انجام شده است؛ اما معتقدم کارهاي بسياري نيز باقي مانده که مي‌تواند براي اولين‌بار انجام شود يا در ادامه پژوهش‌هاي پيشين به شکل کامل‌تري صورت گيرد.
اين استاد ادبيات اصلي‌ترين منبع فردوسي را نسخه منثور شاهنامه ابومنصوري دانست و گفت: فردوسي در سرودن شاهنامه بسيار امانت‌دار بوده و حتا از منابعي که در شعرش استفاده كرده، نام مي‌برد و از جمله آن‌ها مي‌توان به خداينامه‌ها اشاره کرد که از منابع مهم در دسترس فردوسي بوده است.
او افزود: در کنار شاهنامه که مجموعه گسترده‌اي از منابع تاريخ و اسطوره ايران باستان است، شمار ديگري از حماسه‌هاي فارسي در دست است که از جمله آن‌ها گرشاسپ‌نامه، بهمن‌نامه، شهريارنامه، سام‌نامه و ... است؛ اما هيچ‌کدام از لحاظ قدرت سرايش و سخنوري به فردوسي بزرگ نمي‌رسند.
دکتر راشد محصل خاطرنشان کرد: فردوسي در عين بهره بردن از کتاب "خداينامه" از منابع و مطالب ديگري نيز استفاده کرده است که از جمله روايات و داستان‌هاي پراکنده‌اي که به صورت شفاهي و از قول موبدان زرتشتي به فردوسي رسيده که در تکميل اين منظومه عظيم بسيار مؤثر بوده است.
او در ادامه گفت: برخي از داستان‌هاي شاهنامه مانند داستان رستم و سهراب شهرت جهاني دارد و اخيرا يک پژوهشگر انگليسي 84 داستان در فرهنگ ملل ديگر را با بن‌مايه‌هاي داستان رستم و سهراب جمع‌آوري کرده و نام آن را "رستم و سهراب" گذاشته و اين امر ارزشمندي و برتري کار فردوسي را نشان مي‌دهد.
استاد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه فردوسي مشهد در ادامه به خبرنگار ايسنا گفت: همواره موضوع داستان‌هاي شاهنامه نخستين دوره‌هاي تمدن يک ملت است و در دوره‌هاي ترقي و کمال استقلال يک ملت ديگر شاعران به حماسه‌هاي طبيعي روي نمي‌آورند.
نويسنده کتاب "شاهنامه، جلوه‌گاه روح ملي" عنوان کرد: حماسه متعلق به اجتماعاتي است که مرکزيت و تمدن دارند و در جوامعي که عرب‌ها مي‌زيستند، اين مرکزيت وجود نداشت؛ آن‌ها زندگي قبيله‌يي داشتند و محور حماسه‌سازي بر پايه خير و شر، رسيدن به يک استقلال و اثبات يک مليت است؛ بنابراين اقوامي که اين محوريت را نداشته باشند، حماسه‌اي در فرهنگ آنان شکل نمي‌گيرد.
او با اشاره به نقش زن در شاهنامه خاطرنشان کرد: حکيم توس در عين توجه به مردان و پهلوانان از حضور زنان پاکدامن غافل نمانده است و زن را با عالي‌ترين صفات ستوده و سروده است؛ زنان شاهنامه پاکدامن، شجاع و دلاور هستند و همواره نقش مهمي را در رويدادهاي شاهنامه ايفا مي‌کنند.
راشد محصل افزود: به طور مثال زني چون فرانک پس از مرگ همسرش مردانه در ميدان نبرد عليه ضحاک پاي مي‌فشارد و پيش مي‌رود و يا دختري چون گردآفريد شجاعانه و زيرکانه در برابر سهراب مي‌جنگد و رابطه پهلوانان با زنان چنين است که آن‌ها را صاحب شخصيت مي‌شناسند و رستم در جنگ با اسفنديار نه فقط از پدر بلکه از مادر خود رودابه نام مي‌برد و به او مي‌بالد.
اين نويسنده و پژوهشگر اظهار كرد: امسال شروع هزاره دوم سرايش شاهنامه است و همچنان نام فردوسي بر آسمان شعر و ادب فارسي مي‌درخشد؛ زيرا که شاهنامه وي از جاذبه‌هاي شگرفي برخوردار است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات