عباسعلي وفايي: فينگليشنويسي ظلم به زبان فارسي است
عباسعلي وفايي معتقد است: فينگليشنويسي ظلم به زبان فارسي است و يك گسست فرهنگي را به دنبال دارد.
اين پژوهشگر و استاد دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دربارهي ورود واژگان بيگانه به زبان فارسي، گفت: ورود واژگان بيگانه به هر زباني اجتنابناپذير است و در همهي زبانها هم رخ ميدهد؛ اما نوع ورود و كميت ورود، مهم است. اگر واژهها و اصطلاحات فني باب شود، خيلي مؤثر نيست؛ ولي اگر مهارگسيخته زبان را تحت تأثير قرار دهد، آفت است؛ به همين جهت است كه در تمام كشورها، فرهنگستانها وظيفه دارند اصطلاحات و واژگان را پيش از ورود به زبان، شناسايي كنند و براي آنها جايگزين جديد بيابند.
او افزود: به دليل فعاليت علاقهمندان به زبان فارسي، فعاليت فرهنگستان زبان و ادب فارسي و برخي افراد اهل دغدغه كه در اين زمينه مقاومت دارند، خوشبختانه زبان فارسي در اين حوزه چندان آسيب نديده است.
وفايي دربارهي عملكرد فرهنگستان زبان و ادب فارسي در واژهگزيني گفت: سرعت در واژهگزيني به هر حال كار سادهاي نيست و كار، كار پيچيدهاي است. براي انتخاب يك واژه چندين قابليت لازم است و افراد خبره در اينباره تصميم ميگيرند. بايد واژهاي را درنظر بگيرند كه هم مقصود را برساند و هم از نظر تركيب و زيبايي مورد قبول باشد و جامعه هم آن را بپذيرد.
رييس دانشكدهي ادبيات فارسي و زبانهاي خارجي دانشگاه علامه طباطبايي در ادامه تأكيد كرد: بنابراين اين كار، كار سادهاي نيست. يك واژه پيشنهاد داده ميشود و ساعتها در مورد آن بحث ميشود؛ به همين جهت هم وضع واژگان شايد با سرعت قابل قبولي همراه نباشد؛ اما زحمات فرهنگستان را نبايد ناديده گرفت. هرچند به نظر ميرسد نوع اطلاعرساني و همكاري و تعاملي كه در بيرون از فرهنگستان، خصوصا در دستگاههاي دولتي، مطبوعات و رسانهها وجود دارد، تعامل مناسبي نيست. برخي دستگاههايي كه اجبار دارند، اين واژهها را استفاده ميكنند؛ اما دستگاههايي كه اجباري بر سرشان نيست، واژگان وارداتي را استفاده ميكنند و چون آنها با تودهي مردم سر و كار دارند، اين موضوع ممكن است خطراتي به همراه داشته باشد.
او سپس متذكر شد: يك مقدار اطلاعرساني و مخصوصا اجباري كه بايد باشد، به نظر ميرسد كم است. اگر اين تعامل بيشتر باشد، مردم بهتر ميتوانند از اين واژهها استفاده كنند. متأسفانه برخي اداي روشنفكري درميآورند و فرهنگ خود را ناديده ميگيرند. حتا كساني كه اهل قلم هستند يا استاد دانشگاه، از اين اصطلاحات استفاده ميكنند تا به ديگران بفهمانند اطلاعات دارند يا با زبان ديگر آشنا هستند. اگر كسي از سر غيرت و براي حفظ و صيانت زبان فارسي، واژگان مصوبشده را به كار بگيرد، با گذر زمان، اين خودش جا ميافتد. اما وقتي شما ميبينيد در تلويزيون كه رسانهي ملي است، واژگان بيگانه به كار ميرود، واژگان فارسي رايج نميشود. در زبان عربي هم به همين صورت است؛ ما براي كلمههاي عربي هم معادلهاي فارسي داريم. در استفاده از زبان عربي هم نبايد افراط كرد و اين به معناي عربيستيزي نيست. البته در همهي زبانها واژگان خارج از آن زبان پيدا ميشود.
وفايي همچنين دربارهي تأثير فينگليشنويسي بر زبان فارسي، گفت: استفاده از خط ديگر براي نگارش فارسي بزرگترين ظلم است و اتفاقي ميافتد كه در برخي كشورها چون ازبكستان، تاجيكستان و تركيه افتاد؛ يعني گسست فرهنگي كه ديگر جبران نميشود. متأسفانه برخي براي نشان دادن فونتيك از انگليسي استفاده ميكنند. گاه اين اتفاق براي آموزش است كه اشكال ندارد؛ اما اگر بخواهيم آن را رايج كنيم، اين ظلم به زبان فارسي است و فكر نميكنم بخشودني باشد. دستگاههاي دولتي بايد در اين زمينه احساس مسؤوليت بيشتري كنند.
اين پژوهشگر در ادامه دربارهي نگارش به زبان گفتار، عنوان كرد: اين اتفاق مشكلي پيش نميآورد. زبان محاوره هم نوعي از زبان است و چندان تأثيري ندارد؛ بلكه اگر زبان گفتار نوشته شود، تبعات نيكويي هم دارد و منبع يك نوع تحقيق و پژوهش ميشود. مشكل آنجايي است كه بخواهيم زبان محاوره را به جاي زبان گفتار به كار ببريم.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.


نظرات