به گزارش ایسنا، آیت‌الله اعرافی- مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور و عضو فقهای شورای نگهبان- امروز یکشنبه( ۱۴ اردیبهشت) در نشست تشریح برنامه‌های «همایش بین‌المللی یکصدمین سالگشت باز تاسیس حوزه علمیه قم» و «نکوداشت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی» که در موزه ملی ملک برگزار شد به هویت و ویژگی‌های حوزه‌های علمیه و نقش آن‌ها در جامعه و فرهنگ اسلامی پرداخت و اظهار کرد: چهار مؤلفه اصلی هویت حوزه‌های علمیه شامل؛ دانش بنیانی، اخلاق و حکمت عملی، ارتباط با مردم و سیاست و اندیشه ورزی صحیح است.
وی درادامه با اشاره به دانش بنیانی بودن حوزه گفت: حوزه‌های علمیه به عنوان نهادهای علمی، در طول تاریخ با تربیت دانشمندان بزرگ، نقش مهمی در تولید علم و اندیشه داشته‌اند. در گذشته، علوم مختلف در این نهادها به هم پیوسته بودند و حوزه‌ها به عنوان مراکز اصلی اندیشه عقلی و فلسفی شناخته می‌شدند.
آیت الله اعرافی تاکید کرد: اخلاق و حکمت عملی یکی دیگر از موضوعاتی است که در حوزه علمیه به آن پرداخته می‌شود. حوزه‌های علمیه به ترویج اخلاق و سنت‌های معنوی اهتمام دارد و در زمینه‌های حکمت عملی و عرفان نیز پیشگام بوده‌اند. ارتباط با مردم از دیگر مواردی است که حوزه علمیه به آن توجه ویژه ای دارد. حوزه و روحانیت بدون ارتباط با مردم معنایی ندارد. روحانیون باید خود را خدمتگزار مردم بدانند و پیوند عمیق با توده‌ها برقرار کنند. سیاست و اندیشه ورزی از دیگر اصول حوزه علمیه است. حوزه‌های علمیه در تاریخ معاصر، به ویژه در نهضت‌های استقلال‌طلبانه و انقلاب اسلامی، نقش کلیدی ایفا کرده و در برابر توطئه‌های خارجی ایستادگی کرده‌اند.
وی همچنین به تاریخچه حوزه علمیه قم اشاره کرد و گفت: حوزه های علمیه در شرایط سخت و دشواری تأسیس شد و در یک قرن اخیر به تولید اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی پرداخته است. حوزه علمیه قم به عنوان مرکز تولید علم و گسترش معارف اسلامی، در زمینه‌های مختلف از جمله فقه، فلسفه، کلام و تفسیر قرآن به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یافته است.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور در ادامه به بیان اینکه حوزه‌های علمیه به گسترش علوم اسلامی و تطبیق آن‌ها با نیازهای معاصر پرداخته است گفت: حوزه به صورت ویژه در زمینه‌های جدید فقه و فلسفه، پژوهش‌های گسترده‌ای انجام داده‌اند. این نهاد دین یو مردمی همچنین به ترویج معارف اسلامی به زبان‌های مختلف و در حوزه‌های ادبیات و علوم انسانی توجه ویژه‌ای داشته‌اند.
وی به بررسی پیشرفت‌ها و تحولات حوزه‌های علمیه خواهران در نیم قرن اخیر، به ویژه پس از انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: در این راستا، چند نکته کلیدی وجود دارد که عبارتند از: گشایش در علوم اسلامی برای بانوان: برای نخستین بار در تاریخ، در نیم قرن اخیر، درهای علوم اسلامی به روی بانوان گشوده شده و تعداد مدارس و مراکز علمی ویژه بانوان به تعداد مدارس آقایان رسیده است. در حال حاضر حدود ۵۰۰ مدرسه و مرکز علمی برای بانوان فعال است و این روند در خارج از ایران نیز در ده‌ها کشور ادامه دارد. توسعه اندیشه‌های الهی و اخلاقی: حوزه‌های علمیه خواهران به عنوان نهادهایی ساختارمند، در گسترش اندیشه‌های الهی، ایمانی و اخلاقی پیشتاز شده‌اند و بانوان در زمینه‌های مختلف علوم اسلامی به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند.
عضو فقهای شورای نگهبان درادامه با اشاره به اینکه حوزه علمیه قم با ارائه معارف اسلامی به کشورهای مختلف، به ایجاد مراکز علمی در بیش از ۱۰۰ کشور کمک کرده و جوانان و علما از این مراکز بهره‌مند می‌شوند گفت: ارتباط با دانشگاه‌ها از دیگر دستاوردهای ما درحوزه است. از آغاز شکل‌گیری دانشگاه‌ها، حوزه علمیه قم به تعامل و هم‌اندیشی با دانشگاهیان توجه داشته و شخصیت‌هایی مانند علامه طباطبایی و شهید مطهری در این زمینه پیشگام بوده‌اند. همچنین ارتباط با مردم و خدمت به آن‌ها از عناصر کلیدی هویت حوزه‌های علمیه است و امام خمینی (ره) نیز بر این اصل تأکید داشتند.
جزئیات برگزاری همایش نکوداشت آیت‌الله حائری یزدی
آیت الله اعرافی در ادامه با اشاره به همایش‌ها و دستاوردها حوزه علمیه گفت: در آینده نزدیک، همایش نکوداشت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی با رونمایی از ۲۵ جلد دستاوردهای حوزه علمیه و سخنرانی شخصیت‌های علمی و مذهبی برگزار خواهد شد. این همایش به بررسی نیازها و کاستی‌های آینده حوزه‌ها و تحولات جدید در قلمروهای علمی و فناوری خواهد پرداخت.
وی خاطرنشان کرد: این همایش از سال‌ها قبل آغاز شد و مناسب بود در سال ۱۴۰۱ یا ۱۴۰۲ برگزار شود، چون آیت‌الله حائری از فروردین ۱۳۰۱ از اراک به قم مهاجرت کردند اما دبیرخانه نیاز به فرصت بیشتر داشت. در بخش دستاورد حوزه بیش از ۳۰۰ محقق و پژوهشگر از حوزویان و دانشگاهیان همکاری داشتند تا کنون ۲۵ جلد آماده شده که در روز همایش رونمایی خواهد شد. در این ۲۵ جلد تطورات دانشی از بیش از ۲۰ قلمرو علمی در قم نشان داده خواهد شد و هم تطورات عملکردی. قریب ۳۰ ویژه نامه از مجلات حوزوی و دانشگاهی منتشر شد که برخی رونمایی خواهد شد.
وی گفت: از ویژگی‌های همایش این است که ما در انتظار صدور منتشور بسیار مهم رهبر انقلاب در مباحث مربوط به حوزه‌های علمی هستیم. این منشور از لحاظ کمیت و کیفیت یک منشور ماندگار و نقطه عطف و جدیدی در تطورات مباحث حوزوی و علمی و دینی و ارتباطات حوزه‌های علمیه قم با دیگر حوزه‌ها خواهد بود. در همایش بین‌المللی یکصدمین سالگشت حوزه‌های علمیه چهار تن از مراجع یا پیام می دهند یا حضور دارند. ایت الله مکارم شیرازی و آیت الله نوری همدانی پیام می‌دهند و آیت الله جوادی آملی و آیت الله سبحانی سخنرانی خواهند داشت.
مدیر حوزه های علمیه کشور افزود: در این همایش مهمانان خارجی و علما از کشورهای مختلف حضور دارند و جمع زیادی از حوزویان در روز اول همایش و چهار همایش تخصصی شرکت دارند و امیدواریم این نشست گامی برای بازشناسی حوزه از وظایف خود و آمادگی برای برداشتن گام های بلندتری باشد. بی تردید در کنار نکوداشت آیت الله حائری به عنوان چهره درخشانی که بر ایران و جهان اسلامی حق دارند و رونمایی از آثار در نمایشگاه جانبی این همایش، در کنار آن مدیران حوزه‌ها باید به آینده نگاه داشته باشند و در آینه دستاوردها کاستی‌ها و نیازهای آینده را باید ببینیم و به یاری خداوند دبیرخانه و فعالیت‌های آن استمرار پیدا می‌کند و راهی که در سال های اخیر آغاز شده که شامل ۱۰۰ طرح تحولی در قلمروهای آموزش، پژوهشی تبیینی تبلیغی و فرهنگی است این راه باید در پرتو همایش عمق پیدا کند.
وی با اعلام این خبر که ما از اظهار نظر و انعکاس نقطه نظرات و پیام‌های فرهیختگان دانشمندان دانشگاهیان و جامعه استقبال می‌کنیم گفت: حوزه برای تعمیق رسالت خود باید گام‌های بلندتری بردارد. تحولات جدید که در قلمروهای علمی دانشی و فناوری رخ داده و نیازهای گسترده‌ای که در جهان معاصر است و در نسل جوان ماست ما را به تکالیف سنگین‌تری موظف می‌کند. حوزه‌های علمیه باید به نیازهای معاصر و نسل جوان پاسخ دهند و به تحولات جدید توجه داشته باشند.
نقش حوزه‌های علمیه در ترویج موضوعات معیشتی و اقتصادی مردم
وی در پاسخ به سوال ایسنا، مبنی بر اینکه حوزه علمیه برای موضوعات روز و اینکه چگونه می‌توانند در اقتصاد مردم و به خصوص در بانکداری اسلامی تاثیرگذار باشد گفت: نقش حوزه و دانشگاه در حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی بسیار مهم است و حوزه باید در برابر مسائل اجتماعی پاسخگو باشد و در کنار مردم قرار گیرد. این کنشگری بر اساس اعتقادات دینی و اجتماعی است و در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای تولید اسناد و قوانین در زمینه آسیب‌های اجتماعی صورت گرفته است.
وی به همکاری‌های موجود در مسائل معرفتی، فکری، اجتماعی و فرهنگی اشاره کرد و گفت: حوزه و دانشگاه باید در خدمت مردم و نظام اسلامی باشند.
وی همچنین به طرح‌های انجام شده در حوزه بانکداری و اقتصاد اسلامی اشاره کرد و گفت که در آن‌ها ده‌ها محقق حوزوی و دانشجو همکاری کرده‌اند. تعداد بیش از ۵۰۰ محقق در حوزه اقتصاد اسلامی فعالیت کرده‌آند و بر اهمیت همکاری بین نظام دانشگاهی، حوزوی و تقنین اجرایی تأکید کرد.
وی معتقد است که تنها از طریق تعامل این اضلاع می‌توان به الگوهای مطلوب دست یافت و این مسیر باید ادامه یابد.
انتهای پیام
نظرات