به گزارش ایسنا، در این نشست، ابعاد مختلف پیوند آیین، هنر و تاب‌آوری اجتماعی در بستر بحران مورد بررسی قرار گرفت و سخنرانان با تحلیل تجربه‌های اخیر، به نقش‌آفرینی آیین‌ها و هنر ایرانی در بازسازی نظم اجتماعی و تقویت انسجام ملی پرداختند.

جبار رحمانی در سخنان خود با تأکید بر پیوند وثیق آیین‌ها با تجربه جمعی جامعه، جنگ اخیر را نمونه‌ای برجسته از کارکرد آیین در شرایط بحرانی دانست.

وی خاطرنشان کرد: از آغاز این رخداد، هم‌زمان با مناسبت‌های مذهبی و در قالب فعالیت‌های گروهی و آیینی، مجموعه‌ای از کنش‌های نمادین شکل گرفت که معنابخشی به وضعیت و تقویت تاب‌آوری جمعی را بر عهده داشت.

به گفته رحمانی، آیین‌ها زنجیره‌ای از کنش‌های نمادین هستند که نه تکرارِ صرف، بلکه خلاقیت در تولید معنا را رقم می‌زنند و در نهایت موجب بازسازی امر اجتماعی می‌شوند. آیین، با ایجاد فاصله‌ای موقت از زندگی روزمره، به جامعه این امکان را می‌دهد که در قالب تجربه‌ای شدت‌یافته، نظم از دست‌رفته را دوباره بازسازی کند.

وی با اشاره به شرایط فاجعه و بحرانی همچون جنگ، بلایا و سوگ‌های جمعی، تأکید کرد: آیین‌ها با بازسازی شبکه‌های فروپاشیده، به بازگشت سریع‌تر فرد و جامعه به زندگی عادی کمک می‌کنند و در عین حال ارزش‌هایی چون وطن، ایمان، وحدت و حماسه را بازتولید و تقویت می‌کنند.

این استاد دانشگاه در این زمینه به آیین‌های پیرامون جنگ اخیر، از جمله عزاداری‌ها و گردهمایی‌های مردمی اشاره کرد که تجلی بارز این فرآیند بودند.

در ادامه نشست، طیبه عزت‌اللهی‌نژاد به بررسی نسبت هنر و بحران در بستر فرهنگ ایرانی پرداخت و تأکید کرد: هنر ایرانی در طول تاریخ همواره با نوعی تاب‌آوری همراه بوده است.

وی خاطرنشان کرد: در سنت هنری ایران، مواجهه با درد و رنج، منفعلانه نبوده، بلکه همواره با تلاش برای بقا و استمرار حیات جمعی قرین بوده است.

عزت‌اللهی‌نژاد این مسئله را از سه منظر «نقاشی»، «موسیقی» و «اسطوره» مورد تحلیل قرار داد.

وی با اشاره به نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، آرامش چهره‌های تیرخورده را نمونه‌ای از بازنمایی مواجهه فعالانه با درد دانست و یادآور شد: از منظر تاریخی نیز جوامع ایرانی با ساخت شهرهای زیرزمینی یا کوهستانی، راهکارهایی خلاقانه برای حفاظت و بقا در برابر تهدیدها یافته‌اند.

به گفته این استاد دانشگاه، موسیقی ایرانی هم بازتاب رنج‌های تاریخی این سرزمین است و هم نیرویی برای القای تاب‌آوری. نوای حزن‌آلود موسیقی، در عین بازگویی درد، امکان همدلی و استقامت را در جامعه تقویت کرده است.

وی ادامه داد: اساطیر ایرانی نیز سرشار از رشادت‌ها و جان‌فشانی‌هایی است که برای پاسداری از این سرزمین رقم خورده و هرچند در سال‌های اخیر این میراث اسطوره‌ای کمتر مورد توجه قرار گرفته بود، اما در حافظه جمعی جامعه حضور داشته و بازگشت دوباره آن توانسته است انسجام ملی را تقویت کند.

بنابر اعلام روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات این نشست با پرسش و پاسخ حاضران ادامه یافت و حاضران ضمن طرح دیدگاه‌های خود، بر اهمیت بازاندیشی در نقش آیین‌ها و هنر ایرانی به‌عنوان منابع هویت‌بخش و تاب‌آور در شرایط بحرانی تأکید کردند.

انتهای پیام