به گزارش ایسنا، دکتر احمد نجاتیان در یک نشست خبری که امروز (۱۵ مرداد) برگزار شد، اظهار کرد: اگرچه امروز به عنوان یک روز تعطیل اعلام شده اما حضور شما خبرنگاران و کادر درمان در محل کار به این معنا باشد که کشور به برخی گروه‌ها در هر لحظه نیاز دارد. افراد در تعطیلات هستند اما گروهی که پاسبان و نگهبان حوزه‌های مختلف کشور هستند مانند امدادگران، پرستاران و خبرنگاران در پای کار حضور دارند. این مسائل می‌بایست به طور ویژه دیده شود.
رسانه‌ها، صدای اعتراض پرستاران
وی با بیان اینکه در آستانه روز خبرنگار قرار داریم، تصریح کرد: حدود ۲۷ سال پیش، شهید محمود صارمی و همراهان ایشان در سنگر رسانه جان خود را از دست دادند. اعتراضات جامعه پرستاری در سال گذشته را مدیریت کردیم و صدای پرستاران را به گوش مسئولان رساندیم؛ اگر دستاوردی در این زمینه انفاق افتاده، به طور حتم بخشی از آن را مدیون رسانه‌ها هستیم. مطالبه جدی رسانه‌ها در ارتباط با حقوق پرستاران سبب شد که از این بحران عبور کنیم.
جنگ ۱۲ روزه، مهم‌ترین مساله کشور
رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه جنگ ۱۲روزه مهم‌ترین موضوع طی ۲ ماه گذشته به حساب می‌آید، تصریح کرد: این جنگ، تمام ابعاد کشور را تحت تاثیر قرار داد. تمام شهروندان ایرانی شاهد چگونگی تهاجم رژیم صهیونسیتی به کشور بودند. رژیمی که برای آنها تهاجم به مردم بی‌دفاع با مجموعه‌های نظامی تفاوتی ندارد.
اقدامات سازمان نظام پرستاری در روزهای نخست جنگ
نجاتیان با بیان اینکه ستاد بحران طب روزهای نخست جنگ در سازمان نظام پرستاری تشکیل شد، گفت: سازمان نظام پرستاری تلاش کرد در کنار مسائلی مانند حفظ امنیت سازمان، حفظ اطلاعات و گرفتن بک‌آپ از سیستم اطلاعاتی برای مسائل غیرعامل با وزیر بهداشت و مجلس ارتباط دائم داشته باشد. همچنین بازدیدهای مستمر از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی طی دوران جنگ در تهران و چه در شهرستان‌ها داشتیم.
تقاضای هزار پرستار برای ارائه خدمات داوطلبانه
وی درباره فراخوان سازمان نظام پرستاری برای حضور پرستاران داوطلب در عرصه خدمت‌رسانی در دوران جنگ ۱۲ روزه توضیح داد: حدود هزار پرستار در این فراخوان ثبت‌نام کردند تا در صورت طولانی‌تر شدن جنگ نسبت به ارائه خدمات اقدام‌کنند. خوشبختانه، عملکرد نظام سلامت به نحوی بود که هیچ کمبودی را در این عرصه مشاهده نکردیم.
اسکان خانواده پرستاران در مراکز درمانی طی روزهای جنگ
نجاتیان با بیان اینکه اسکان خانواده‌های پرستاران در بیمارستان‌ها از اقدامات دوران جنگ بود، خاطرنشان کرد: خانواده پرستاران در مراکز درمانی اسکان داده شدند تا آنها از پرستاران دور نباشند. جامعه پرستاری، پنج شهید طی دوران جنگ به کشور تقدیم کرد. این احتمال وجود دارد که تعداد شهدای پرستار به دلیل حضور آنها در مجموعه‌های نظامی افزایش یابد و در انتظار دریافت اطلاعات نهایی درباره آنها هستیم.
وی با بیان اینکه پرستاران با مشکلاتی در زمینه تامین بنزین در جنگ ۱۲ روبرو شدند، گفت: سازمان نظام پرستاری، این موضوع را در نامه‌ای خطاب به وزیر نفت اعلام کرد اما اقدامی در این زمینه صورت نگرفت. به نظر می‌رسد، می‌بایست به موضوعاتی از این دست بیاندیشیم تا در شرایط مشابه بتوانیم اقداماتی را انجام دهیم.
انتظار پرستاران از سازمان نظام پرستاری
نجاتیان با بیان اینکه سازمان نظام پرستاری بر اساس اهدافی که بر عهده سازمان قرار گرفته فعالیت می‌کند، تصریح کرد: اگرچه اهداف قانونی که برای سازمان تعریف شده با انتظارات جامعه پرستاری متفاوت است اما می‌بایست تلاش کنیم که میان این مسائل تعادل ایجاد کنیم. سازمان در حوزه آموزش، صنفی، رسیدگی به تخلفات و مسائل دیگر، اهداف قانونی دارد اما بیشتر انتظارات پرستاران مبتنی بر پیگیری تحقق مطالبات آنها است. سازمان نظام پرستاری، دومین نهاد بزرگ حرفه‌ای در نظام سلامت پس از نظام پزشکی است و جزو چند سازمان پرجمعیت صنفی و حرفه‌ای کل کشور محسوب می‌شود. همچنین در حوزه علمی، بزرگ‌ترین مرکز آموزش ضمن خدمت پرستاران هستیم.
اعتراض پرستاران و آغاز کار دولت چهاردهم
او با بیان اینکه سکان هدایت سازمان نظام پرستاری را همزمان با روی کار آمدن دولت چهاردهم در دست گرفتم، توضیح داد: آغاز فعالیت دولت چهاردهم با اعتراض‌های پرستاران همراه شد. میزان معوقه کارانه پرستاران در ابتدای دولت چهاردهم حدود ۹ ماه بود که این میزان در برخی استان‌ها به ۱۸ ماه می‌رسید. این موضوع سبب افزایش درخواست صدور «گوداستندینگ» برای مهاجرت و افزایش ترک موقعیت شغلی شد.
نجاتیان ادامه داد: پس از روی کار آمدن دولت چهاردهم اهتمام وزارت بهداشت به حوزه پرستاری، تلاش برای حل مسائل پرستاران به صورت جدی آغاز شد. بررسی‌ها بیانگر این است که میزان معوقات کارانه پرستاران تا عید نوروز سال جاری به ۶ ماه رسیده است.
وی با بیان اینکه افزایش دریافتی اضافه‌کاری پرستاران در آبان ماه سال گذشته عملیاتی شد، توضیح داد: میزان معوقه پرستاران تا عید نوروز سال جاری حدود ۴ ماه بود و این در حالی است که این میزان در گذشته بیشتر بود. پرداخت افزایش دریافتی اضافه‌کار پرستاران از محل منابع عمومی تامین شد ۸۰ همت اعتبار به وزارت بهداشت اختصاص یافت که بخشی از بدهی‌ها پرداخت شد.
افزایش معوقات پرستاران
رئیس سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه میزان معوقات پرستاران به دلیل شرایط جنگی اخیر افزایش یافته، توضیح داد: میزان معوقات پرستاران در حوزه کارانه واضافه‌کار به ۸ ماه رسیده است. امیدوارم با بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور، این مشکل نیز حل شود. ما با یک مسئله بزرگ و فراتر از وزارت بهداشت در نظام تصمیم‌گیری کشور مواجهیم و به نظر می‌رسد سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد را به سیاست‌گذاری مبتنی بر تعطیلی تبدیل کرده‌ایم؛ یعنی به‌جای پیش‌بینی و ارائه راهکارهای بلندمدت، به تعطیلی روی آورده‌ایم.
بر زمین ماندن طرح پزشکی خانواده
وی ادامه داد: در مدیریت کلان نظام سلامت، مفهومی به‌نام «دروازه‌بانی نظام سلامت» داریم؛ یعنی هر فردی در هر زمانی نمی‌تواند به خدمات تخصصی دسترسی داشته باشد. برای مثال، نمی‌شود وقتی کسی یک سردرد ساده دارد، به فوق‌تخصص مغز و اعصاب مراجعه کرده و درخواست سی‌تی‌اسکن کند؛ بلکه نظام سلامت باید مشخص کند فرد باید به کجا مراجعه کند. در سال‌های گذشته، پزشکی خانواده راه‌اندازی شده تا این دروازه‌بانی و ساماندهی نظام ارجاع و مراجعه ایجاد شود، اما متأسفانه این موضوع در کشور به‌طور کامل اجرا نشده است و یکی از موضوعاتی است که دائماً به تعویق می‌افتد. پیش از آنکه اقتصاد نظام سلامت کشور با فروپاشی مواجه شود، باید به این موضوع اندیشید.
افزایش ظرفیت، راهکار رفع کمبود پرستار نیست
نجاتیان با بیان اینکه راهکار جبران کمبود پرستار، افزایش ظرفیت آموزشی نیست، بیان کرد: میزان تربیت پرستاران دو و نیم برابر شده و سالانه ۱۵۰۰۰ پرستار فارغ‌التحصیل می‌شوند، اما همچنان با کمبود پرستار مواجه هستیم. امروز شاهد تعطیلی بخش‌های بیمارستانی به‌دلیل کمبود نیروی پرستاری هستیم و حتی خطر تعطیلی بیمارستان‌ها نیز وجود دارد.
کمبود پرستار، یک موضوع قدیمی
او با بیان اینکه «کمبود پرستار» یک موضوع قدیمی است، تصریح کرد: هنگامی که رئیس‌جمهور در دهه ۸۰ در مقام وزیر بهداشت خدمت‌رسانی می‌کرد، موضوع کمبود پرستار را به ایشان اعلام کردیم. به طور مثال، تصمیم بر این است که ۲۰۰۰ تخت جدید بیمارستانی در استان تهران ایجاد کنیم و این در حالی است که این تخت‌ها طی چند سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد اما پرستار مورد نیاز این موضوع پیش‌بینی نشده است. اگرچه سایر موارد مورد نیاز پیش بینی شده اما پرستار مورد نیاز پیش‌بینی شده و این در حالی است که بیمارستان‌ها به پرستار نیاز دارند. متاسفانه تمام اقداماتی که در زمینه پرستاری صورت گرفته به صورت اقدامات «تک فصلی» است.
رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه باز هم تاکید می‌کنم که افزایش ظرفیت رشته‌های پرستاری نمی‌تواند راهکاری برای حل کمبود پرستار باشد، توضیح داد: پیش از اجرای طرح تحول نظام سلامت یعنی در سال ۹۴، ۶هزار دانشجوی رشته پرستاری در هر سال جذب می‌شدند اما این میزان به ۱۵ هزار نفر در حال حاضر رسیده است. اگرچه ظرفیت رشته پرستاری ۲.۵ برابر افزایش یافته اما باز هم با کمبود پرستار مواجه هستیم. افزایش ظرفیت رشته پرستاری در کنار سیاست‌های دیگر می‌تواند به حل کمبود پرستار کمک کند.
وی ادامه داد: بررسی تخت‌های بیمارستانی بیانگر این است که تعداد آن حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از سال ۹۴ تا به امروز در کنار افزایش ظرفیت رشته پرستار، افزایش یافته است.
کمبود پرستار با نگاه تک‌بعدی حل نمی‌شود
نجاتیان با بیان اینکه راهکار تک بعدی «استخدام پرستار» نیز به حل مشکل کمبود پرستار کمک نمی‌کند، گفت: کمبود پرستار، یک مشکل چندبعدی است و باید با نگاه چندبعدی به آن ورود کرد. به طور مثال، تعداد پرستارانی که در شهر تهران برای آزمون استخدامی گذشته ثبت‌نام کردند از تعداد سهمیه تخصیص یافته کمتر بودند. به طور قطع، چنین شرایطی در آزمون استخدامی شهریور ماه تکرار می‌شود.
با توسعه مدارس بهیاری مخالفیم
رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه استفاده از «بهیاری» برای رفع مشکل کمبود پرستار یک روش غیرعلمی است، توضیح داد: برخی افراد پیشنهاد می‌دهند که از ظرفیت بهیاری برای حل کمبود پرستار استفاده کنیم. استفاده از بهیاری نه تنها یک روش غیرعلمی است، بلکه به نفع مردم، نظام سلامت و جامعه نیست.
نجاتیان ادامه داد: سالانه حدود ۱۵۰۰۰ پرستار در کشور دانش‌آموخته می‌شوند اما در بهترین حالت حدود ۱۲ هزار نفر جذب می‌شوند. هنگامی که دانش‌آموختگان رشته پرستاری در دسترس هستند و میلیاردها تومان برای پرورش آنها هزینه شده، چرا از بهیاران استفاده کنیم؟.
وی با بیان اینکه مدارس بهیاری در حال افزایش است، خاطرنشان کرد: سازمان نظام پرستاری با توسعه مدارس بهیاری مخالف است و افزایش مدارس بهیاری را به ضرر کشور می‌دانیم. یک جوان در دبیرستان‌های بهیاری حاضر می‌شود اما استخدام او تضمین شده نیست. برخی بهیاران در تماس با سازمان نظام پرستاری اعلام می‌کنند هنگامی که استخدام نیروی بهیاری وجود ندارد، تربیت این گروه را متوقف کنید.
توجه به آمایش سرزمینی برای حل مشکلات پرستاری
رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه راهکارهای پیشنهادی رفع کمبود پرستار را به وزارت بهداشت اعلام کرده‌ایم، گفت: نسخه مشترک و یکسانی نمی‌توان برای تمام کشور در نظر گرفت؛ به طور مثال، نسخه استان اردبیل با تهران متفاوت است.
وی ادامه داد: تعداد نیروی پرستار بیکار در استان‌های غربی کشور بسیار زیاد است؛ به نحوی که تعداد افرادی که در آزمون استخدامی ثبت‌نام می‌کنند از میزان سهمیه تخصیص‌یافته بیشتر است. اگرچه استان‌های غربی چنین شرایطی را دارند اما وضعیت استان تهران متفاوت است و تعداد افرادی که در آزمون استخدامی ثبت‌نام می‌کنند از تعداد سهمیه تخصیص یافته کمتر است. دلیل این موضوع این است که میزان دریافتی پرستاران در شهر تهران به میزان اجاره یک ماه منزل مسکونی نیست.
نجاتیان ادامه داد: به منظور حل مشکل کمبود پرستار در کشور به آمایش سرزمینی نیاز داریم. سازمان نظام پرستاری به وزارت بهداشت پیشنهاد داده است که در قالب یک طرح پژوهشی به بررسی مسائلی مانند تعداد تخت‌های بیمارستانی یک استان، افزایش تخت‌های بیمارستانی در سال‌های آینده، تعداد پرستاران آن استان و تعداد مدارس بهیاری آن استان بپردازد تا در راستای این مسائل برای حل مشکل کمبود پرستار اقدام کرد. وزارت بهداشت در کنار این مسائل می‌بایست به فکر ایجاد جذابیت برای پرستاران به منظور ماندگاری در موقعیت شغلی خود باشد.
استانداردهای دوگانه در جذب پرستار
وی با بیان اینکه تفاوت استانداردهای «وزارت بهداشت» و «سازمان اداری و استخدامی» از دیگر چالش‌های کمبود پرستار در کشور به حساب می‌آید، تصریح کرد: متاسفانه، سازمان اداری و استخدامی نسبت به استانداردهای نظام سلامت دیدگاه علمی ندارد. به طور مثال، یک مرکز درمانی در یک شهر با ۲۰۰ تخت بیمارستانی افتتاح شده اما در گذر زمان افزایش یافته و تعداد تخت‌های آن به ۵۰۰ مورد رسیده است. اگرچه تعداد تخت‌های این مرکز درمانی افزایش یافته اما ملاک سازمان اداری و استخدامی برای استخدام به دلیل به روز نشدن اطلاعات همان ۲۰۰ تخت است. بروز چنین شرایطی سبب شده که برای برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در آزمون استخدامی شهریور ماه فقط ۱۷ سهمیه پرستاری در نظر گرفته شود.
وضعیت مالیاتی پرستاران
نجاتیان درباره مالیات بر درآمد پرستاران توضیح داد: پرستاران به دلیل نیاز بیمارستان‌های خصوصی و همچنین حل مشکلات اقتصادی خود در مراکز درمانی بخش خصوصی نیز حاضر می‌شود. همچنین به دلیل کمبود پرستار ناچار هستیم که ۸۰ ساعت اضافه کار داشته باشیم. چنین شرایطی سبب می‌شود که پرستاران مشمول مالیات پلکانی شوند اما این در حالی است که برخی گروه‌های دیگر مانند پزشکان متخصص و قضات مشمول مالیات پلکانی نمی‌شوند. سازمان نظام پرستاری درخواست خود را در ارتباط با مالیات پرستاران به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرده و از آنها درخواست کردیم که در بودجه سال جاری و سال آینده نسبت به مالیات پرستاران نگاه ویژه داشته باشد.
نسبت پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی
وی درباره نسبت پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی گفت: بر اساس استاندارد کشور، نسبت پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی ۱.۸ باشد اما نسبت کنونی پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی ۰.۹ است. استانداردهای گوناگونی در سطح جهان برای نسبت پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی درنظر گرفته‌اند؛ به طور مثال، عدد ۲.۵ در یکی از کشورهای منطقه و عدد ۴ به دلیل شرایط سالمندی در کشور ژاپن در نظر گرفته شده است.
نجاتیان در بخش دوم سخنان خود و در پاسخ به سوال خبرنگاران در پاسخ به پرسش ایسنا مبنی بر اینکه می‌بایست حداقل به میزان پرستاران شاخص کنونی نیروی تازه نفس جذب کنیم تا به استاندارد کشور برسیم؟ گفت: ۱۶۰ هزار پرستار در کشور مشغول به کار هستند که نسبت آنها به ازای هر تخت بیمارستانی ۰.۹ است.
وضعیت نظارت بر مراکز پرستاری در منزل
وی درباره فعالیت افراد غیرمجاز در زمینه پرستاری در منزل گفت: سازمان نظام پرستاری در حوزه خدمات پرستاری در منزل ورود کرده و معتقدیم با توجه به افزایش سالمندی می‌بایست در مسیر توسعه مراقبت پرستاری در منزل و پوشش بیمه‌ای این خدمات حرکت کنیم. بررسی‌ها بیانگر این است که در زمینه نظارت بر خدمات پرستاری در بیمارستان‌های خصوصی و مراقبت در منزل با مشکلات فراوانی مواجه هستیم؛ حضور پرستاران از رشته‌های دیگر از اتباع خارجی را مشاهده می‌کنیم. سازمان نظام پرستاری، این موضوع را به نهادهای مربوطه اعلام کرده تا از به کارگیری افراد غیرمرتبط و فاقد صلاحیت در مراکز خصوصی جلوگیری کنیم.
ادامه دارد
نظرات