به گزارش ایسنا، نشست رسانه‌ای هشتمین دوسالانه ملی خوشنویسی ایران با حضور آیدین مهدی‌زاده (مدیرکل هنرهای تجسمی و رئیس شورا) و اعضای شورای سیاست‌گذاری دوسالانه از جمله علی هوشمند، جعفر واحدی، احمد عبدالرضایی، میرحیدر موسوی، علی اشرف صندوق آبادی، علیرضا بخشی و مجتبی ملک‌زاده امروز سه‌شنبه ۸ مهرماه در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.

همچنین در پایان نشست از پوستر هشتمین دوسالانه ملی خوشنویسی ایران رونمایی شد.

آیدین مهدی‌زاده، رئیس شورای سیاستگذاری هشتمین دوسالانه خوشنویسی ایران در آغاز نشست گفت: شورای سیاستگذاری دوسالانه خوشنویسی تنها به برگزاری این رویداد محدود نیست و باید درباره مسائل گسترده‌تری از جمله آسیب‌ها و چالش‌های پیش روی جشنواره‌ها نیز اندیشه کند. در ۱۰ سال گذشته جشنواره‌های متعددی در کشورهای همسایه برگزار شده است؛ برخی با کیفیت و شکوهمند، و برخی با اشتباهاتی که در بلندمدت به زیان خوشنویسی زبان فارسی و حتی عربی خواهد بود. ایران، به‌عنوان صاحب بیش از ۲۰ نوع خط مختلف در جهان خوشنویسی، نباید منفعل باشد و باید نقش‌آفرینی جدی در این عرصه داشته باشد. خوشبختانه کشورهای همسایه نیز به جایگاه استادان ایرانی واقف‌اند و مرتب آنان را به‌عنوان داور و مهمان دعوت می‌کنند.

وی ادامه داد: اگرچه جوایز جشنواره‌های خارجی بخشی از هنرمندان ما را جذب کرده است اما همگان می‌دانند لطافت خط فارسی ـ که در بستر مشترک با زبان عربی هم به‌کار می‌رود ـ نمونه‌ای کم‌نظیر در دنیاست. امروز وظیفه ماست که این میراث ارزشمند را حفظ و به نسل‌های بعد منتقل کنیم. بخش‌های مختلف فراخوان هشتمین دوسالانه خوشنویسی نیز متناسب با همین نگاه طراحی شده و آثار رسیده بر همین مبنا بررسی خواهد شد.

رئیس شورای سیاستگذاری دوسالانه خوشنویسی تصریح کرد: این دوسالانه مهم‌ترین گردهمایی هنرمندان خوشنویس کشور است و جلسات شورا باید فراتر از این جشنواره عمل کند تا هر ساله شاهد حضور پررنگ‌تر و نقش‌آفرینی جدی‌تر هنرمندان ایرانی در عرصه جهانی باشیم. خبرهای خوبی نیز از سوی دبیر جشنواره در راه است و امیدواریم این دوره با کیفیتی دوچندان نسبت به سال‌های گذشته برگزار شود.

او افزود: استان‌ها، شهرستان‌ها و هنرمندان سراسر کشور نقشی جدی در این رویداد دارند و قزوین، به‌عنوان پایتخت خوشنویسی ایران، میزبان مؤثری برای گردآوری طرح‌ها، پژوهش‌ها و برنامه‌هاست. برگزاری چنین رویدادی بدون همکاری انجمن‌ها، مجموعه‌های فعال در حوزه خطوط قرآنی، معاونت قرآن و معاونت هنری وزارت ارشاد، شهرداری‌ها، استانداری‌ها و سایر نهادها ممکن نیست. افتخار ما زمانی است که بتوانیم همه دغدغه‌مندان خوشنویسی را در این حرکت ملی سهیم کنیم. امیدواریم هشتمین دوسالانه خوشنویسی ایران به گونه‌ای برگزار شود که هنرمندان و مردم بتوانند به آن افتخار کنند و بار دیگر جایگاه ایران در قله جهانی خوشنویسی تثبیت شود.

مهدی‌زاده با بیان اینکه در کشور بالغ بر ۳۰۰ تا ۵۰۰ نگاه به هنر وجود دارد، اما در میان این همه نگاه، هیچ تخصص عمیق و متمرکزی درباره خوشنویسی وجود ندارد، گفت: این مسئله باورکردنی نیست اما واقعیت دارد؛ حتی وقتی کتاب و محتوا تولید می‌کنیم یا کارهای هفتگی تخصصی ارائه می‌کنیم، به دلیل مشکلات متعدد، این محتوا هنوز تخصصی نشده است.
در عرصه تجسمی، در مقطعی خوشنویسی به عنوان یک هنر مهم عملاً مغفول مانده بود. خوشنویسی ریشه‌دار و آبشخور هنرهای نوین است و اگر بخواهیم آن را عمیق و اثرگذار کنیم، باید ارتباطش با دیگر شاخه‌های هنری حفظ شود. اما متأسفانه در گذشته این ارتباط یا برقرار نشده یا کمرنگ بوده است.

مهدی‌زاده سپس به مسئله اقتصاد هنر اشاره کرد و گفت: در حوزه هنر و بازار، حتی اندک ظرفیت‌ها هم به خوشنویسی اختصاص ندارند. در آخرین جلسه حراج‌های معروف تهران و کشور، مشاهده شد که جایگاهی برای خوشنویسی وجود ندارد. ما متوجه شدیم که تجارب منفی گذشته مانع نگاه تازه شده، اما نسل جدید نیازمند توجه و حمایت جدی است.

او افزود: پرداختن تخصصی به حوزه خوشنویسی از اولویت‌های دفتر است. نشست‌های کمی تا کنون برگزار شده، اما به‌زودی اخبار بیشتری به دست شما خواهد رسید. وضعیت نگارگری نیز نیازمند بررسی جدی است؛ زیرا در خطر از دست رفتن میراث ارزشمند هستیم. امیدوارم این موضوع به صورت جدی دنبال شود.

مهدی‌زاده درباره اقدامات در حوزه شهری و موزه‌ها برای پرداختن به خوشنویسی گفت: دیروز نشستی با برخی از مسئولان حوزه شهر تهران داشتیم و پیشنهادهایی ارائه شد تا بخشی از ساختمان‌ها و فضاها به رویدادها و موزه خوشنویسی اختصاص پیدا کند. این امر آغاز شده و باید الگویی شود برای استادان و فعالان دیگر حوزه هنر. در نشست‌های جنبی دوسالانه، این موضوعات به صورت دقیق بررسی خواهند شد.

او همچنین به موضوع فروش آثار و اقتصاد هنر اشاره کرد و گفت: بحث فروش و اقتصاد هنر باید به صورت تخصصی و سازمان‌یافته دنبال شود. وقتی می‌گوییم خوشنویسی، یکی از ایرانی‌ترین هنرها، بحث فروش و حتی حراج تخصصی آثار مطرح می‌شود. البته این باید با همکاری بخش خصوصی، اسپانسرها و نهادهای مرتبط طراحی شود. یکی از ظرفیت‌هایی که در این دوره مورد توجه قرار گرفته، بهره‌گیری از جغرافیای فرهنگی ایران و ارتباطات اسلامی است تا از این طریق به معرفی آثار و تقویت اقتصاد هنر کمک شود.

مهدی زاده در پایان تأکید کرد: مسائل حوزه خوشنویسی پیچیده است، اما با همکاری جمعی، مشاوره کارشناسان و پایبندی استادان برجسته، می‌توانیم مسیر تخصصی و اثرگذاری را برای این هنر ارزشمند فراهم کنیم.

هر دوره از جشنواره شناسنامه خود را دارد

پس از او، علی هوشمند در این نشست گفت: در مطالعات دانشگاهی، وقتی از اهمیت انقلاب صنعتی سخن می‌گوییم، آن را یک انفجار بزرگ در حوزه علم و دانش می‌دانیم. اما کمتر توجه کرده‌ایم که این دستاورد محصول یک انقلاب بسیار بزرگ‌تر بود: اختراع خط. نیاکان بشری ما بیش از پنج هزار سال پیش از میلاد، خط را ابداع کردند؛ نخستین اتفاق در حوزه ثبت و ضبط دانش و معارف. از آن زمان، دانش بشری روزبه‌روز رشد کرد و خط همراه با آن تکامل یافت؛ زیباتر شد، صفا و جلا پیدا کرد و ارتقا یافت تا به دست ما برسد و امروز به همه ابناء بشر عرضه شود.

او ادامه داد: اگر به استقبال جهانیان از تابلوهای ایرانی نگاه کنیم، چه در نستعلیق، چه در نقاشی‌خط و چه در ترکیب‌های نوین، درمی‌یابیم که حتی یک فرد خارجی، بدون آشنایی با مفهوم متن، مجذوب ریتم، فضا و کشش‌های هنری این آثار می‌شود. خریدار، اثر را التیام‌بخش می‌یابد، خریداری می‌کند و در دل خود جای می‌دهد. این همان رودخانه جاری کمال‌گرایی هنر ایرانی است که در طول مسیر تاریخی خود به اینجا رسیده است.

هوشمند تصریح کرد: امروز در ایستگاه آغازین هشتمین دوسالانه خوشنویسی هستیم. همان‌طور که آقای مهدی‌زاده اشاره کردند، برگزاری این دوره حاصل همراهی و همفکری اعضای شورای سیاستگذاری است. جلسات متعددی داشتیم؛ ساعت‌ها بحث، گفت‌وگو، حتی قهر و آشتی هنری و فراز و نشیب‌هایی که همه برای هرچه بهتر برگزار شدن جشنواره بود.

هوشمند درباره مسیر برگزاری جشنواره توضیح داد: این هشتمین دوره است؛ یعنی در واقع شانزدهمین سال برگزاری دوسالانه. خدا را شکر، هر سال روندی رو به ارتقا داشته است. البته این به معنای بی‌نقص بودن نیست. هر کار بشری، هرقدر دقیق و هنرمندانه انجام شود، باز هم با مداخله‌گرهای خارج از کنترل روبه‌روست؛ از محدودیت منابع مالی و زمانی گرفته تا تأثیر رخدادهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی. با این حال، هر دوسالانه شخصیت و شناسنامه ویژه خود را دارد.

او افزود: جشنواره امسال به یاد زنده‌یاد علی گلستانه برگزار می‌شود. هنر فاخر خوشنویسی، هنری کاملاً ایرانی و اصیل است ک به روح این بزرگوار تقدیم خواهد شد. در این دوره خط تعلیق که یکی از خطوط اصیل ایرانی است و دوباره مورد توجه اساتید و هنرمندان قرار گرفته، به بخش رقابتی جشنواره افزوده شده است. همچنین بخش خوشنویسی نوین امسال تعریف شده است؛ زیرا تغییر ریتم و فضای زندگی ایرانی و ذائقه نسل‌های مختلف ایجاب می‌کند که این هنر ساختارشکنی و نوآوری را تجربه کند. خوشبختانه این بخش با تأیید استادان پیشگام هنر خوشنویسی وارد جشنواره شده است.

هوشمند درباره بخش‌های پژوهشی دوسالانه هشتم گفت: یکی دیگر از اتفاقات مهم این دوره، توجه ویژه به پژوهش است. پژوهش در ادوار گذشته حضور کمرنگی داشت اما امسال به صورت جدی آغاز شده و شامل دو بخش خواهد بود: پژوهش‌های بنیادین و کاربردی، و پژوهش‌های رقابتی که در قالب جشنواره پذیرفته می‌شود.

او در ادامه خاطرنشان کرد: در صورت نیاز، فراخوان جشنواره ۱۰ روز تمدید خواهد شد. این رویداد در پایتخت خوشنویسی ایران ـ قزوین ـ برگزار می‌شود. یک ویژگی مهم این دوره آن است که هنرمندان اجازه دارند برای آثار خود قیمت‌گذاری اولیه انجام دهند. این کار جشنواره را از صرفاً نمایشگاه به نمایشگاه ـ فروشگاه تبدیل می‌کند و می‌تواند گامی در جهت تقویت اقتصاد هنر باشد. امیدوارم هشتمین دوسالانه خوشنویسی ایران علاوه بر معرفی آثار ارزشمند، زمینه‌ای برای نوآوری، پژوهش جدی و حضور پررنگ‌تر هنر ایرانی در عرصه جهانی باشد.

هوشمند تصریح کرد: در جریان سیاستگذاری جشنواره، تغییر نگاه رخ داده است؛ نگاهی که علاوه بر اقدامات ارزشمند و محترم در بُعد نرم‌افزاری خوشنویسی، به تأثیرگذاری آن در فضاهای شهری و هویت بصری ایران نیز توجه دارد. ایران باید فضاها، ابنیه و محیط شهری‌اش را به گونه‌ای طراحی کند که هویت بصری هنر ایرانی را به مخاطب منتقل کند.

او افزود: دیروز مهمان کمیسیون فرهنگی مجلس بودیم و نکات مهمی را درباره کمبود طراحی و حضور کار خوشنویسی ایرانی در فضاهای عمومی مطرح کردیم. خوشنویسی، هنری کاملاً ایرانی و ابزار قدرتمند فرهنگی است که نه تنها در ایران اسلامی، بلکه در جغرافیای فرهنگی ایران تأثیرگذار است. به همین دلیل، ایجاد موزه‌ای دائمی در قزوین برای حفظ و نمایش آثار خوشنویسی ضروری است. این امر نیازمند تعامل و همکاری بین‌بخشی است و ممکن است زمان‌بر باشد، اما در شورای برنامه‌ریزی مطرح شده و پیگیری آن آغاز شده است.

هوشمند تأکید کرد: پایتخت خوشنویسی ایران باید موزه‌ای دائمی داشته باشد و آثار خوشنویسی ایرانی باید فراتر از موزه، در مبلمان شهری و فضای عمومی نیز اثرگذار شوند. این استارت خورده و حرکت در مسیر درست آغاز شده، اما به این معنا نیست که تمام کار انجام شده است. باید این برنامه تا پایان سال به مراحل اجرایی برسد و آثار خوشنویسی ایران به صورت پایدار در فضاهای شهری و فرهنگی حضور داشته باشند.

انتهای پیام