به گزارش ایسنا، نتایج تحقیقاتی جدید نشان می‌دهد که حوالی ۶۲۰۰ سال پیش، یک پسر نوجوان در منطقه‌ای که امروزه بلغارستان نامیده می‌شود، درحالی از حمله‌ای بی‌رحمانه یک شیر جان سالم به در برده که بقایای سوراخ‌های عمیق در جمجمهٔ او نشان می‌دهد مغزش به‌شدت آسیب دیده بود.

«لایوساینس» نوشت، بر اساس این پژوهش که در ۳۰ نوامبر 2025 در مجله «Journal of Archaeological Science: Reports»‌ منتشر شده است، این نوجوانِ حدودا ۱۶ تا ۱۸ ساله زمانی که با شیر مواجه شده است، در حال شکار کردن بود. در «عصر مس» (۴۵۰۰ تا ۳۵۰۰ پیش از میلاد)، شیرها در مناطقی که امروزه اروپای شرقی محسوب می‌شود، زندگی می‌کردند و آثار بریدگی روی استخوان‌های شیر در سکونتگاه‌های پیشاتاریخی ساحل دریای سیاه نشان می‌دهد که انسان‌ها گاهی آن‌ها را می‌خوردند.

تحلیل بقایای اسکلت‌های این نوجوان نشان می‌دهد که شیر ابتدا او را به زمین زده و سپس چندین بار سرش را گاز گرفته است.

«نادیژدا کاراستویانوا» (Nadezhda Karastoyanova)، نویسنده اصلی این تحقیق جدید و محقق موزه ملی تاریخ طبیعی آکادمی علوم بلغارستان (NMNH-BAS)، در ایمیلی به «لایوساینس» گفت: «این جمجمه، الگوی مشخصی از زخم‌های سوراخ‌شده و ایجادشده بر اثر فشار را نشان می‌دهد که با سلاح‌های ساخت انسان یا آسیب‌های پس از مرگ سازگاری ندارد. اندازه، شکل، عمق و فاصله این آسیب‌ها با آسیب‌هایی که در اثر گازگرفتگی یک گوشت‌خوار بسیار بزرگ ایجاد می‌شود، مطابقت دارد.»

پژوهشگران برای مشخص‌کردن اینکه کدام گوشت‌خوار این حمله را انجام داده است،‌ جمجمه‌های مختلفی از مجموعه موزه ملی تاریخ طبیعی آکادمی علوم بلغارستان، از جمله جمجمه شیر و خرس  را بررسی کردند. پژوهشگران با استفاده از یک فرایند قالب‌گیری خاص، رد دندان‌های مختلف را با آثار به جای مانده روی جمجمه نوجوان مقایسه کردند. همچنین پراکندگی گوشت‌خواران بزرگ در «عصر مس» را در نظر گرفتند و به این نتیجه رسیدند که بیشترین احتمال، یک شیر بوده است.

شواهد ماقبل‌تاریخ از حمله شیر به انسان بسیار نادر است، اما چیزی که این مورد را حتی استثنایی‌تر می‌کند، این است که نوجوان از آسیب اولیه جان سالم به در برده است. «کاراستویانوا» گفت که نشانه‌های واضحی از بهبودی روی جمجمه او وجود دارد که نشان می‌دهد پس از حمله تحت مراقبت پزشکی قرار گرفته است. با این حال، میزان بهبودی چندان پیشرفته نبوده و فقط حدود دو یا سه ماه تاثیر داشته و نشان می‌دهد نوجوان در نهایت در اثر جراحات از پا درآمده است.

یکی از زخم‌ها به‌نظر می‌رسد که به مننژها، (پرده‌هایی که داخل جمجمه را می‌پوشانند) آسیب زده باشد و در نتیجه، وضعیت سلامت مغز او را در حالتی ناپایدار قرار داده باشد.

به گفته «کاراستویانوا» پاها و بازوی چپ این نوجوان نیز دچار زخم‌های عمیقی شده بودند که احتمالا به عضلات و محل اتصال تاندون‌ها آسیب رسانده‌اند.

او افزود: «از آنجا که این فرد در نتیجهٔ این آسیب‌ها به‌شدت ناتوان شده، اما برای مدتی قابل‌توجه زنده مانده است، به‌ احتمال زیاد از سوی دیگران در جامعه مورد مراقبت و کمک قرار گرفته است.»

این نوجوان در نزدیکی یک سکونتگاه ماقبل‌تاریخ به نام «Kozareva Mogila» یا «تپه بز» واقع در شرق بلغارستان دفن شده بود. اکتشافات قبلی نشان می‌دهد ساکنان این محل تلاش می‌کردند بیماری‌ها را درمان کنند و جراحی‌هایی روی جمجمه افراد زنده و مرده انجام می‌دادند. این موضوع نشان می‌دهد آن‌ها سطحی از دانش پزشکی داشته‌اند که ممکن است به زنده‌ ماندن نوجوان پس از حمله کمک کرده باشد.

با این حال، طبق این مطالعه، نوجوان احتمالا جای زخم‌های عمیقی روی سر، بازوها و پاهای خود داشته که ظاهر او را به‌طور قابل‌توجهی تغییر داده بود. او احتمالا برای انجام حرکات روزمره به کمک نیاز داشته و نمی‌توانسته کارهای فیزیکی مانند کشاورزی انجام دهد. 

باستان‌شناسان گور این نوجوان را در حالی پیدا کردند که او، درحالی که دست‌هایش را جلوی صورتش قرار داده بود، دفن شده بود. اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهد قد او حدود ۱۷۵ سانتی‌متر بوده است. هیچ شیء مخصوص خاکسپاری در کنار اسکلت او پیدا نشد و گور او نسبت به دیگر گورهای محوطه «Kozareva Mogila» عمیق‌تر بود که نشان می‌دهد او جایگاه اجتماعی پایینی داشته است و اطرافیان از او هراس داشتند.

پژوهشگران در مقاله نوشتند: «تجربه فردی زندگی او، رفتار ترسناک احتمالی او و ظاهرش ممکن بوده  او را به مرده‌ای غیرعادی و خطرناک تبدیل کند که باید در گور عمیق‌تری دفن می‌شده است.»

انتهای پیام