/زمان رسيدگي به وضعيت اسفناك آثار باستاني فيروزآباد كي فرا ميرسد؟/ كشاورزي دشمن لايههاي تاريخي شده، انتقال پايههاي پل مهرمرسه به خارج از رودخانه ضروري است
پل «مهرمرسه» در فيروزآباد كه نشان ميدهد وقف از دورهي ساساني وجود داشته، با گذشت زمان تخريب شده و بخشهاي باقيماندهي آن داخل رودخانه افتاده است و هر روز هم بيشتر فرسايش مييابد.
ايرج محمدي ـ باستانشناس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان فارس ـ اين مطلب را در گفتوگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) بيان كرد و افزود: كتيبهاي كه در كنار نقش تاجگذاري اردشير در فيروزآباد قرار دارد، نشان ميدهد كه وقف نه از دوران اسلامي، بلكه از دورهي ساساني در ايران وجود داشته است. «مهرمرسه» ـ وزير ارشد اردشير ـ در آن كتيبه نوشته است كه هركسي از روي اين پل عبور كند و بر مهرمرسه و خاندان او درود نفرستد، خدا او را لعنت كند؛ اين متن نشان ميدهد كه مهرمرسه، پل را براي مردم وقف كرده بود.
وي ادامه داد: پل «مهرمرسه» از دورهي ساساني تاكنون به تدريج، بهطور كامل تخريب شده و هر سال، آب پايههاي آن را كه داخل رودخانه افتاده است، از بين ميبرد. اين درحالي است كه مسؤولان ميتوانند پايههاي پل را به مكاني ديگر منتقل يا اطراف آن را مهار كنند.
او دربارهي ساخت شهر گور فيروزآباد، توضيح داد: وقتي اردشير بابكان بر اردوان پنجم پيروز شد، اين شهر را آباد كرد؛ شهر چهاردروازهي هرمز در شمال، مهر در شرق، بهرام در غرب و اردشير در جنوب را داشته كه اكنون تنها آثاري از آنها باقي مانده است. شهر با خندقي به عرض 50 متر محصور بوده و از منار وسط شهر (ميل فيروزآباد) به شعاع 450 متر، مخصوص بخش دربارنشين ساسانيان بوده است.
وي با اشاره به اينكه بخشهايي از شهرگور كه تاكنون باستانشناسي نشده به زير كشت رفته است، گفت: متاسفانه كشاورزي در اين شهر تاريخي باعث از ميان رفتن لايههاي سطحي شهر شده و اكنون ديگر اثري از لايههاي دورهي اسلامي در شهرگور باقينمانده است، تنها اطراف ميل فيروزآباد و قسمت شاهنشين شهر كه سنگها حجاري شدهي زيبايي دارد، تا حدودي سالم است.
او با انتقاد از اينكه گاهي بودجهي فيروزآباد داده نميشود، اظهار داشت: نرسيدن بودجه باعث ميشود تا بخشهاي نيمهكارهي بناها براثر باران و عوامل طبيعي تخريب شود. اگر بودجه فيروزآباد مشخص باشد و هر سال پرداخت شود بناهاي تاريخي اين منطقه وضعيت بهتري پيدا ميكنند؛ قلعه دختر، كاخ اردشير (آتشكده) و نقش برجستههاي ساساني، اهميت زيادي دارند و بايد به آنها توجه شود.
اين كارشناس در پاسخ به اين پرسش كه براي حفاظت و نگهداري از نقش برجستههاي فيروزآباد چه اقداماتي انجام شده است، گفت: تاكنون هيچ كاري نشده است. اولين نقش برجستههاي ساساني ايران در فيروزآباد است؛ نقش برجستهي پيروزي اردشير بر اردوان پنجم ابعادي در حدود 18×4 متر دارد كه در آن ارشير را در حال از اسب فروانداختن اردوان پنجم نشان ميدهد.
محمدي يادآور شد: اين نقش برجستهها به اين دليل كه ساسانيها تازه كار حجاري روي سنگ را آغاز كرده بودند، عمق زيادي ندارند و همين عامل سبب ميشود تا صدمهي زيادي ببينند و حتا خيلي از قسمتهاي نقش برجستهها به مرور زمان، ريخته است. در سالهاي گذشته تعدادي از استادكاران سازمان ميراث فرهنگي آمدند تا از نابودي صد در صد نقش برجستهها جلوگيري كنند، ولي كار خاصي انجام نشد. علاوه بر نقش برجستهي پيروزي اردشير، نقش تاجگذاري اردشير هم براثر فرسايش آب باران به تدريج درحال نابودي است.
وي با اشاره به اينكه آمريكا و ژاپن اكنون به اين نتيجه رسيدهاند كه ساختمان نبايد پي داشته باشد تا در هنگام زلزله خراب نشود، گفت: ايرانيان، 1700 سال پيش به اين نتيجه رسيده بودند و بناهاي خود را روي خاك بكر ميساختند تا در هنگام زلزله، روي زمين بازي كند و تخريب نشود. كاخ اردشير (آتشكده) و قلعه دختر فيروزآباد با اين شيوه و بدون پي ساخته شدهاند. از سوي ديگر، امروزه مهندسان فهميدهاند كه روي هيچ بناي چهارگوشي نميتوان گنبد ساخت مگر اينكه از گوشواره استفاده شود، ولي مهندسان معمار ايراني در دورهي ساسانيان از گوشواره براي ساخت گنبد استفاده ميكردند.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات