آثار باستاني فيروزآباد نزديك به 20 سال است بي‌پناه رها شده‌اند و هر كس كه دستش رسيده، نسبت به آنها بي‌مهري كرده است. دكتر علي سرفراز ـ باستان‌شناس پيشكسوت ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اشاره به اين مطلب گفت: سازمان ميراث فرهنگي قبلاً شورايي به‌نام شوراي فني داشت كه متخصصان اظهار نظر و دستوري صادر مي‌كردند كه قابل اجرا بود و از كارهاي ناقص و ناتمام جلوگيري مي‌كرد؛ تا روي هم رفته، با بناها به صورت بازيچه عمل نكنند. اما متاسفانه در حال حاضر اين شورا وجود ندارد و اينچنين است كه وضعيت محوطه‌هايي چون فيروزآباد، به اين صورت درآمده است. وي تاكيد كرد: بايد در آينده ترتيبي داده شود كه اين بناها كه از افتخارات ما، هنر، معماري و هويت فرهنگي ما حكايت مي‌كنند، به دست كساني كه صاحب نظرند و در اين‌باره كار كرده‌اند و ورزيدگي و شناخت كامل از آثار دارند، سپرده شود. سرفراز همچنين گفت: مثلا امروزه به دانشجوياني كه تجربه‌ي كافي ندارند، پس از فراغت از تحصيل، بلافاصله ماموريت حفاري داده مي‌شود و آنان هم در كار مرمت و حفاري را مي‌پذيرند و شروع مي‌كنند و هيچگونه نظارتي هم بر كار آنان نيست. بيشتر بناهاي تاريخي دچار بي‌مهري و ظلم و اجحاف شده و از صورت اصيل خود در حال خارج شدن هستند، اما اميدواريم در آينده ترتيبي داده شود كه اين آثار به درستي حفظ و حراست شود. وي با اشاره به لزوم حفاري‌ها در شهر گور اظهار داشت: آنچه در شهر گور موجود است و حفاري كاملي نشده، منار فيروزآباد است كه هنوز كاربري آن ناشناخته است و دكتر هوف آن را به عنوان آتشگاه معرفي كرد و بعدا تغيير عقيده داد. و بناي چليپا شكل ديگري شبيه به تالار اجتماعات بيشاپور معرفي كرد. اين بنا با سنگ‌هاي حجاري‌شده در جبهه‌ي شمال شرقي منار قرار دارد و به‌عنوان كاخ تربال معروف است. او ادامه داد: حفاري در فيروزآباد به عنوان نمونه اوليه معماري دوره ساساني ضرورت دارد؛ چراكه از گذشته بسيار دور نيز در بيشتر محافل علمي و دانشگاه‌ها فرهنگ و تمدن ساساني را از فيروزآباد آغاز مي‌كردند؛ در حاليكه حضور اين منطقه حفاري نشده است و اطلاعات ما درباره آن ناقص است. وي افزود: فيروزآباد شهر منحصر به فردي مربوط به اواخر دورة پارت و اوايل ساساني است كه در نگاه اول گويا بايد در شهرهاي مستطيل شكلي مثل نيشابور آن را مورد مطالعه قرار دهيم. اما شكل دايره‌يي شكل شهر گور هدفمند بوده و اردشير با ساخت آن قصد داشته كه به پارت‌ها ثابت كند توانايي قوم پارت بيشتر از آنها نيست. اردشير بعد از اينكه 11 سال حكومت را به پسرش واگذار كرد، توسط مبتكران معماري زمان ساساني، پايه و اساس شهر مستطيل شكل بيشاپور را بنا نهاد. سرفراز درباره طرح آماده خارجيان براي مرمت بناهاي منطقه توضيح داد: طي برنامه‌اي به پرفسور هوگي و دكتر هوف پيشنهاد داده بودند فيروزآباد به صورت يك پارك سياحتي احيا شود كه فضاي مابين قلعه دختر، آتشگاه و شهر گور ارتباط سياحتي به وجود بيايد و بيشتر نظر آنها ايجاد جاذبه گردشگري بود. اما خود هوگي در يك سخنراني به اين مطلب اشاره كرده بود كه «نسبت به اين كار راغب نيستم؛ چراكه اين كار اساسي و درست نيست و اين عده فقط مي‌خواهند پولي خرج كنند». وي افزود: حال اگر بخواهيم اين كار را بكنيم، بايد هياتي از صاحبان ‌نظر جمع شوند و تمام جوانب كار را دقيق در نظر بگيرند تا آفتابه خرج لحيم نشود و بررسي شود كه آيا بايد اين كار انجام شود يا خير؟ آيا از نظر حفاظت آثار باستاني و گردشگري انجام اين كار لازم است يا خير؟ يا اينكه بايد در حد استحفاظي كارهايي بكنيم و امكاناتي فراهم شود كه مردم از اين مكان‌ها بازديد كنند. بايد بالابر واقع در كنار قلعه دختر را جمع كنند. چاهها را پر كنند و استحكام بخشي كننده و پله‌هاي مصنوعي و مخرب طبيعت از بين برود و شالوده و فونداسيون بنا و وضع موجود (قلعه دختر) را با تلاش بايد نگهداري كرد. هرگونه نوسازي در اين بناها اجحاف و ظلم به اين بناهاست كه نبايد انجام بگيرد. سرفراز در مورد ارزيابي نحوه عملكردها در مجموعه فيروزآباد پس از انقلاب گفت: به طور كلي كساني كه در فيروزآباد تصميم‌گيري كرده‌اند، افرادي با تجربه كاري نبودند. اين عده به ميل خود تصميم گرفتند و اقدام كردند؛ تا جايي كه بيشتر تخريب كردند يا به عبارتي تعديل در تخريب داشتند. در نظر بگيريد از 10 سال پيش به اين طرف آنچه كه ديده مي‌شود، مرتب تخريب آثار است. وي در مورد سازة معماري اطراف بركه توضيح داد: براي اولين بار در سال 1350 توسط آقاي زالسمن، آرشيتكت آلماني، حفاري شد. سازمان حفاظت با او قرار داد بست كه فيروزآباد را مرمت كند و حفاري هاي خود را در اطراف بركه آغاز كرد. شالي ستونها از اطراف درياچه براي اولين بار ظاهر شد كه در نقشه‌ها و پلان‌ها نبود. طي يك سال قسمتهاي اطراف درياچه را كه شاه نشين كاخ بودند بيرون آورد و با وجود مشكلاتي نتوانست آن را تكميل كند. اين سازه رواق‌هاي تزييني كاخ در قسمت جلوي آن است كه گچبري‌هايي فوق‌العاده دارد. همچنين معلوم شد در وسط درياچه نيز چاهي ساخته شده است كه آب از عمق 7 تا 8 متري بيرون مي‌آيد. هرچند توجهي به اين آثار در رژيم گذشته نمي‌شد، بعد از انقلاب هم همگي رها شدند و حالا حدود هفت هشت سالي هست كه پبگيري مي‌كنند، سر مي‌زنند. اما در كل، كار اساسي انجام نگرفته است. اميدوارم كه ان‌شاءالله سازمان ميراث فرهنگي با تنظيم طرح كاوش و مرمت اين بنا، از تخريب بيشتر آن جلوگيري كند. انتهاي پيام