نوسازي‌هاي انجام گرفته در قالب مرمت بنا‌هاي مجموعه فيروز‌آباد، با اصل و بنياد اين بنا‌ها جور در نمي‌آيد. دكتر علي سرفراز ـ باستان شناس ـ در گفت و گو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اشاره به اين مطلب گفت: زماني كه اداره كل باستان شناسي وقت تصميم به حفاظت از اين مجموعه گرفت، درواقع دائما دستكاري در بناها را آغاز كرد. نمونه آن اينكه نزديك به 10 بار يا بيشتر، بالاي دريچه‌هاي اتاق‌هاي مكعب شكل كاخ را باز كردند و بستند. به‌عبارتي، مطالعات درستي بر روي اين بناها انجام نگرفته است. تنها دكتر هوف و پروفسور هوگي در اين بخش كار كرده بودند كه پايان‌نامه‌شان در مورد فيروز‌آباد بود. از آن جمله مي‌توان به دستكاري هاي غلط و مرمت‌هاي مختلف در بناي قلعه دختر اشاره كرد كه باعث شد اين بنا دائما در معرض تخريب و بازسازي قرار گيرد و به اين ترتيب اهميت خود را از دست داد. وي در ادامه گفت: مصالح را با يك بالابر به قسمت بالاي كوه مي‌بردند؛ كوهي كه بر مبناي مطالعات دكتر كورس حركت دارد و هرگونه دستكاري باعث آسيب به بناها مي‌شود. دستگاه را نصب كردند و براي اين كار چاههاي متعدد حفر شد و به اين ترتيب كوه متزلزل‌تر شد. سعي داشتند به اين وسيله بنا را نگه دارند و اما در نهايت بنا دچار رانش شد. به گفته هودي باستان شناس اگر اردشير زنده بود، مطمئنا مي‌گفت كه اين بنا به صورت موقتي درست شده ،و چنانچه مي‌بينيم سنگهاي كوچك در پايين و سنگهاي بزرگ در قسمت بالا كار شده‌اند. سرفراز افزود: ميليونها تومان هزينه صرف اين بنا شده كه اندكي بتوانند از آن حفاظت كنند؛ اما مرمت و تعميرات غلط و نوسازي‌هاي ايجاد شده با اصل بنا جور در نمي‌آيند و اين كار هنوز هم ادامه دارد. از طرفي، كار مرمت پس از انقلاب به طور ناتمام رها شد و سازمان ميراث فرهنگي از زماني كه تصميم گرفت مرمت‌ها را شروع كند، تنها با آقاي ... شروع كرد. البته او آموزش‌هايي ديده ‌است كه بتواند مرمت را بنيادي و به طور يكنواخت مانند ديگر بناهاي دوره ساساني انجام دهد، اما با وجود اينكه حياط تا اندازه‌اي خوب تعمير شده، ولي در گنبد به جاي تاق هلالي از سقف مسطح استفاده شده بود كه معمول نبود و بعداً كه اين سقف برداشته شد، آسيبهايي را وارد كرد. اين باستان شناس پيشكسوت اظهار داشت: آنچه تا كنون در فيروزآباد انجام گرفته، به خوبي منعكس نشده و بسياري حقاقيق در خصوص حفظ و حراست و مرمت بناهاي اين محوطه گفته نشده است. بناهاي واقع در فيروز‌آباد تا چندين سال پيش چنان صحيح و سالم از دوره ساساني به دست ما رسيده بودند كه گويي به تازگي ساخته شده‌اند. اما تخريبها طي چند سال اخير آسيبهاي جدي به آنها وارد كرده است. پيش از همه، براي پژوهش كاوش و مرمت آثار تاريخي، بايد اين آثار را به درستي شناخت و معرفي كرد. وي در اين باره توضيح داد: كساني مثل هرتسفلد و گريشمن براي اولين بار بناي كنار بركه را به عنوان آتشكده معرفي كردند و البته بعدا حرفشان را پس گرفتند و تاكنون اين اسم بي‌مسما بر روي آن باقي است. او با اشاره به تاريخچه زندگي اردشير گفت: بابك، پدر اردشير، سرپرستي معبد آناهيتا را بر عهده داشت و مادرش شاهزاده پارتي بود كه هنگام برداشتن علم طغيان و تصميم به جنگ عليه اردوان پنجم قطعه دختر را كه از نظر استراتژي بسيار حايز اهميت است، به عنوان اولين بنا در اين مجموعه در قسمت بالاي كوه، چون آشيانه عقاب، بنا مي‌كند. پس از پيروزي، پايه و اساس شهر گور يا همان جور به عنوان شهر بزرگ دايره‌يي شكل در فاصله سه كيلومتري درياچه گذارده مي‌شود و همان زمان تصميم ساخت كاخي براي اردشير در كنار درياچه مي‌گيرند. اين كاخ با صد متر طول و 55 متر عرض از نظر معماري در جبهه جنوبي داراي دو ايوان شمالي و جنوبي و اتاق‌هايي است كه از اين ايوانها در فصول گرم و سرد استفاده مي‌كردند و درست الهام گرفته از بناهاي دوره پارت است. جبهه شمالي نيز شامل يك پلكان گرد بر روي محور مخروطي شكل است كه رو به بالا مي‌رود و اين خصيصه البته از زمان مادها باقي است و نمونه آن در نوشيجان و زندان تخت سليمان ديده مي‌شود. حياط با دو يا چهار ايوان از خصوصيات بناهاي دوره پارتي است كه براي اولين بار در كاخ آشور در بين النهرين و پيش از آن در شهر صد دروازه دامغان مشاهده شده است. جبهه شمالي كاخ ساختماني با سه اتاق مكعبي شده و داراي گنبد است كه تا اين زمان نظير نداشته است و براي اولين بار در دنياي معماري ساساني تجلي مي‌كند. گچبري‌هايي شبيه به كاخ تچر تخت جمشيد نيز بر ارزشهاي آن مي‌افزايد در هر صورت تحقيقات هرسفلد ناقص و ناتمام ماند. اما در حال حاضر كاملاً مشخص شده اين بنا كاخ است؛ چراكه پلان كاخ با پلان آتش‌كده‌ها جور نيست و در اين زمان پرستش آتش در محل‌هاي باز انجام مي‌شده است و نه فضاهاي سربسته. انتهاي پيام