برج آزادي در موقعيتي خاص و به قصد و نيتي خاص به‌وجود آمده است و به‌دنبال آن، به‌دليل محتوايي كه اين پروژه دارد، با برنامه‌ريزي خاصي، وظايفي ديگري به‌دنبال آن به‌وجود آمدند كه آن‌را به يكي از يادمان‌هاي كشوري و ملي تبديل كرد، نه‌فقط نهادي شهري.
به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، رييس كميته‌ي ملي موزه‌هاي ايران (ايكوم) كه در ميزگرد «برج آزادي و نحوه‌ي سامان‌دهي آن» سخن مي‌گفت، با بيان اين مطلب، افزود: با به‌وجود آمدن برخي ناهنجاري‌ها در برج آزادي، رويكرد زنده‌سازي و به‌سازي نماد ملي ايران، در ذهن‌ها پرورانده شد. به‌دنبال آن، شهرداري متولي اصلي مرمت برج شد و براي انجام اصل مرمت تلاش كرد.
احمد محيط طباطبايي با اشاره به ويژگي‌هاي خاص معماري برج، بخصوص نوع مرمت آن، بيان كرد: ديدگاه‌ها و نظرات شهرداري تهران به‌عنوان متولي مرمت، فكر آن‌را در راستاي به‌سازي برج بيان مي‌كند و رفتار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران نيز نسبت به اين موضوع، قابل تامل است.
در اين ميزگرد، مدير پروژه‌ي كارگاه ساخت برج آزادي، اين برج را شناسنامه‌ي ايران ناميد و با اشاره به ساخت برج آزادي در سال 1347 و همكاري‌هايي كه در ساخت آن داشته است، اظهار داشت: محوطه‌هاي اطراف شناسنامه‌ي ايران در همه‌ي نقشه‌ها به‌شكل كنوني آن است و اگر تغييراتي در آن داده شوند، شايد دخل و تصرف مناسبي نباشند. پس در اين تعميرات بايد نخست با تهيه‌ي يك نقشه، تصويري را از وضعيت كنوني برج محفوظ نگه داشت.
ايرج حقيقي كف‌سازي محوطه‌ي برج آزادي را از سنگ جوشقان اصفهان دانست و افزود: خاك ميدان آزادي تا ارتفاع يك متري، خاك دستي و براي ايجاد باغچه نيز خاكي از نوع رس تا ارتفاع 15 سانتي‌متري در اين ميدان ريخته شده است.
وي با اظهار نگراني از ايجاد هر نوع دخل و تصرفي كه ممكن است، به لوله‌هاي محوطه آسيب برساند، گفت: تاكنون با نصب لوله‌هاي كنار پرچم و همچنين پروژكتورهاي محوطه به بدنه‌ي برج آسيب‌هايي وارد شده‌اند؛ ولي با توسعه‌ي تكنولوژي بايد از وارد شدن چنين آسيب‌هايي به برج به‌شدت جلوگيري كرد.
او در مقايسه‌ي ميان برج آزادي و برج ميلاد، بيان كرد: هرچند برج ميلاد از نظر تكنولوژيكي، فني و پيشرفته‌تر از برج آزادي ساخته شده، اما آزادي شناسنامه‌ي ايران است، به‌حدي كه در هر كشوري زماني كه از ايران نامي برده شود، برج آزادي در ذهن‌شان مي‌آيد، ولي برج ميلاد فقط نماد شهر تهران است.
بنابر اين گزارش، معاون فني سازمان زيباسازي و ناظر پروژه‌هاي برج آزادي در ادامه‌ي اين ميزگرد، گفت: برج آزادي به‌عنوان نهاد فرهنگي كشور دستخوش تغيير و تحولات زيادي بوده و در معرض آسيب‌ديدگي قرار داشته است كه بايد از اين تغيير جلوگيري مي‌شد.
محمد رضايي‌نژاد ادامه داد: به‌دنبال مرمت آسيب‌ها، برخي تغييرات نيز بايد در برج به‌وجود بيايند؛ تغييراتي مانند نورپردازي، كف‌سازي و محوطه‌سازي برج كه بايد انجام شوند.
وي درباره‌ي روند انجام كار در برج آزادي، توضيح داد: نخست با تهيه‌ي گزارشي از كارها، با سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري هماهنگي‌هايي انجام شد و پروژه در اختيار شركتي قرار گرفت؛ ولي نورپردازي محوطه قرار است، توسط يك شركت خارجي انجام گيرد.
او افزود: بخش عمده‌ي كار به مرمت و به‌سازي برج آزادي برمي‌گردد و قرار نيست، هيچ دخل و تصرفي در برج انجام شود. برداشت اوليه انجام شد، تا ماهيت مجموعه حتا به‌اندازه‌ي يك سانتي‌متر هم جابه‌جا نشود. البته سنگ‌هاي جوشقان اصفهان كه در كف محوطه‌ي ميدان استفاده شده بودند، سال‌ها پيش عوض شده‌اند.
نماينده‌ي تام‌الاختيار شهرداري منطقه‌ي 9 نيز با بيان اين‌كه همه‌ي مستندات برج آزادي در شناسنامه‌اي تهيه شده‌اند، بيان كرد: تا به‌حال همه‌ي كارهاي مربوط به برج به‌صورت اصولي انجام شده‌اند.
وحيد شرافت ناصري با اشاره به تهديد منظر برج آزادي از اطراف آن، گفت: با وجود اين تهديد، شكل منظمي از يك منظر شهري را در نماد ايران نمي‌توان ديد.
همچنين مدير محور تاريخي ـ فرهنگي تهران با حضور در اين ميزگرد، برج آزادي را نخستين اثر معاصر ثبت‌شده در فهرست آثار ملي دانست و اظهار داشت: با ثبت برج آزادي در سال 1350، سد ثبت نشدن آثار معاصر شكسته شد و با استناد به آن ثبت، ميدان حسن‌آباد نيز در فهرست آثار ملي جاودانه شد.
اسكندر مختاري ادامه داد: در مرمت برج، اگر هويت و فرم اصلي برج حفظ شود، هيچ نگراني با نوع مرمت‌ها به‌وجود نمي‌آيد.
وي شناخت ابعاد فني و تاريخي اين اثر را در سالم نگه داشتن برج پس از مرمت، لازم ارزيابي و بيان كرد: اين كار، در زماني كه اثر داراي چند لايه‌ي تاريخي باشد، مشكلاتي را ايجاد مي‌كند؛ ولي براي برج آزادي اين‌گونه نيست.
او با اشاره به لزوم توجه به اصالت برج آزادي، آن‌را در بحث شناخت قابل تامل دانست و كهنگي برج را با اهميت خواند و اظهار داشت: اگر تاسيسات يا امكانات برج به كهنگي رسيده باشند، بايد در بحث آسيب‌شناسي منظري و مديريتي آن، توجه لازم انجام شود.
مدير محور تاريخي ـ فرهنگي تهران با اشاره به ورود بحث آسيب‌شناسي منظري در مقياس شهري، افزود: شايد بد نباشد، براي يك‌بار هم اين بحث به‌عنوان يك آسيب و عامل آسيب‌رساننده مطرح شود.
مختاري با اشاره به سابقه‌ي مرمتي برج آزادي و هجمه‌اي كه بعد از انقلاب براي تخريب آن به‌وجود آمد، ادامه داد: در مرمت يك اثر، نخست بايد عوامل مخرب در اثر حذف شوند و پس از آن، به تكميل آن اثر پرداخته شود. در مرمت يك اثر، بحث مدارا با آن مطرح است، پس از آن، نوسازي شكل مي‌گيرد.
كارشناس فني سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران نيز در اين ميزگرد با اشاره به مشكلاتي كه مدتي برج آزادي با آن روبه‌رو شده بود، گفت: سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در اين ميان به برج پرداخت و اعتباري را براي مرمت آن درنظر گرفت؛ ولي چون مبلغ تعيين‌شده بسيار كم بود، هيچ كاري صورت نگرفت؛ تا زماني كه رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران ـ مهدي ناظم رضوي ـ در نشستي با مديرعامل سازمان زيباسازي شهر تهران، تفاهم‌نامه‌اي را در مهرماه 1385 به امضا رساندند و طبق آن، با پرداخت اعتبار ازسوي سازمان زيباسازي و نظارت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران، كارگاه مرمت تجهيز شد.
مهدي معمارزاده با اشاره به حمايت تخصصي براي حفاظت از آثار، اضافه كرد: تعيين حريم برج آزادي بسياري از مشكلاتي را كه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با آن روبه‌روست، از بين مي‌برد.
بنابر گزارش ايسنا، يك مهندس معماري و شهرسازي نيز با اشاره به وضعيت كنوني برج آزادي، گفت: اگر از ديد يك گردشگر معمولي هم به برج آزادي نگاه شود، حركت سنگ‌ها را از جاي‌شان به‌وضوح مي‌توان ديد.
تورج سالكي افزود: متاسفانه در كشور رسم اين است كه هر كسي قصد انجام كاري را داشته باشد، جلوي آن گرفته مي‌شود. با اين حال، با توجه به احساس مسؤوليتي كه مردم در اين قضيه پيدا كرده‌اند، حفظ نمادها بسيار آسان‌تر و راحت‌تر از گذشته شده است.
او با اشاره به وجود ترمينال غرب در نزديكي ميدان آزادي و رفت و آمد روزانه‌ي ماشين‌ها از اين محوطه، دود ايجادشده در منطقه را سم مهلكي براي برج آزادي دانست.
جانشين معاون سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نيز با اشاره به مكاتبه‌اي كه اين سازمان با شهرداري تهران داشته است، گفت: برج آزادي به‌دليل شان و علاقه‌اي كه مردم نسبت به آن دارند، نيازمند توجه و احياي دوباره است.
عليرضا قلي‌نژاد ادامه داد: برخي از مستندات اثر كه دچار تغيير و تحولاتي شده‌اند، بايد به‌گونه‌اي احصا شوند.
وي تاكيد كرد: در مرحله‌ي تصميم‌سازي، تصميم‌گيري و طراحي، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايد حضور داشته باشند. براساس قانون، حضور سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از لحظه‌ي شروع تا پايان كار پروژه الزامي است.
جانشين معاون سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري اظهار داشت: خوب است كه در گروه نظارتي، افرادي كه از ابتداي ساخت برج با گروه همراه بوده‌اند، اكنون نيز همراه باشند.
قلي‌نژاد گفت: بايد به همه‌ي مكانيزم‌هايي كه اين اثر را سرپا نگه داشته‌اند، از ويژگي‌هاي سازماني تا تاسيساتي و خدماتي آن توجه شود. اين اثر، زماني يك سند است كه در همه‌ي زمينه‌ها سند باشد. پس بايد به‌گونه‌اي رفتار كرد، تا سنديت آن از ميان نرود.
او ادامه داد: مرمت برج درحال انجام است، ولي اكنون بهترين كار، مستندسازي آن است، تا پس از پايان كار مرمت، همه‌ي مراحل كار به‌صورت تصويري در معرض ديد مردم قرار گيرند.
ناظر پروژه‌هاي برج ـ محمد رضايي‌نژاد ـ نيز اعلام كرد: مستندسازي پروژه درحال انجام است و هيچ طراحي در ميدان اصلي صورت نمي‌گيرد، چون فقط مرمت انجام مي‌شود.
مدير پروژه‌ي كارگاه ساخت برج آزادي در پايان به پرسش خبرنگاري كه پرسيد نقشه‌هاي قديمي برج چه زماني خريداري مي‌شوند، گفت: درحال حاضر، نقشه‌هاي سازه‌ي خود ميدان در دست است، ولي نقشه‌ي خود ميدان حتما در دست شركت خارجي سازنده‌ي برج است.
مدير محور تاريخي ـ فرهنگي تهران نيز در پاسخ به پرسشي مبني بر اين‌كه براي بررسي طرح‌ها، آيا به متوقف كردن كار ازسوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نياز است؟ اظهار كرد: در مكاتبه‌اي كه ميان دو سازمان انجام شد، اعلام شد كه تا وقتي تفاهم ميان دو سازمان انجام نشود، عمليات متوقف مي‌شود، عملياتي كه چند سطح را دربرمي‌گيرد.
ناظر پروژه‌هاي برج آزادي نيز در اين ميزگرد كه در خبرگزاري ميراث فرهنگي برگزار شده بود، در پاسخ به پرسشي ديگر درباره‌ي اين‌كه چه زماني تحويل نقشه‌ها و طرح‌هاي بزرگ به سازمان انجام مي‌شود، گفت: كار طراحي تكميلي هم‌زمان با تكميل كار پروژه انجام شده و به سازمان داده مي‌شود و طراحي اوليه نيز در اختيار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري است.
همچنين كارشناس فني سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بيان كرد: بعد از نامه‌ي رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران به مدير عامل سازمان زيباسازي شهرداري، كارها روال خود را پيدا كرده و مشكلات حل شده‌اند و آن تفاهم‌نامه دوباره امضا شده است.
انتهاي پيام
نظرات