نشست تخصصي «نهادينه كردن فرهنگ مقاومت در ادبيات نوجوان» با حضور ابراهيم حسن بيگي، جليل صفري، حميد هنرجو و امجديان برگزار شد.
***
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) در اين نشست كه در زمره‌ي نشست‌هاي تخصصي سراي اهل قلم كودك و نوجوان بود، ابراهيم حسن‌بيگي ـ نويسنده ـ گفت: متأسفانه در حوزه فرهنگ، ما به اندازه ساخت يك بناي معمولي هم توجه نكرده‌ايم، اين‌كه امروز بدانيم به لحاظ مهندسي فرهنگي در مورد مفاهيمي هم چون ايثارگري و شهادت در چه موضعيتي هستيم و در كجا ايستاده‌ايم.
اين نويسنده ادبي گفت: مهندسي فرهنگي نشان مي‌دهد كه تاكنون چه كتاب‌هايي با چه موضوعاتي در چه تيراژي منتشر شده‌اند.
وي با بيان اين‌كه نظام فرهنگي جامعه ما در اين مهندسي نقشي دارد تصريحكرد: بخش خصوصي بايد وارد اين كار شود، اگرچه دولت مهم است و بايد در اين زمينه برنامه‌ريزي و فعاليت كند، اما بخش خصوصي هم نبايد به اين موضوع بي‌توجه باشد.
***
ابراهيم حسن‌بيگي با تأكيد بر اين‌كه نهادينه كردن مهفوم ايثارگري بدون طرح و برنامه و حمايت دولت در مقابل دولتي‌كردن آن، الزامي است گفت: در حوزه فرهنگ نيز همانند ساير مسايل بايد دولت وارد شود و با برنامه‌ريزي همه بخش‌ها به ويژه بخش‌هاي خصوصي را درگير كند.
اين نويسنده ادبي در بخش ديگر سخنان خود گفت: نظام آموزشي ما يعني آموزش و پرورش ظرفيت لازم و امكانات لازم براي پرداختن به همه مسايل و مباحث را ندارد. بنابراين مفاهيمي همچون ايثارگري در كتاب‌هاي درسي ما در حد آشنايي با شهيد فهميده و دهقان فداكار طرح شده‌اند و به نظر من با توجه به حجم كتاب‌هاي درسي همين قدر كافي است و اشاره‌اي به اين مباحث كفايت مي‌كند.
وي با طرح اين پرسش كه آيا در نظام آموزشي ما فقط كتاب‌هاي درسي تعريف شده‌اند گفت: متأسفانه در نظام آموزشي كشور جز كتاب درسي و مباحث درسي، مقوله‌ي ديگري تعريف نشده است. درحالي كه نظام آموزشي بايد براي تك‌تك مباحثي كه به آن‌ها در كتاب اشاره مي‌شود، داراي مباحث آموزش عميق باشد.
حسن‌بيگي تأكيد كرد: مشكل ما در اين زمينه مشكل كتاب‌هاي درسي نيست، مشكل نظام آموزشي و پرورشي و ناديده گرفتن مقوله پرورش است. اما واقعيت اين است كه اگر ما 80 درصد اين بي‌توجهي را برعهده نظام آموزشي بياندازيم، براي 20 درصد باقي‌مانده هم فاقد هر نوع مهندسي فرهنگ هستيم.
***
در ادامه جليل صفري با اشاره به تعاريف مختلف مفهوم «مقاومت» گفت: تجربه نشان مي‌دهد صنعت فرهنگ وارداتي ما، در توسعه و نهادينه‌كردن فرهنگ مفاهيمي چون ايثارگري و مقاومت كاري نكرده است و اقتصاد فرهنگي هنوز در بين كساني كه دايعه‌دار فرهنگ هستند، جايي ندارد، بنابراين اغلب فعالان حوزه فرهنگ مدام در پي حمايت‌ها و بودجه‌هاي دولتي‌اند.
وي گفت: بنابراين در شرايطي كه صنعت فرهنگ غرب براي دوام و بقاي خود چيزي مثل هاليوود را مي‌سازد، ما با خريد همين صنعت مبلغ و مروج فرهنگ مورد پسند آنانيم.
وي گفت: بحث اقتصاد فرهنگ و فرهنگ اقتصادي بحث مهمي است. امروز نمي‌توان جزيره‌اي عمل كرد.
صفري در بخش ديگر سخنان خود گفت: نهادينه‌كردن با دو رويكرد ايجابي سلبي ممكن است. در رويكرد ايجابي بايد از عناصر تقويت كنند، استفاده كرد و در رويكرد سلبي با آگاهي از اين‌كه تكنيك‌هاي رقيب استفاده از حربه‌هايي همچون تحقير، استضعاف، بي‌هويتي و تكرار است و از آن‌ها دوري كرد.
***
حميد هنرجو سخنران بعدي اين نشست نيز با اشاره به اين‌كه در كشور ما بحث مقاومت، بسيار ويژه است و ريشه در باورهاي ديني و اعتقادي ما دارد، گفت: درحال حاضر ما با نسل كودك و نوجواني مواجهيم كه هيچ خاطره‌اي از جنگ و ايثارگري و مقاومت به آن شكل ويژه از ذهن ندارد، بنابراين انتقال اين مباحث پرسه بلندتري را مي‌طلبد.
اين شاعر ادبي گفت: در انتقال اين مفاهيم بخش دولتي و خصوصي هر دو سهيم هستند و دولت بايد حمايت كند اما اين به آن معنا نيست كه بخش خصوصي خود را كنار بكشد. بسياري از ناشران فعال ما تا حرف ايثارگري و مقاومت مطرح مي‌شود، بلافاصله اين مسأله را مطرح مي‌كنند كه اگر «بنياد شهيد»، «بنياد ايثارگران» و .... مي‌خرند، كار را مي‌پذيريم، درحالي‌كه من نويسنده انتظار دارم اول اثرم به لحاظ مفهومي و كيفي و اين‌كه آيا اين اثر به درد نوجوانان مي‌خورد يا نه توسط ناشر بررسي شود. در حالي كه اغلب ناشران از همان ابتدا به اقتصاد كتاب فكر مي‌كنند.
به گفته ي حميد هنرجو نيز ارگانيك ديدن مفاهيمي همچون دفاع مقدس خطاست و آشناسازي بخش خصوصي به اين موضوع آشتي‌دادن آن‌ها با هم اصلي الزامي است.
اين شاعر ادبي گفت: درحال حاضر كتاب‌هاي مقاوت در حيطه كودك و نوجوان و حتي بزرگسال ويترين ندارند. درحالي‌كه داراي خاستگاه عمومي‌اند. در خيابان انقلاب كه خيابان تجمع كتاب‌هاست هيچ ويترين خاصي براي كتاب‌هايي به اين مقوله بپردازند وجود ندارد و يا به مباحثي اجتماعي – عشقي پرداخته‌اند و يا محل تجمع كتاب‌هايي هستند كه به دليل زدوبندهاي سياسي نقل رسانه‌ها نشده‌اند.
وي گفت: امروز سي‌سال است كه از انقلاب مي‌گذرد به‌جاست ما با اجتناب از شعارزدگي تلاش كنيم با تعريف اين مفاهيم و خلق آثار ماندني با محوريت اين مباحث نوجوانان را با اين مفاهيم پيوند دهيم.
***
به گزارش ايسنا، امجديان به عنوان سخنران بعدي اين نشست گفت: كتاب‌هايي با موضوع ايثارگري و مقاومت از جانب مخاطب كودك و نوجوان سخت پذيرفته مي‌شوند چون هيچ مهندسي فرهنگي در اين زمينه هنوز انجام نشده است و نقطه شروع اين پرسه يعني اين‌كه ادبيات مقاومت چيست و چه ويژگي‌هايي را داراست، هنوز تعريف نشده است. بنابراين تا صحبت از اين مفاهيم مي‌شود تا خودآگاه «جنگ» در ذهن‌ها نقش مي‌بندد و مخاطب نوجوان آن را پس مي‌زند، چون جنگ و مقاومت براي حفظ آرمان‌ها در اوج مفهوم ايثارگري و مقاومت قرار دارد.
وي گفت: ما هنوز مفاهيمي همچون ايثارگري و مقاوت را تعريف نكرده‌ايم. اگر اين تعريف مشخص شود و كتاب‌هايي با اين مفاهيم براي مخاطب به صورت هنرمندانه نوشته شود، مخاطب ما زماني هم با مفهوم عالي مقاومت كه همان دفاع مقدس هست، آشنا مي‌شود.
اين روزنامه‌نگار گفت: اين كار تنها برعهده نويسنده و ناشر نيست همه‌ي ما بايد تلاش كنيم كه اين تعاريف اين مفاهيم به بهترين وجه بر مخاطب منتقل شود. كما اين‌كه رسانه‌هاي جمعي نيز بايد در اين زمينه فعال باشند و تلاش كنند تا فرهنگ ايثارگري و مقاومت نهادينه شود.
وي با بيان اين‌كه امروز در حوزه شعر و داستان نگاه‌هاي مختلفي به فرهنگ شهادت مي‌شود گفت: امروز تهاجم به ارزش‌هاي دفاع مقدس صورت مي‌گيرد. برخي از اصطلاحات و واژگان نوجوانان كوچه و بازار در اين آثار ديده مي‌شود. بايد زبان اين آثار همچنان زبان اصيل فارسي باشد. زبان فرهنگساز است و ما نمي‌توانيم نسبت به آن بي‌توجه باشيم.
اين شاعر ادبي تأكيد كرد: ما نيازمند فرهنگسازي بلندمدت در اين حوزه هستيم و دولت بايد موضوعات فرهنگ را بخش بخش كند. فعال‌كردن بخش خصوصي كاري دو، سه ساله است كه از نهادهاي سخت‌كوش فرهنگ برمي‌آيد.
انتهاي پيام
نظرات