یک هنرمند می‌گوید در جریان حراجی‌های تهران چهار محور تاثیرگذار و مهم یعنی گالری، موزه، دولت و بینال دخالت ندارد.

حبیب فرج‌آبادی در گفت‌و‌گو با خبرنگار هنرهای تجسمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره‌ی حراجی‌هایی که آثار هنری تجسمی ایرانی در آن شرکت می‌کنند، اظهار کرد: به طور کلی به این حراجی‌ها هم می‌توان نگاه مثبتی داشت و هم می‌توان آن‌ها را منفی دید.

او توضیح داد: اکنون برای هنرمندان جوان ایرانی ابهاماتی وجود دارد مبنی بر اینکه به چه صورت آثار برای برای شرکت در این حراجی انتخاب می‌شوند؟ یا چه ارتباطی بین انتخاب‌کنندگان آثار و هنرمندان وجود دارد؟ و البته هنوز جوابی هم به این موضوع داده نشده است.

این هنرمند همچنین گفت: در آخرین حراجی تهران، مجموعه‌ی آثار به قیمت13 میلیارد و 257 میلیون تومان فروخته شد. این رقم، رقم کمی نیست و شاید در نگاه اقتصادی هنر حتی خوشحال کننده هم باشد. ولی اینکه در جریان اجرای این حراجی چه اتفاقاتی می‌افتد؟ و به طور کلی نقش گالری‌ها در اجرای برنامه‌های این حراجی چگونه است؟ موضوعی است که نیاز به بررسی دارد.

فرج‌آبادی در بخشی از سخنانش درباره‌ی تاثیری که این حراجی‌ها مخصوصا حراجی‌های خارجی روی هنر ایرانی می‌گذارند اظهار کرد: این جهت‌دهی طبیعی است، وقتی کالایی خرید و فروش می‌شود گرایشات مربوط به آن هم به‌وجود می‌آید و البته نمی‌شود به این ماجرا، نگاه بسته‌ای داشت. ولی به طور کلی من فکر می‌کنم که وارد شدن به بحث اقتصاد هنر نیاز به هدف‌گذاری مشخصی دارد و باید این روند به درستی پیش رود.

ولی اکنون چیزی که ما از این حراجی می‌بینیم این است که این مجموعه در دست عده‌ای خاص منحصر شده است و برگزاری آن نیز در شرایط خاص انجام می‌شود.

این هنرمند گفت: انکار نمی‌کنم که در همه جای دنیا، بحث اقتصاد هنر دنبال می‌شود ولی در نقاط دیگر دنیا، گالری‌های قدرتمند، بینال‌ها و موزه‌ها والبته دولت‌ها هستند که این جریانات را هدایت و حمایت می‌کنند ولی در ایران هیچ کدام از این‌ها وجود ندارد.

فرج‌آبادی بیان کرد: در ایران ما گالری قدرتمندی که با نگاهی اقتصادی و البته هنری بتواند در نمایشگاه و بینال‌های مختلف شرکت کند وجود ندارد. چناچه اگر از بسیاری از گالری‌داران بپرسید، می‌بینید که آن‌ها حتی خریداران آثار این حراجی‌ها را نمی‌شناسند. از سوی دیگر نیز بینال‌های منظم و با قدرتی برگزار نمی‌شود که بتواند با جریان اقتصادی شکل گرفته، همراهی کنند.

او اظهار کرد: بینال‌ها برای کشف برخی استعدادهای جوان برگزار می‌شوند. وقتی این اتفاق در ایران نمی‌افتد عملا بسیاری از استعدادها را هرگز کشف نکرده و نخواهیم شناخت. البته یکی دیگر از بخش‌هایی که فقدان حضورش در جریان حراجی‌های ایران احساس می‌شود دولت است. این نهاد، با ارتباط با گالری‌ها و ... انجام حمایت‌های اقتصادی می‌تواند از این جریان را هدایت کند ولی ما دیدیم که خصوصا در سال‌های اخیر هیچ حمایت و پشتیبانی از هنرهای تجسمی نشد. از نظر من تجسمی یک رشته مهجور است.

او همچنین اظهار کرد: علاوه بر آنچه گفته شد باید موزه‌هایی وجود داشته باشند که بتوانند روی‌ آثار هنری ارزش‌گذاری کنند. اکنون می‌بینیم که ما در این زمینه نیز ضعف بسیاری داریم و تنها موزه‌ای که در زمینه‌ی آثار هنری داریم یعنی موزه‌ی هنرهای معاصر هم به این مباحث توجه چندانی نشان نمی‌دهد.

این هنرمند نقاش در بخشی از سخنانش درباره‌ی گالری‌های تهران گفت: یکی از نقدهایی که به گالری‌های تهران وارد می‌شود این است که به نظر می‌رسد بسیاری از آن‌ها درگیر باندبازی و بی‌سلیقگی شده‌اند. در حالی‌که باید به این نکته توجه کرد که گالری‌ها هم آزمون و خطا می‌کنند. به هر حال اقتصاد هنر در ایران تاریخ‌دار نیست و حدود 10 سال است که اقتصاد به عرصه‌ی هنر وارد شده است. گالری‌دار‌ها تجربه‌ای ندارند، حمایتی هم نمی‌شوند بنابراین نمی‌شود از آن‌ها توقع زیادی داشت و البته همه‌ی این بحث‌ها ما را به این نتیجه می‌رساند که ارزش‌گذاری در این حراجی‌ها ناکام است.

او درباره‌ی حراجی تهران، اظهار کرد: وقتی که به اخباری که از حراجی بیرون می‌آیند، شکل اجرای آن و نحوه برگزاری آن و برگزارکننده یک حراجی و فروش آثار می‌نگریم احساس می‌کنیم که یک سری بازی است. به نظر می‌رسد در حراجی تهران عده‌ای جمع شده‌اند و قیمت آثاری که متعلق به خودشان است را بالا می‌برند.

فرج آبادی گفت: 13 میلیارد و 257 میلیون تومان توسط افرادی در این حراجی جابه‌جا می‌شود که یا سرمایه‌دارند یا به فکر سود اقتصادی و بیزینس هستند و وزنه‌ی موزه‌ها و گالری‌ها هم در آن بسیار ضعیف است در حالی‌که باید موزه باشد که تعیین کند، چه کاری ارزشمند است. سال‌هاست که در موزه هنرهای معاصر نمایش آثار معاصر دنیا را نداریم و طبعا شناختی هم به هنر معاصر جهان نداریم. موضوعی که نباید نادیده گرفت این است که این ارقامی که از این حراجی‌ها بیرون می‌آیند باعث گرایش جوانان هنرمند به سبک آثار گران‌قیمت این حراجی می‌شود در حالی که ارزش‌گزاری درستی روی آن‌ها انجام نشده است.

او افزود: جریان حراجی‌ها را ما از غربی‌ها گرفته‌ایم ولی در جریان آن، فقط به این نکته توجه می‌کنیم که حتما، چیزهایی را داشته باشیم نه اینکه ان‌ها را چطور باید داشته باشیم. اما در کشورهایی که ما حراجی‌ را از آن‌ها گرفته‌ایم، گالری‌ها و موزه‌ها وظایف خود را به درستی انجام می‌دهند و استعدادهای جدید نیز فعال‌اند.

فرج آبادی اظهار کرد: البته معتقدم که به این ماجرا نباید خیلی هم منفی نگاه کنیم چون نگاه منفی موجب می‌شود که یک موضوع به درستی بررسی نشود و ممکن است به نتیجه درست نرسد. و معتقدم که بودن این حراجی‌ها به همین شکل، از نبودنش بهتر است چون که در هر حال یک رونق نسبی در بازار آثار هنری ایجاد ‌کرده است.

انتهای پیام