علیرضا دهقان -کارگردان مستند «ایساتیس»- که سال گذشته فیلمش در گروه سینمایی «هنر و تجربه» اکران شد و به یکی از پرمخاطب‌ترین فیلمها این گروه سینمایی تبدیل شد، در گفت‌وگو با ایسنا، به تحلیل دقیق سازوکار اکران این گروه پرداخت و با اشاره به نقاط قوت و ضعف آن، هشدار داد که بدون تغییرات بنیادین و حمایت کافی از این گروه سینمایی، این گروه روز به روز به حاشیه رانده خواهد شد.
او با اشاره به نقاط قوت «هنر و تجربه» گفت: بزرگترین مزیت این گروه، ایجاد بستری برای آثاری ارزشمند و سلیقه ساز است که هیچ پشتوانه، پخش حرفه‌ای ندارند. بسیاری از این فیلمها اساساً کارهای حرفه‌ای هستند اما به دلیل ماهیت خاص خود، راهی به اکران های گسترده تجاری پیدا نمی‌کنند.
وی به قابلیت اکران همزمان در تهران و شهرستان‌ها نیز به عنوان نقطه قوت این سینما اشاره کرد و افزود: یادم می‌آید یک دوره، فیلم‌های تهران با شهرستان کاملاً متفاوت بود. یعنی فیلمی که در تهران اکران می‌شد چند ماه بعد به شهرستان‌ها می‌رفت و یکپارچگی وجود نداشت اما این ایراد برطرف شده است. همچنین سینمای هنر تجربه فیلم‌هایی را که قبلا فقط امکان نمایش از طریق جشنواره‌ها و نهایتا پلتفرم‌ها را داشتند بر پرده سینما آورد.
دهقان با تعریف فیلم‌های خاص به عنوان «آثاری که برای نخبگان، اهل فرهنگ و هنر و روشنفکران جامعه هستند»، تصریح کرد: این سبک فیلمها نیاز به حمایت ویژه دارند و با گسترش پخش این آثار در جامعه می‌توان برای مخاطبان سینما سلیقه‌سازی کرد.
بیشتر بخوانید:
انتقاد از یک روند کارمندی و روتین / «این فیلمها را به کی نشون می‌دین؟»
او در ادامه به یکی از اصلی‌ترین مشکل‌ها در مدل اکران «هنر و تجربه» پرداخت و مطرح کرد: ما اغلب این فیلمها را در سانس‌های کم مخاطب یا مرده می‌گذاریم. مثلا ساعت ۴ بعدازظهر که مخاطب عادی برای فیلم رغبتی ندارد و در بهترین حالت تعداد خیلی محدودی بلیت می‌خرند. در این ساعت‌ها حتی بهترین فیلم‌های تجاری هم فروش قابل توجهی ندارند. اگر قرار است سینمای هنر و تجربه به افزایش سلیقه مخاطبان جامعه کمک کند و این فیلمها بهتر دیده شوند هم باید در ساعات پر مخاطب این فیلمها شرایط اکران پیدا کنند و هم در روزهای پرمخاطب و در سینماهای بیشتر سوبسید دولت باید در این بخش به کمک اکران این آثار بیاید.
این کارگردان برای شفاف‌تر کردن مشکل اساسی سانس‌ها در اکران «هنر و تجربه»، مثال ملموسی زد و تصریح کرد: این وضعیت مثل این است که شما یک محصول باکیفیت خوراکی در شهر داشته باشید، اما آن را فقط در یک مغازه در شمال شرق تهران و یک مغازه در غرب تهران عرضه کنید. مشتری که به مغازه محله خودش مراجعه می‌کند و این محصول را نمی‌بیند، از روی اجبار می‌گوید "کالا مشابه آن محصول را دارید؟ همان را می‌خرم". به عبارتی دیگر وقتی در سیستم اکران در سینما و تعداد سانس‌ها محدود باشید و گاها در یک محله با تراکم جمعیت بالا اصلا هنر و تجربه قراردادی با سینمای آنجا نداشته باشد یا اگر هم در سینمایی اکران است در ساعاتی است که مخاطبان زیادی به سینما نمی‌آیند و گاها در چندین استان اصلا هنر و تجربه قراردادی برای اکران و حضور ندارد؛ با این وجود قطعا محصول شما به دست مخاطب واقعی‌اش هم نمی‌رسد. شما نباید توقع داشته باشید یک نفر از شرقی‌ترین قسمت شهر به غربی‌ترین قسمت شهر برای تماشای یک فیلم بیاید یا از یک استان به استان همجوار برای دیدن فیلم سفر کند.
دهقان با اشاره به آمار فروش پایین سانس‌های «هنر و تجربه» تأکید کرد: سینمای تجربی و مستند ما در ایران این پتانسیل را دارد که اگر پخش حرفه‌ای پشت آنها باشد، تعدا قابل توجهی از فیلمها می‌فروشد. من برای فیلم "ایساتیس" که در هنر و تجربه اکران شد نزدیک ۹ ماه پیوسته و شخصاً دنبال هماهنگی‌های سینما و جذب مخاطب بودم برای اینکه سانس‌ها با حداکثر مخاطب اکران شود، اما آیا این امکان برای بقیه تهیه‌کنندگان فراهم است و می‌توانند بدون هیچ حمایتی این زمان را برای پخش آثارشان بگذارند.
وی به مشکل بزرگ تبلیغات پرداخت و گفت: تبلیغات خود گروه هنر و تجربه در مقایسه با فیلم‌های دیگر گروه های سینمایی به شدت کم است و اساسا شهرداری و صدا و سیما باید به کمک تبلیغات اکران این گروه سینمایی بیایند و در مقابل هزینه‌ای که به فیلمها به عنوان کمک هزینه تبلیغات داده می‌شود، بسیار محدود و ناچیز است که گاها همان هم پرداختش با مشکل مواجه است و خیلی از فیلمسازها توانایی اینکه شخصا بخواهند بیلبورد یا تبلیغات تلویزیونی انجام بدهند برایشان امکان پذیر نیست.
کارگردان «ایساتیس» در ادامه مطرح کرد: هنر و تجربه با توجه به ظرفیت‌های بالایی که دارد و تعداد قابل توجهی از تولیدات سینمایی متناسب با اهداف این گروه، می‌تواند به یکی از مهم‌ترین سرگروه‌های اکران در آینده تبدیل شود که به گوناگونی نگاه‌های متفاوت سینمایی در عرصه مستند، داستانی و انیمیشن در اکران بپردازد. همچنین می‌تواند تولیدات خاص خود را هم داشته باشد و به یکی از جریان‌های مهم سینمایی کشور در عرصه تولید و اکران تبدیل شود و این آینده برای این گروه سینمایی در شرایطی رقم خواهد خورد که تشکیلات مستقل و چارت ساختاری و سازمانی پیشرفته‌تر، مستقل تر و متفاوتی را داشته باشد.
دهقان اساسی‌ترین مشکل برای رسیدن به این هدف را در ساختار اداری «هنر و تجربه» دانست و افزود: تا زمانی که هنر و تجربه زیر نظر مرکز گسترش سینمای تجربی باشد، این گروه نمی‌تواند رشد لازم به عنوان یگ گروه سینمایی خاص داشته باشد زیرا هنر و تجربه پتانسیل آن را دارد که به دلیل تعدد اکران آثار و برگزاری جلسات و اکران های متعدد و ساختار مالی این چرخه و اهداف بلند مدتی که برای پیشرفت این گروه سینمایی می‌توان متصور شد، از مرکز گسترش پیشی بگیرد و این شرایط محقق نخواهد شد مگر اینکه این گروه به یک ساختار مستقل برای خود برسد.
به گفته وی، هنر و تجربه باید تحت قالب یک موسسه یا گروه سینمایی مستقل زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت کند.
این کارگردان با هشدار از تکرار یک الگوی تاریخی گفت: این مشکل در برخی از سیستم‌های سازمانی ما وجود دارد در حالی که نمونه‌های موفق آن را می‌بینیم، مثلاً «پژوهشکده رویان» یا «خبرگزاری ایسنا» را بیشتر از جهاد دانشگاهی می‌شناسند در حالی که این دو زیر مجموعه جهاد دانشگاهی هستند. متأسفانه وقتی یک نهاد در دل یک زیرمجموعه، از خودش بزرگ‌تر می‌شود، برای پیشرفت کلان آن با مشکلاتی در سازمان و مرجع بالادستی مواجه می‌شوند.
انتهای پیام
نظرات