فرهاد لیثی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در پنج دوره اخیر برگزاری جشنواره علمی ـ پژوهشی دانش‌آموزی (از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳)، رشته نجوم و فناوری‌های فضایی یکی از پرمشارکت‌ترین گرایش‌ها در سطح کشور بوده است گفت: بر اساس آمار گردآوری‌شده از دبیرخانه قطب کشوری نجوم و فناوری‌های فضایی، در پنج دوره متوالی، بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار دانش‌آموز در مرحله منطقه‌ای رشته نجوم و فناوری‌های فضایی شرکت کرده و از میان آن‌ها، حدود ۱۰ هزار نفر به مرحله استانی و حدود ۱۰۰۰ نفر به مرحله کشوری راه یافته‌اند که نشان دهنده علاقه‌مندی دانش‌آموزان به مباحث نجوم، کیهان شناسی و علوم فضایی است.
وی با بیان اینکه این رشته به‌گونه‌ای طراحی شده است که از پایه چهارم ابتدایی تا پایه دوازدهم متوسطه را پوشش می‌دهد و متناسب با هر سطح تحصیلی، گرایش‌های خاصی را دربر می‌گیرد افزود: در دوره ابتدایی گرایش‌هایی مانند کاوشگر کوچک آسمان، تولید محتوا و مدل‌سازی علمی با تأکید بر مشاهده مستقیم آسمان و پدیده‌های طبیعی و دست‌ورزی دانش‌آموزان و همچنین درک عمیق‌تر مفاهیم نجومی و فضایی و بازتولید آن‌ها طراحی و اجرا شده است.
رییس پژوهش سراهای دانش‌آموزی با بیان اینکه در دوره متوسطه اول و دوم محورهایی مانند استهلال، نجوم رصدی و پژوهش در نجوم و کاوش فضایی (ساخت ماهواره مکعبی)، انجمن علمی پژوهشی نجوم و فناوری‌های فضایی و کارآفرینی دانش‌بنیان نجومی به‌صورت تخصصی‌تر اجرا می‌شوند ادامه داد: در سال‌های اخیر، معاونت آموزش متوسطه با هدف تحقق مأموریت‌های سند تحول بنیادین، نگاه ویژه‌ای به ترویج علم فضا و نجوم در سطح دانش‌آموزی داشته است.
لیثی گفت: این نگاه در چند محور شامل ایجاد قطب کشوری نجوم و فناوری‌های فضایی برای سیاست‌گذاری و هدایت برنامه‌های آموزشی و پژوهشی این حوزه و توسعه مسابقات ملی و منطقه‌ای مانند «کاوش فضایی»، «ساخت ماهواره مکعبی»، و «استهلال و نجوم رصدی» قابل مشاهده است.
وی به برگزاری مستمر هفته جهانی فضا با مشارکت پژوهش‌سراهای سراسر کشور و همکاری سازمان فضایی ایران، همچنین انعقاد تفاهم نامه همکاری با سازمان فضایی ایران، گنجاندن مفاهیم پایه نجوم و فضا در دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های معلمان پژوهش‌سراها جهت تقویت محتوای آموزشی اشاره کرد و افزود: با وجود جذابیت عمومی حوزه فضا و نجوم، باید توجه داشت که این رشته ماهیتی دانش‌بنیان و تخصصی دارد و برای درک مفاهیم اصلی آن (مانند حرکت مداری، اپتیک تلسکوپ‌ها و دینامیک فضاپیماها) نیاز به دانش پایه‌ای عمیق در ریاضیات و فیزیک وجود دارد. بنابراین، در حال حاضر دانش‌آموزان هنرستانی به‌صورت مستقیم مخاطب علمی این رشته محسوب نمی‌شوند.
رییس پژوهش سراهای دانش‌آموزی با بیان اینکه این قشر از دانش‌آموزان در شاخه‌های مهارتی و فناورانه مرتبط با نجوم و فضا نقش بسیار مؤثری دارند ادامه داد: به‌ویژه در محورهای طراحی و ساخت اتاق‌های آموزش نجوم در پژوهش‌سراها و مدارس (مانند رصدخانه، افلاک‌نما و کارگاه گاه‌های نجومی)، تولید تجهیزات آموزشی و ابزار نجومی از جمله تلسکوپ‌های آموزشی، ماکت‌های حرکتی منظومه شمسی، افلاک‌نمای دیجیتال و ابزارهای کمک‌آموزشی، طراحی و ساخت المان‌های شهری با مضامین نجومی و فضایی در چارچوب گرایش «کارآفرینی دانش‌بنیان نجومی»، همکاری در انجمن‌های علمی پژوهشی نجوم و فناوری‌های فضایی در بخش‌های فنی و طراحی صنعتی نیز نقش موثری دارند.
لیثی اظهار کرد: تجربه چند سال اخیر نشان داده است که بسیاری از هنرستان‌ها، به‌ویژه در رشته‌های برق، مکانیک، ساخت و تولید، طراحی صنعتی و الکترونیک، در این حوزه مشارکت فعال داشته‌اند و توانسته‌اند پیوند میان آموزش مهارتی و پژوهش فضایی را تقویت کنند.
به گزارش ایسنا، در حال حاضر ۶۹۴ پژوهش‌سرای دانش‌آموزی، علوم نجوم و فضا را به زبان کودک ترجمه و تسهیل می‌کنند، همچنین دو قطب کشوری و ۶۴ قطب استانی در حوزه علوم نجوم و فضا فعال هستند. ۱۵۰۰ انجمن علمی ـ پژوهشی نجوم و فناوری‌های فضا، جریان‌سازی و تداوم این آموزش‌ها را در مدارس سراسر کشور بر عهده دارند.
انتهای پیام
نظرات