چندي پيش اعضاي هيأت مديره انجمن طراحان صحنه و لباس خانه تئاتر در اعتراض به تعطيلي كارگاه دكور مجموعه تئاتر شهر و وضعيت نابسامان اين حوزه، نامه اعتراض‌آميزي را نوشتند و اين روزها هم در آستانه‌ي بازگشايي مجموعه تئاترشهر و نزديك شدن به برگزاري جشنواره‌ي تئاتر فجر تعدادي از فعالان حوزه‌ي طراحي صحنه و لباس در اين‌باره به اظهار نظر پرداختند و همچنان از اين وضعيت گلايه‌مند هستند.
مجلس ترحيم براي طراحي صحنه و لباس
پيام فروتن در گفت‌وگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اظهار تأسف از وضعيت فعلي طراحي صحنه و لباس تئاتر گفت: بعد از تالار فردوسي كه روزگاري بزرگ‌ترين مجموعه طراحي صحنه و لباس تئاتر ايران بود و امروز به يك تالار نمايش عروسكي شده تبديل شده است، روندي آغاز شد كه امروز ديگر نمي‌توان جلوي آن را گرفت.
او ادامه داد: كارگاه دكور پاركينگ تالار وحدت وسيع‌ترين و حرفه‌اي‌ترين كارگاه دكور و لباس تئاتر ايران است كه از زمان طراحي توسط "تئولاو" آلماني همواره نظم و قانون‌مندي خاصي را بر آن حكم‌فرما بود، درحالي كه به بهانه مخروبه‌بودن اين مجموعه به راحتي به يك تالار نمايشي تبديل شد.
فروتن با تاكيد بر اينكه مجموعه تئاترشهر بزرگ‌ترين و حرفه‌اي‌ترين تالار نمايشي كشور است خاطرنشان كرد: در تمام دنيا رسم براين است كه هر سالن مجهزي، بايد مجهزترين كارگاه‌هاي دكور، خياطي، آهنگري و ... را داشته باشد، درحالي‌كه در مجموعه تئاترشهر چنين وضعيتي وجود ندارد و حتي كارگاه محدود دكور اين مجموعه هم در روند بازسازي تعطيل شده است.
فروتن با اعتقاد بر اينكه مقوله طراحي صحنه و لباس چيزي منفك از تئاتر نيست اضافه كرد: اگر طراحي صحنه و لباس نباشند، قطعاً به بدنه‌ي كلي تئاتر يعني بازيگري و كارگرداني آن هم لطمه مي‌خورد بنابراين اين موضوع تاسف‌برانگيز است.
وي در پايان گفت: با شرايط فعلي بايد يك مجلس ترحيم براي طراحي صحنه تئاتر برگزار كنيم.
نيروهاي متخصص بدون جايگزيني نيروهاي جوان بازنشسته شدند
نرمين نظمي ديگر فعال حوزه‌ي طراحي صحنه و لباس تئاتر هم معتقد است: ساخته شدن تالار فردوسي و انحلال بزرگ‌ترين مجموعه كارگاه‌هاي دكور و لباس قطعاً بسياري از امكانات اين حوزه را از بين برده است، هرچند كه در حال حاضر كارگاه نجاري، آهنگري و خياطي در شكلي كوچك‌تر در مجموعه تالار وحدت فعال است.
وي در ادامه به بازنشستگي بسياري از نيروهاي متخصص فعال در كارگاه‌ها اشاره و افزود: بدون اينكه نيروهاي جوان و با تجربه‌اي جايگزين اين افراد بشود. قطعاً چنين شرايطي براي ما محدوديت‌هايي را ايجاد مي‌كند بنابراين اميدواريم كه مسوولان وقت به فكر جايگزيني براي اين افراد باشند.
نظمي همچنين درباره وضعيت كارگاه دكور مجموعه تئاترشهر به ايسنا توضيح داد: هميشه براي دكورهايي كه ساخته مي‌شود تا زمان اجرا و استفاده آن‌ها مشكلات جزئي پيش مي‌آيد كه به روتوش‌هايي نياز دارند كه كارگاه دكور مجموعه تئاترشهر بهترين فضا براي اين كار بود. بنابراين با انحلال اين كارگاه در جريان بازسازي، هنرمندان تئاتر با مشكل مواجه خواهند شد.
وي تصريح كرد: درحال حاضر كارمندان بخش صحنه به گروه‌هاي تئاتري كمك‌هايي را مي‌كنند، ولي قطعاً اين ساخت‌وسازها و روتوش‌ها در تخصص آن‌ها نيست و به يك كارگاه هرچند كوچك براي دكورها نياز است، زيرا با وجود اين كارگاه علاوه بر تخصصي شدن و رعايت كيفيت‌هاي كار در انجام كار هم سرعت لازم به وجود مي‌آيد.
نظمي ادامه داد: اي كاش تئاترشهر به‌عنوان بزرگ‌ترين مجموعه حرفه‌اي تئاتر فضاي بزرگ و مستقلي را به عنوان كارگاه دكور و لباس داشت، تا تمام مايحتاج گروه‌هاي تئاتري بدون نياز به هر نقل و مكاني در همان‌جا انجام مي‌شد، ولي با چنين شرايطي و با وجود چنين اتفاق‌هايي اي‌كاش حداقل يك فضاي كوچك براي انجام اين روتوش‌ها به مجموعه تئاترشهر اختصاص پيدا مي‌كرد.
طرح بحث انحلال كارگاه دكور و لباس تئاتر شهر از سال‌ها قبل
رضا شاپورزاده نيز كه سال‌ها به‌عنوان مدير كارگاه دكور و لباس مجموعه تئاترشهر فعاليت داشت با بيان اينكه بحث انحلال كارگاه دكور و لباس مجموعه تئاترشهر از سال‌ها قبل مطرح بوده است، ادامه داد: در دوره مديريتم، بنده در برابر اين اتفاق ايستادگي كردم، زيرا كه معتقد بودم چنين كاري ضربه بزرگي به تئاتر و حوزه طراحي صحنه و لباس وارد خواهد كرد.
او كه درحال حاضر به عنوان طراح صحنه نمايش "افرا" در كنار بهرام بيضايي كار مي‌كند با يادآوري دكورهاي اين نمايش و نياز آن‌ها به روتوش گفت: زماني كه دكورهاي اين نمايش را وارد تالار اصلي مجموعه تئاترشهر كرديم، كارها به روتوش‌هايي نياز داشت، ولي به دليل انحلال كارگاه دكور مجموعه مجبور شديم تا نامه‌نگاري‌هاي متعددي انجام دهيم تا كاركنان كارگاه تالار وحدت براي انجام اين كارها به تئاترشهر بيايند و همين مساله باعث تعويق تمرين‌هاي كار مي‌شد و قطعاً چنين وضعيتي براي ساير گروه‌هاي نمايشي هم وجود دارد.
او همچنين به ايجاد دودستگي بين كاركنان كارگاه تالار وحدت اشاره و خاطرنشان كرد: تعدادي از اين افراد زيرنظر بنياد رودكي مشغول به كار هستند و گروه ديگري زيرنظر مركز هنرهاي نمايشي فعاليت دارند. بنابراين مديريت كارگاه براي تأمين خواسته‌هاي هر دو نهاد دستش بسته است و هركاري كه وارد مي‌شود با مشكلات متعددي روبه‌رو خواهد شد.
شاپورزاده در ادامه به حضور گروه‌هاي خارجي و شهرستاني كه براي جشنواره تئاترفجر وارد تهران مي‌شوند اشاره كرد و گفت: قطعاً دكورهايي كه از مسافت زيادي وارد شده به روتوش و بازسازي‌هايي نياز دارد، كه از عهده واحد صحنه تئاترشهر برنمي‌آيد. زيرا كه تخصص آن‌ها مونتاژ دكور است و براي انجام اين كار بايد مكاتبات تماس‌هاي بسياري صورت بگيرد تا كاركنان كارگاه وحدت به مجموعه تئاتر شهر بيايند و يا اين گروه دكورهايشان را به آن مجموعه منتقل كنند كه چنين وضعيتي قطعاً به تأخير و پائين‌آمدن كيفيت كار منجر خواهد شد.
پيشنهاد سوله‌ي سرپوشيده‌اي در حياط تالار فردوسي
كتايون فيض‌مرندي كارگردان و طراح صحنه و لباس نيز با انتقاد از وضعيت فعلي اين حوزه به ايسنا گفت: مجموعه تئاترشهر به دليل نداشتن ارتفاع و وسعت؛ فضاي مناسبي براي يك كارگاه دكور نداشت و بايد عنوان كارگاه پشتيباني را به آن مي‌داديم.
نبايد فراموش كرد كه آن‌چه به حوزه طراحي صحنه و لباس بيشتر از هر چيزي آسيب رساند از بين رفتن كارگاه وسيع تالار وحدت و تبديل آن به تالار نمايشي بود.
وي اضافه كرد: اين مجموعه پاسخگوي تمام توليدات تئاتري بود و مجموعه بسيار وسيعي از كفش‌دوزي، كلاه‌دوزي،طراحي لباس و دكور را در خود جاي داده بود اما متأسفانه با سوء مديريت و با از بين رفتن آن علاوه بر حذف يك واحد تخصصي، هيچ نيروي متخصصي هم براي اين حرفه تربيت نشد.
مرندي با اشاره به بازنشسته‌شدن كاركنان صحنه و لباس خاطرنشان كرد: مشكل بزرگ ما عدم به‌كارگيري نيروهاي متخصص و تحصيل‌كرده در اين حوزه است كه با از بين رفتن كارگاه‌هاي دكور و لباس اين اتفاق به شكل جدي‌تري درحال انجام است.
او در ادامه پيشنهاد راه‌اندازي يك سوله در حياط تالار فردوسي را مطرح كرد و گفت: اي‌كاش مسوولان وقت بعد از انحلال كارگاه دكور و لباس تالار وحدت حداقل سوله سرپوشيده‌اي را در حياط تالار فردوسي و يا جاي ديگري راه‌اندازي مي‌كردند كه گروهاي تئاتري مجبور نباشند در سردترين و گرم‌ترين زمان و در فضايي‌غيراستاندارد دكورهايشان را جابه‌جا و درست كنند.
كارگاه دكور تئاتر شهر فضاي استانداردي نبود
سيامك احصايي طراح دكور و لباس نيز در همين رابطه به ايسنا، گفت: موضوع انحلال كارگاه دكور تئاترشهر ايده قديمي بود كه در جريان بازسازي بالاخره به سرانجام رسيد. اما از اين جهت كه با انحلال آن كارگاه‌هاي فني مثل آهنگري، نجاري و ... ديگر نزديك به مجموعه تالارهاي نمايشي نيستند، اتفاق بدي نيست.
وي ادامه داد: همه ما به خوبي مي‌دانيم كه كارگاه دكور مجموعه تئاترشهر فضاي استاندارد و مرتبي نبود و زمستان‌هاي سرد و تابستان‌هاي گرم بدون تجهيزات مناسب داشت، ولي حداقل فايده اين فضا استفاده آن براي روتوش سريع و جزيي طراحي‌هاي انجام شده بود. درحالي‌كه درحال حاضر براي اين‌كار مشكلات متعددي خواهيم داشت.
احصايي كه اين روزها نمايش "ترمينال" را براي حضور درجشنواره فجر آماده مي‌كند، با اشاره به ايده جديد مركز براي چگونگي ساخت دكور و دوخت لباس، گفت: گويا قرار است براساس هزينه هر گروه اجرايي در بخش طراحي صحنه و لباس مبلغي به آن‌ها تعلق بگيرد و ساير خريدها توسط گروه انجام شود، درحالي‌كه چنين ايده‌اي اساساً به ضرر تئاتر كشور است.
وي ادامه داد: همه ما بهتر مي‌دانيم كه خريد كلي در حوزه طراحي صحنه و لباس به صرفه‌تر از اين است كه هر گروهي به شكل مجزا تصميم به خريد جزئي وسايل مورد نياز خود بگيرد و اين ايده فقط باعث اتلاف انرژي، زمان و پول مي‌شود.
اين كارگردان تئاتر در پايان پيشنهاد داد: با انجام بازسازي‌هاي مجموعه تئاترشهر و حذف كارگاه دكور در اين مجموعه، از اين فضا براي ساخت سالن انتظار، اتاق‌هاي فرمان مجهز، سرويس‌هاي بهداشتي و ... استفاده شود و در فضاي ديگري كارگاه مجهزي براي طراحي صحنه و لباس در نظر گرفته شود.
و فريبرز قربان‌زاده عضو هيأت مديره انجمن طراحان صحنه و لباس نيز چندي پيش در گفت‌وگو با ايسنا اعلام كرد: در شرايط حاضر فقط يك كارگاه كوچك نجاري و جوشكاري در تالار وحدت باقي‌مانده است كه در قياس با آن‌چه در ابتدا براي طراحان صحنه و لباس وجود داشت، هيچ است.
او نيز مشكل ديگر اين حوزه را بازنشسته شدن نيروهاي متخصص و عدم جايگزيني افراد جوان برشمرد و گفت: در راستاي آن هر روز يك بخش در اين حوزه تعطيل و حوزه طراحي صحنه و لباس روز‌به‌روز كوچك‌تر مي‌شود.
وي تعطيلي كارگاه‌هاي حرفه‌اي دكور و لباس را منجر به اتلاف انرژي، نيروي انساني و پول دانست.
انتهاي پيام
نظرات