يك باستان‌شناس گفت: هرگونه كاهش در محدوده‌ي محوطه‌ي تاريخي هگمتانه به عرصه‌ي آن مربوط مي‌شود و اين در حالي كه است كه هنوز بخش بزرگي از عرصه‌ي اين محوطه زير خانه‌هاي مردم قرار دارد.
مهرداد ملك‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره‌ي تجديد نظر در عرصه و حريم محوطه‌هاي تاريخي، بيان كرد: هر اثر تاريخي ـ فرهنگي عرصه و حريم تعيين‌شده و مشخص خود را دارد. البته معمولا در عرصه‌ي محوطه، ذره‌اي تغيير نمي‌توان ايجاد كرد و هرچه بحث وجود دارد، درباره‌ي حريم آثار است.
او با اشاره به بررسي‌هايي كه در محوطه‌ي هگمتانه انجام و به كاهش عرصه منجر مي‌شود، گفت: مسأله‌ي مهمي كه درباره‌ي اين تپه به‌طور ويژه وجود دارد، اين است كه بخش بزرگي از عرصه‌ي آن بيرون نيامده است. هگمتانه يك تپه‌ي بيضي‌شكل در ميانه‌ي شهر همدان است كه زماني تصميم گرفتند، بخش‌هايي از آن را بخرند و اين كار در چند مرحله انجام شد. اكنون اگر خط كشيده‌شده به دور محوطه، ذره‌اي كوچك شود، در واقع بخشي از عرصه‌ي هگمتانه نابود شده است.
وي ادامه داد: در محوطه‌هاي تاريخي مي‌توان با انجام يك گمانه‌زني جديد، حريم را كوچك‌تر يا بزرگ‌تر كرد. به‌طور مثال، ممكن است دامنه‌ي آثار تا نقطه‌ي مشخصي جلو رود و به اين ترتيب، حريم بزرگ شود؛ ولي در جايي مانند هگمتانه داستان چيز ديگري است. در اين محوطه، بخش بزرگي از آثار هنوز زير خانه‌هاي مردم است و كوچك كردن خط تعيين‌شده، عرصه را كوچك‌تر مي‌كند نه حريم را.
اين باستان‌شناس تأكيد كرد: عرصه و حريم پيوند تنگاتنگي با يكديگر دارند و در بسياري از محوطه‌ها براساس مقتضياتي كه وجود داشته، عرصه مبتني بر حريم است. در هگمتانه نيز عرصه و حريم يك خط دارند و اگر تصميم گرفته شود چيزي در هگمتانه كاهش يابد، آن عرصه است.
ملك‌زاده درباره‌ي عرصه و حريم محوطه‌ي تاريخي شوش كه حدود سه سال پيش برنامه‌ي جديدي در اين‌باره اجرا شد، ولي با وجود افزايش وسعت، عرصه و حريم آن هنوز مصوب نشده است، اظهار كرد: شوش يك شهر به كهنگي و قدمت تاريخ است كه البته با زندگي امروز نيز دست به گريبان شده است. در چنين محوطه‌هايي، يك يا دو نفر نمي‌توانند به‌شكل اداري تصميم‌گيري كنند. بايد كميته‌اي تشكيل شود و براساس خرد جمعي بررسي كند كه عرصه‌ي شوش كجاست، حريم آن كجاست يا آنچه در دورترين مرزهاي حريم ديده مي‌شود، چقدر اهميت دارد تا به واسطه‌ي آن‌ها درباره‌ي اقدامات عمراني تصميم‌گيري شود.
او افزود: شوش يكي از چند شهر قديمي تاريخ جهان و جزو ميراث فرهنگي جهانيان است. براي تصميم‌گيري درباره‌ي آن بايد كارشناساني حضور داشته باشند كه دوره‌هاي تاريخي، پيش از تاريخ و اسلامي و نيز مقتضيات زندگي امروز را بشناسند تا به‌درستي بررسي‌هاي لازم را انجام دهند.
به گزارش ايسنا، چندي پيش مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان همدان اعلام كرد: با توجه به گمانه‌زني‌هاي انجام‌شده در برخي قسمت‌هاي محوطه‌ي هگمتانه كه آثار تاريخي در آن‌ها وجود ندارند، بخشي از عرصه آزاد و به حريم اضافه مي‌شود.
همچنين معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور نيز اين‌باره تأكيد كرد: لازم است، در برخي سايت‌ها و محوطه‌هاي تاريخي، بازنگري‌هايي در بحث عرصه و حريم انجام شود.
مسعود علويان‌صدر گفت: به همه‌ي استان‌ها اعلام كرده‌ايم، در صورتي كه براساس مطالعات جامع كارشناسي در حوزه‌ي باستان‌شناسي به تجديد نظر‌هايي در عرصه و حريم بتوانند برسند، از آن استقبال مي‌كنيم. البته اين تجديد نظر فقط كاهش در عرصه و حريم نيست، شايد در جايي عرصه و حريم افزايش يابد.
انتهاي پيام
نظرات