به گزارش ایسنا، آیتالله احمد مبلغی در کنفرانس بینالمللی اعجاز علمی در قرآن که توسط مؤسسه وقف سنی در بغداد برگزار شد، خاطرنشان کرد: تأسیس دانش نشانههای قرآنی، اهمیت بالایی داشته و در نوع خود بی نظیر خواهد بود.
وی گفت: دستیابی به معانی، مهمترین چیزی است که باید به دنبال آن باشیم و بدون در اختیار داشتن معانی، امکان هیچ تئوری، هیچ ایده، و هیچ پیشرفت علمی وجود ندارد.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس بیان کرد: دلالتهای لفظی معهود (که در چارچوب قواعد معروف شکل گرفتهاند) هرچند که آنها طیف وسیعی از معانی را ارائه میکنند، اما عملکرد آنها در نهایت محدود است؛ به این معنا که نمیتوان از طریق آنها به مجموعههای دیگری از معانی که بسیار مهم هستند، دست یافت.
آیتالله مبلغی اظهار کرد: راه دیگری برای دسترسی به معانی وجود دارد، و آن، تمرکز بر نشانههاست، نشانهها نقش مهمی برای کشف انواع مختلفی از معانی دارند که از راه دلالتهای لفظی رایج به دست نمیآیند و بنابراین میتوان گفت که نشانهها جنس دیگری از دلالت و حکایت را نمایندگی میکنند.
وی خاطرنشان کرد: نشانهها را میتوان به دو دسته نشانههای زبانی و نشانههای غیر زبانی تقسیم کرد و از آنجا که قرآن کلمات است، ما در این ارائه، صرفاً بر نشانههای زبانی تمرکز میکنیم.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در توضیح نشانههای زبانی گفت: ارائه دهنده یک متن میتواند مجموعهای از نشانهها را در متن خود بگنجاند تا از این طریق، پارهای از معلومات را در دسترس قرار دهد، معلوماتی که از غیر طریق نشانه قابل دستیابی نیستند.
استاد برجسته حوزه علمیه با ارائه دو قاعده از قواعد نشانه شناسی قرآن، گفت: ارائه این دو قاعده به مثابه فتح بابی برای تأسیس قواعد دیگر است، آنچه اکنون ارائه میکنم طبیعتاً یک طرح اولیه است که باید آن را دانشمندان شیعه و سنی با هدف تثبیت علم نشانههای قرآن ادامه داده و دنبال کنند.
آیت الله مبلغی قاعده اول را عبارت از همجوار شدن و در پی هم آمدن دو کلمه ظاهر نامتجانس و نامتناسب در قرآن دانست و گفت: مثالی که میتوانم برای این قاعده ارائه کنم همجوار شدن "شتر و آسمان" کنار هم در قرآن است که در نگاه نخست غریب مینماید.
وی افزود: این سوال مطرح است که رابطه شتر و آسمان چیست؟ چگونه لفظ حیوانی مانند شتر که در زیر آسمان قرار دارد در کنار لفظ آسمان قرار داده شده است؟ آیا منشأ تناسب در اینجا در نظر گرفته شده است؟
استاد حوزه علمیه گفت: همجوار شدن دو لفظ آسمان و شتر یک نشانه است بر اینکه، نسبت آسمان و زمین با خداوند یکسان است و چنان نیست که ایجاد آسمان، تلاش بیشتری نسبت به ایجاد شتر برای خداوند داشته است، و اینکه طبعاً هیچکدام زحمتی برای خداوند ندارند و اینکه این یکسانی در نسبت صرفاً اختصاص به خداوند دارد.
وی گفت: قاعده دوم نشانه شناسی قرآن، در کنار هم قرار دادن دو رویداد در قرآن است که یکی حاکی از نقطه صفر و دیگری حاکی از نقطه اوج است، اگر چنین همجواری مشاهده شود حامل نشانهای برای ارائه یک معنای مهم است.
وی با اشاره به مثالی برای این قاعده گفت: دو مورد "چاه و کاخ" و "زندان و کاخ" که برای یوسف رخ داد، حاکی از دو حادثه صفر و صدی است که بر اساس آن یوسف ابتدا به چاه افتاد و پشت سر آن به کاخ رفت و نیز به زندان افتاد و پشت سر آن به کاخ رفت.
آیتالله مبلغی افزود: در توالی قرار دادن این دو حادثه، نشانه آشکار قدرت و دخالت اراده خداوند در خلق یک وضعیت پر امکان (مکّنا لِیوسف) از دل یک وضعیت صفر و یا مشابه صفر (یعنی چاه و زندان) است، به همین جهت است که قرآن در هر دو حادثه پس از رفتن یوسف به قصر میفرماید و "کذلک مکنا لیوسف فی الارض".
وی در پایان تاکید کرد: تحقیق من یک موضوع را پیشنهاد میدهد که اگر ما آن را مطالعه کنیم، شاید علم جدیدی در مورد قرآن تحت عنوان علم نشانههای قرآن به دست آید، که راه وسیع و مهمی را برای کشف مجموعهای پایهای از دانش قرآنی ایجاد کند.
انتهای پیام
نظرات