به گزارش ایسنا، در گفت‌وگو با طاها درمبخش، فرزند سعید درمبخش، از روند شکل‌گیری نمایشگاه، انتخاب آثار و فضای اجتماعی و فرهنگی آن دوران شنیدیم؛ گفت‌وگویی که حالا روایتش در قالب گزارشی از یک پروژه‌ی هنری، با نگاهی به گذشته و آینده‌ی هنر کارتون در ایران پیش روی ماست.
طاها درمبخش در آغاز صحبت، از تجربه‌ی شخصی خود می‌گوید، از پدری که در کودکی از دست داد و سال‌ها بعد تصمیم گرفت بخشی از آثارش را با دیگران شریک شود: «پدرم در ۶ سالگی‌ام به‌طور ناگهانی از دنیا رفت. بعد از سال‌ها، با مرور آرشیوی که از او باقی مانده بود، احساس کردیم وقت آن است که بخشی از این آثار در معرض دید عموم قرار گیرد؛ نه فقط برای گرامی‌داشت یاد او، بلکه برای یادآوری جایگاه یک ژانر مهم تصویری در رسانه‌های ایران.»
نمایشگاه با عنوان ساده و گویا «کارتون‌های سعید درمبخش» نام‌گذاری شده است. انتخابی که به‌گفته‌ی برگزارکنندگان، بیشتر از هرچیز تأکیدی است بر خودِ آثار و نام هنرمند. طاها درمبخش درباره فرآیند انتخاب آثار می‌گوید: از میان حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ اثر، نزدیک به ۱۲۸ اثر انتخاب و به نمایش گذاشته شدند. کارها عمدتاً در دو بازه‌ی زمانی خلق شده‌اند؛ یکی در سال‌های ابتدایی انقلاب و دیگری در دوران دوم خرداد. همان دوره‌ای که روزنامه‌هایی مثل جامعه، توس، نشاط و عصر آزادگان روزانه کارتون‌های پدرم را چاپ می‌کردند. در طراحی نمایشگاه نیز هویت مطبوعاتی آثار حفظ شده؛ به طوری که با استفاده از نسخه‌هایی از همان روزنامه‌ها به‌عنوان کاغذدیواری‌هایی بر دیوار گالری، تماشاگر در فضایی مشابه با بافت فرهنگی و رسانه‌ای آن سال‌ها قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: آثار حاضر در نمایشگاه، به‌طور کلی به دو بخش تقسیم می‌شوند: کارتون‌های اجتماعی و کاریکاتورهای سیاسی. هر دو گونه، آینه‌ی تمام‌نمایی از دغدغه‌ها و دل‌مشغولی‌های جامعه‌ی ایرانی در دهه‌های گذشته هستند. از خطوط تند و انتقادی گرفته تا زبان طنزآلود و گاه شاعرانه‌ای که در روایت مسائل اجتماعی به کار رفته، همگی امضای یک نگاه مستقل را با خود دارند.
طاها درمبخش درباره برنامه‌های دیگر برای ادامه‌ی این مسیر گفت: در حال برنامه‌ریزی برای انتشار کتابی هستیم با عنوان احتمالی «عبور موقت ۲». نسخه‌ی اول این کتاب پیش‌تر منتشر شده بود و حالا این مجموعه می‌تواند دنباله‌ای بر آن باشد. ممکن است نمایشگاه دیگری نیز، همزمان یا پس از انتشار کتاب، در شهر یا فضای دیگری برگزار شود. استقبال مخاطبان از این نمایشگاه، فراتر از انتظارات اولیه بوده است. بازخوردها واقعاً خوب بود. دوستانی که از خانه کاریکاتور آمده بودند هم گفتند که نمایشگاه نسبت به رویدادهای مشابه، بسیار پرمخاطب بوده است. البته خانه هنرمندان ایران به‌واسطه‌ی موقعیت مکانی و جمعیت هنردوستی که به آنجا رفت‌وآمد دارند، محیطی پویاتر از یک گالری خصوصی معمولی دارد.
او افزود: هنوز به‌صورت مستقیم در حوزه‌ی کارتون فعالیت نمی‌کنم، اما در گذشته، تجربه‌ی ساخت دو انیمیشن کوتاه بر اساس کارهای پدرم را دارم. واقعیت این است که هنر در ایران اغلب در حد یک خوراک فرهنگی جانبی یا همان‌طور که شاملو می‌گوید، در حد تنقلات دیده می‌شود. جوان‌ها با شجاعت و علاقه کار می‌کنند، اما مسیر مشخصی برای حمایت از آن‌ها وجود ندارد. مشکل بیشتر از هنرمندان، به سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و وضعیت اقتصادی برمی‌گردد. هنر نیاز به بستری امن و پایدار دارد تا بتواند شکوفا شود. امیدوارم این نمایشگاه فقط یک یادبود نباشد؛ بلکه جرقه‌ای باشد برای بازنگری در نقش هنر کارتون در فرهنگ معاصر ما.
انتهای پیام
نظرات