به گزارش خبرنگار ایسنا، آیین افتتاحیه نمایشگاه عکس «۱۲ روز ایران» امروز (۲۴ شهریور) با حضور حجت‌الاسلام غلامحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، لاله افتخاری نماینده سابق مردم تهران در مجلس و جمعی از فعالان فرهنگی و هنری در فرهنگستان هنر برگزار شد.

در ابتدا داوود عامری ـ دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی ـ گفت: امروز جدای از نبردهای سخت‌افزاری، شاهد یک نبرد جدی نرم‌افزاری هستیم؛ نبردی که «جنگ روایت‌ها» می‌تواند در آن تعیین‌کننده مسیر پیروزی یا شکست باشد. جنگ روایت‌ها قادر است جای حق و باطل را جابه‌جا کند؛ می‌تواند حقانیت جمهوری اسلامی را در سطح جهان فریاد بزند یا برعکس، فرصت بازتولید روایت دشمن را فراهم آورد.

او ادامه داد: در این شرایط، خلق فناوری‌ها و ابزارهایی برای تولید روایت‌های نو در جهان، یکی از ضرورت‌های جدی ما در عرصه نبرد نرم است. تجربه سال‌های دفاع مقدس و همچنین حوادث گوناگون پس از آن، به‌خوبی نشان داده است که «عکس» می‌تواند روایتی صادق، هنرمندانه و اثرگذار باشد؛ رسانه‌ای مستقل که پیام ارزشمند ملت ایران را به جهانیان منتقل کند. از همین‌رو، تنها چند روز پس از آغاز جنگ تحمیلی، تلاش شد با همراهی هنرمندان کشور و حمایت دستگاه‌های فعال به‌ویژه رسانه‌ها، مجموعه‌ای از تصاویر ارزشمند از دفاع مقدس ملت ایران گردآوری شود تا زمینه‌ساز خلق روایت‌هایی تاثیرگذار باشد.

عامری افزود: امروز نیز با همت سروران گرامی در سازمان فرهنگ و اعتقادات اسلامی به مدیریت دکتر ربانی و با همراهی مجموعه‌های مردمی در سطح جهان، نمایشگاه‌هایی در حال برپایی است. تاکنون ۱۸ سازمان در کشورهای مختلف جهان داوطلبانه آمادگی خود را برای میزبانی این نمایشگاه‌ها اعلام کرده‌اند؛ اقدامی که با وجود هزینه‌های سنگین، با استقبال گسترده مواجه شده است. در داخل کشور نیز ۲۱ استان اعلام آمادگی کرده‌اند تا میزبان این نمایشگاه باشند و بدین ترتیب بخشی از قدرت همبستگی ملی و اقتدار فرهنگی ایران را به تصویر بکشند.

پس از او زنگی، دبیر نمایشگاه گفت: این رویداد ملی با استقبال اساتید و دستگاه‌های مرتبط آغاز شد؛ رویدادی که با هدف بازآفرینی تجربه همدلی و همبستگی ملی در دوران دفاع مقدس طراحی شده و امروز با مشارکت گسترده نهادهای مختلف در حال پیگیری است. نمایندگان شهرداری تهران، سازمان آتش‌نشانی، اورژانس کشور، دانشگاه علوم پزشکی و دیگر دستگاه‌های مسئول در کنار هنرمندان و عکاسان از نسل‌ها و جریان‌های مختلف ـ از عکاسان حرفه‌ای تا شهروندخبرنگاران ـ در این برنامه حضور دارند. این نمایشگاه فرصتی است برای به‌نمایش گذاشتن آثار متنوع و جذابی که با وجود محدودیت‌های ارائه، توانسته‌اند بخش مهمی از روایت‌های مرتبط با رشادت‌ها و حوادث ملی را به تصویر بکشند.

او ادامه داد: این نمایشگاه به مدت ۱۲ روز ادامه خواهد داشت و به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که تا هفته دفاع مقدس نیز امتداد یابد. در طول برگزاری آن، نشست‌ها و سخنرانی‌های تخصصی، آموزش‌های مرتبط با عکاسی جنگ و نیز برنامه‌های مشارکتی برای نهادها و شهروندان تدارک دیده شده است. برگزارکنندگان این رویداد بر اهمیت روایت درست، مستند و ارزشمند از حوادث تأکید دارند و معتقدند چنین نمایشگاه‌هایی می‌تواند زمینه انتقال بهتر تجربه‌های تاریخی به جامعه امروز را فراهم آورد.

عبدالحسین خسروپناه ـ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ نیز گفت: در رویداد اخیر بیش از سه هزار عکس ارسال شد که از میان آن‌ها ۳۰۰ اثر توسط داوران برگزیده و در نمایشگاه ارائه شد. این اقدام با مشارکت و همراهی مجموعه‌هایی همچون «مجمع جهانی صلح اسلامی»، «فرهنگستان هنر» و دیگر نهادها و موسسان شکل گرفت که جای قدردانی دارد. امروز ما درگیر «جنگ شناختی» هستیم؛ جنگی که یکی از مصادیق روشن آن «جنگ روایت‌ها»ست. در این نبرد، شناخت صرفاً به معنای ترجمه یا دانش سطحی نیست بلکه همه ساحت‌های معرفت، باورها، خلقیات، نگرش‌ها و منش انسان را دربرمی‌گیرد و در نهایت کنش اجتماعی او را رقم می‌زند. دشمن نیز دقیقاً در همین عرصه تلاش دارد با روایت‌های تحریف‌شده، ذهن نوجوانان، جوانان و حتی نسل‌های پیشین را تغییر دهد.

او ادامه داد: همان‌طور که در جنگ نظامی بمب و موشک بر سر همه ـ کودک، زن، مرد، جوان یا سالمند ـ فرود می‌آمد، در جنگ شناختی نیز هیچ گروهی مصون نیست. امروز حتی برخی چهره‌های باسابقه انقلاب که سال‌ها تجربه جنگ و مبارزه داشته‌اند، تحت تاثیر این جنگ نرم، در بیانیه‌های خود از تغییر پارادایم سخن می‌گویند؛ این نشان می‌دهد جنگ روایت‌ها محدود به نسل جوان نیست و باور هر انسانی را هدف می‌گیرد. هدف دشمن از این جنگ، تحریف هویت ملی و اسلامی و بازنویسی جایگاه ایران در ذهن نسل‌هاست. ما وظیفه داریم با ابزارهای فرهنگی و فناوری‌های نرم، چهره واقعی دشمن را نشان دهیم؛ دشمنی که در پوشش مدرنیته، بربریت خود را پنهان کرده و در حالی‌که دم از حقوق بشر می‌زند، در برابر جنایت‌های آشکار رژیم صهیونیستی سکوت اختیار می‌کند. این چهره ریاکارانه سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی باید در روایت‌های رسانه‌ای و حتی در محتوای آموزشی کشور به‌درستی منعکس شود.

خسروپناه افزود: از سوی دیگر، روایت مقاومت و همبستگی مردم ایران در برابر تجاوز و ظلم نیز باید برجسته شود؛ مردمی که در جنگ تحمیلی با دست خالی ایستادند و امروز نیز در برابر تهدیدها و فشارها مقاومت می‌کنند. نقش رزمندگان و دانشمندان گمنامی که در پشت صحنه نبردهای علمی و فناوری ایستادند و با دانش خود در عرصه‌های پیچیده‌ای همچون الکترونیک، فناوری‌های نظامی و حتی جنگ‌های نوین مانند هوش مصنوعی کشور را یاری کردند، باید به تصویر کشیده شود. این روایت‌ها نه‌تنها نشانگر مقاومت ملی در برابر استکبار و استعمار جهانی است، بلکه تکرار تاریخ و استمرار الگوهای سلطه را نیز آشکار می‌سازد. وظیفه امروز ماست که در جنگ شناختی، هم چهره واقعی دشمن و هم چهره قهرمانانه ملت ایران را برای جامعه داخلی و افکار عمومی جهانی به نمایش بگذاریم.

در پایان سخنرانی‌ها، مجید شاه حسینی رییس فرهنگستان هنر بیان کرد: یکی از ویژگی‌های مهم «دفاع مقدس ۱۲ روزه» این است که برای نخستین بار همه مردم ایران بالقوه می‌توانستند عکاس باشند. در دوران ۸ ساله دفاع مقدس، یکی از حسرت‌های بزرگ همین بود که در بسیاری از لحظات تاریخی دوربین در دسترس نبود و ثبت حماسه‌ها نیازمند تجهیزات خاص عکاسی بود. اما امروز هر ایرانی می‌تواند به‌راحتی با گوشی یا دوربین شخصی‌اش راوی لحظه‌ها باشد؛ و این وجه مردمی، نخستین خصوصیت برجسته این نمایشگاه است.

او ادامه داد: از نگاه تاریخی نیز باید یادآور شد که عکاسی در ایران در بستر دربار قاجار متولد شد. نخستین دوربین عکاسی وارد کاخ ناصرالدین‌شاه شد و او خود یکی از نخستین عکاسان ایرانی به‌شمار می‌رود. همچنین مظفرالدین‌شاه از نخستین فیلمبرداران و کارگردانان ایران بود. این تولد «سلطنتی» دوربین موجب شد سال‌ها میان زندگی واقعی مردم و قاب تصویر فاصله‌ای عمیق وجود داشته باشد. عکس‌های اولیه بیشتر به حرمسرا، غلامان و اطرافیان دربار محدود می‌شد و اگر تصویری از مردم ایران باقی مانده، اغلب کار خارجی‌هایی است که گذری از ایران داشتند.

شاه حسینی افزود: این روند در دوره‌های بحرانی نیز ادامه یافت. در جنگ جهانی اول، که طبق پژوهش‌های دکتر محمدقلی مجد حدود ۹ میلیون ایرانی (یک‌سوم تا نیمی از جمعیت کشور) بر اثر قحطی جان باختند، دوربین عکاسی در کنار مردم نبود. با وجود حضور دوربین عکاسی و فیلمبرداری در کشور، هیچ سند تصویری جدی از این فاجعه در دست نیست. در جنگ جهانی دوم نیز، با وجود بی‌طرفی ایران و اشغال قهری کشور، تنها چند عکس و چند متر فیلم به‌جا مانده است.

او تصریح کرد: شاید نخستین‌ بار که ایرانیان توانستند از منظر خود، با دوربین روایتگر آزادی و حریت ملی باشند، همان دوران ۸ ساله دفاع مقدس بود؛ با تلاش عکاسان شهید گروه «شاهد» و پس از آن شاگردان راویان فتح که حماسه دفاع را به تصویر کشیدند. اما «دفاع مقدس ۱۲روزه» اتفاقی یگانه در تاریخ عکاسی ملی است؛ چراکه برای نخستین بار، آحاد مردم با دوربین‌های شخصی خود وارد میدان شدند و حجم عظیمی از تصاویر این ۱۲ روز را به یادگار گذاشتند. همین ویژگی، اهمیت تکرار فراخوان‌های مردمی و گردآوری عکس‌های تازه از این حماسه را دوچندان می‌کند.

او در پایان گفت: افزون بر این، شهریورماه همواره یادآور وقایع مهمی در تاریخ معاصر ایران است؛ از نماز عید فطر ۱۳ شهریور ۱۳۵۷ تا فاجعه ۱۷ شهریور و سپس پیروزی انقلاب اسلامی. اگر در آن روزگار نیز امکانات امروز در دسترس مردم بود، بی‌تردید گنجینه‌ای بی‌نظیر از تاریخ انقلاب اسلامی در اختیار داشتیم. امروز اما باید بر مؤلفه «مردمی بودن» عکس‌ها و ضرورت ثبت روایت‌های ملت به‌وسیله خود مردم تأکید کرد و در نمایشگاه‌های آینده نیز این وجه اساسی را برجسته ساخت.

انتهای پیام