به گزارش ایسنا، نشست پژوهشی «نقدِ نقد در موسیقی ایران» با حضور و سخنرانی جمعی از پژوهشگران، منتقدان و هنرمندان موسیقی در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
در ابتدای این نشست، حمید رضا عاطفی، نایب رییس کانون پژوهشگران و بهروز مبصری، دبیر برگزاری جلسات این کانون یک خلاصه کوتاه از تعریف نقد بیان کردند.
بهروز مبصری در همین راستا گفت: نقد نیازمند به اشراف کامل به اسناد و موضوع مورد نظر دارد. امیدوارم با تداوم این جلسات بحث «نقدِ نقد بر موسیقی» را که خود نیز به اشراف کامل نیاز دارد، به یک جای خوب برسانیم.
همچنین حمیدرضا عاطفی اشاره کرد اگر خبرنگاران که خود قلم به دست دارند، اهل تفکر نباشند، فاجعه به وجود می‌آید.
در ادامه این نشست، علیرضا میرعلی‌نقی، پژوهشگر موسیقی، مهران مهرنیا، نوازنده و آهنگساز، آروین صداقت‌کیش، منتقد و پژوهشگر موسیقی و کامیار صلواتی، پژوهشگر موسیقی در ارتباط با نشست تخصصی «نقدِ نقد بر موسیقی» به صحبت پرداختند.
میرعلیرضا میرعلی‌نقی درباره قدمت نقد بر موسیقی در ایران گفت: نقد موسیقی اساسا در حوزه موسیقی وجود نداشته و طی ۸۰ تا ۹۰ سال اخیر به وجود آمده است. تنها زمینه هنری که نقد در آن صورت می گرفته، شعر بوده است؛ زیرا شعر هنر اصلی ایرانی‌ها به شمار می‌رفته.
این پژوهشگر حوزه موسیقی افزود: نقد یک موقعیت است، یک تفهیم نیست و همانند ریاضیات هیچ‌گاه به یک نتیجه مشخص و بدون تغییر نمی‌رسد. نقد بر اساس نظرات و عقاید منطقی و عقلانی منتقد با تکیه بر اسناد است.
وی ادامه داد: نقد حداقل در برخی جاها باید با استفاده از نظرات صحبت‌های افراد مناسب و صاحب‌نظر باشد که از صافی ذهن آنها گذشته و در اختیار رسانه‌های مناسب قرار بگیرد.
کامیار صلواتی نیز در ابتدای سخنان خود با بیان این که اولین نقدهای موسیقی در ایران توسط مجله «موزیک» در سال ۱۳۱۹ آغاز شده و تا سال ۱۳۴۰ ادامه پیدا کرده، اظهار کرد: تا سال ۱۳۴۰ کلیه نقدهای مجله‌های تخصصی موسیقی معطوف بر اجراها بوده و بر جنبه‌های اجرایی تمرکز داشته‌اند. او همچنین گفت که طی ۲۰ سال اخیر نقدها رک‌تر و منفی‌تر شده‌اند.
این پژوهشگر موسیقی افزود: به نظر می‌رسد مجله موزیک ایران در آن زمان در رقابت با مجله رادیو بوده است و در بعضی موارد نیز به نقد از موسیقی رادیو پرداخته است. همچنین می‌توان گفت این مجله برای اولین بار به نقد طنز از موسیقی پرداخته است.
سجاد پورقناد، پژوهشگر موسیقی نیز درباره دو مسأله حائز اهمیت در نقد و نقادی، گفت: یک منتقد در درجه اول باید بتواند یک تعریف مشخص از الفاظ و تعاریف مرتبط با شاخه‌ای که با آن کار می‌کند، برای خود داشته باشد و همچنین بتواند آن را به مخاطب منتقل کند. در درجه دوم یک منتقد باید طبقه‌بندی‌های مختلف در رشته خود را بداند. البته گاهی اوقات هم لازم است به خارج از محدوده رشته خود رجوع کند.
پورقناد همچنین در ادامه سخنانش بیان کرد که اگر یک موسیقی‌دان کلاسیک بخواهد درباره موسیقی پاپ بحث کند، نباید با همان عینک موسیقی کلاسیک و ویژگی‌های آن درباره موسیقی پاپ اظهار نظر کند بلکه باید با توجه به ویژگی‌های موسیقی پاپ صحبت کند.
این پژوهشگر موسیقی افزود: در موسیقی کلاسیک موسیقی‌دان برای مخاطب فرهیخته خود یک اثر هنری تولید می‌کند. ولی در موسیقی پاپ، ما بیشتر به آمار رجوع می‌کنیم و موسیقی‌دان برای عموم آهنگ می‌سازد و انتظار دارد جمعیت بالایی از کار او استقبال کنند.
او همچنین در ادامه بیان کرد که موسیقی محلی به دو قسمت بدوی و پیشرفته تقسیم شده است.
در ادامه نشست «نقدِ نقد بر موسیقی» آروین صداقت کیش درباره دیدگاه خود نسبت به نقد از موسیقی، گفت: منظور من از نقد موسیقی درباره نقدهایی است که درباره آثار موسیقی صورت می‌گیرد. نقد ایرادگیری نیست. این که بخواهیم مدام منفی برویم و بد بگوییم، بخش کوچکی از نقد است. بهترین نقدهای جهان نقدهای مثبت هستند.
این منتقد موسیقی ادامه داد: یکی از کارهای نقد هنری، داوری آثار هنری است؛ این‌گونه که آن را ارزشیابی کنند و چرایی آن را نیز بیان کنند.
مهران مهرنیا هم درباره نویسندگان نقد گفت: به نظر من در بسیاری از نقدهایی که صورت می‌گیرد، نویسنده در ابتدا خود را در قالب یک قربانی قرار می‌دهد. سپس به سراغ یک ناجی می‌رود و در نهایت بدون حل کردن صورت مسأله یا فحاشی می‌کند و یا در بدترین حالت درباره موضوع مورد نقد صحبت می‌کند.
این نوازنده افزود: این امر می‌تواند به دلیل کمبود عزت نفس باشد زیرا ممکن است فرد منتقد در رشته خود بنابر دلایلی همانند کمبود پشت کار و یا نداشتن توانایی در آن حوزه موفق نشود. به همین دلیل به سراغ نقد می‌رود و در نقش آزارگر (منتقد) حاضر می‌شود و بدون داشتن اطلاعات کافی نقد می‌کند.
در پایان هوشنگ کامکار، آهنگساز با اظهار تأسف نسبت به کم بودن شرکت‌کنندگان این نشست تخصصی، گفت: این جلسه بزرگ‌ترین جلسه درباره نقد بر موسیقی است. معتقدم یک نقاد هنری باید از خود خالق اثر هنری داناتر و آگاه‌تر باشد.
انتهای پیام
نظرات