روز گذشته نمايشگاه عكس‌هاي بهمن جلالي در گالري تاپيه فونديش شهر بارسلوناي اسپانيا كليد خورد.

به گزارش خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، منابع خبري دنيا ديروز و امروز با عكس‌هاي هنرمند ايراني - بهمن جلالي - توجهشان به عكس‌هاي ايراني معطوف شده است.

چراغ نمايشگاه بهمن جلالي در بخش‌هاي "روزهاي خون و روزهاي آتش"، "خرمشهر: شهري كه ويران شد" و بوشهر، مجموعه‌ي عكس‌هاي ماهي‌گيري، معماري كوير و مجموعه‌ي چهره‌نگار در اسپانيا روشن شده است.

منابع اسپانيايي چنين تحليل كرده‌اند، ايران از نخستين كشورهايي بود كه دوربين عكاسي با فاصله‌ي هشت سال از ابداع، به آن وارد شد و به‌خاطر نبود رابطه‌ي نزديك با اروپا بر خلاف ديگر كشورها هيچ‌گاه تحت تسخير اروپايي‌ها قرار نگرفت. اين در حالي است كه عكاسي منطقه‌ي مصر و فلسطين آن روزها كه شامل اردن، لبنان، سرزمين‌هاي اشغالي و بخش‌هايي ديگر مي‌شد، شديدا تحت تاثير اروپا بودند.

بهمن جلالي به‌ آن‌ها گفته است:‌ «ما در آن زمان فرهنگ تصويري نداشتيم. هيچ موزه يا موسسه‌يي را نداشتيم تا بفهميم چرا يا به چه هدفي اين كار را مي‌كنيم. در آن سال‌ها دو دسته عكاس در ايران وجود داشتند دسترسي نخست گروهي بودند كه اروپا را مي‌شناختند و به آن‌جا سفر مي‌كردند. عكس‌هاي اين دسته زمينه‌ي سفيد و ژست‌هاي اروپايي داشتند. اين عكاس‌ها با نقاشي و تركيب‌بندي اروپايي نيز آشنا بودند. دسته‌ي دوم نه به اروپا سفر كرده بودند و نه آن‌جا را مي‌شناختند. اين گروه مينياتورها و نقاشي‌هاي دوره‌ي صفويه، زنديه و قاجاريه را مي‌شناختند و ديده بودند كه اين نقاشي‌ها هيچ كمكي به پيشرفت شيوه‌ي تركيب‌بندي عكس آن‌ها نمي‌كردند.

در اين شرايط تنها دانش فرهنگي به پيشرفت اين فعاليت كمك مي‌كرد؛ ايراني‌اي كه غرب را نمي‌شناخت، نمي‌توانست اين كار را انجام دهد و تنها دانش فرهنگي مي‌تواند سبك را پديد آورد.»

در ايران عكاسي نقش عمده‌يي در ورود مدرنيته و نوگرايي به ايران بازي مي‌كرد و به مدرنيته‌ي تصويرگري ايران كمك شاياني كرده است.

جلالي با آگاهي از اين پديده شكل تازه‌تري از فرهنگ عكاسي بومي و غيرغربي ارايه مي‌دهد. او مي‌گويد ما كشورمان را باعكس مي‌سازيم. اين عكس‌ها كشور ما را شكل مي‌دهند.

نمايشگاهي كه اكنون در گالري تاپيه فونديش برپاست، بخش‌هاي مختلفي از كار جلالي را مانند عكس‌هاي مستند و ويژه‌ي دوران جنگ و اشغال خرمشهر و روزهاي انقلاب ارايه مي‌دهند.

جلالي با همكاري همسرش - رعنا جوادي - روزهاي اوج‌گيري مبارزه‌ها با رژيم شاه را در بازه‌ي زماني 64 روزه تا پيش از بيست و دوم بهمن 1357 نشان مي‌دهد.

پس از اين، بخشي كه "روزهاي آتش، روزهاي خون" نام گرفته، عكس‌ها دوران اشغال خرمشهر به دست عراقي‌ها را روايت مي‌كنند. "خرمشهر: شهري كه ويران شد" روايت اين ويراني است.

آن‌ها در باره‌ي عكس‌هاي جلالي چنين استنباط كرده‌ و ‌نوشته‌اند، عكس‌هاي او از وحشت حاضر در جنگ ميان ايران و عراق مي‌گويند. جنگي هشت ساله كه با بي‌تفاوتي رسانه‌هاي دنيا مواجه شده بود.

ديگر مجموعه جالب توجه عكس‌هاي بوشهر است؛ اين عكس‌ها به تصاويري از شهر تاريخي بوشهر كه زماني بزرگ‌ترين و مهم‌ترين بندر جنوب ايران بوده و بافت معماري تحت تاثير هند و زنگبار را دارد، مي‌پردازد. اين معماري به‌دليل روابط نزديك و تاريخي بوشهر با اين مناطق پديد آمده است.

جلالي در عكس‌هاي بوشهر خود با يك ماهي‌گير همسفر شده تا رنج‌ها و دشواري‌هاي زندگي روزمره‌ي او را بيان كند.

عكس‌هاي كوير نيز به ويژگي زيباي خانه‌هاي كويري ايراني پرداخته است. اين خانه‌ها سقف‌هاي گنبدي شكلي دارند و از خشت و گل ساخته شده‌اند و با معماري اين منطقه نيز سازگار هستند.

واپسين مجموعه‌ي اين گالري به عكاس معروف شيرازي - بهرام چهره‌نگار - پرداخته و به‌همين نام عنوان گرفته است. چهره‌نگار سال 2001 درگذشت. بايگاني عكس‌هاي او شامل هزاران عكس بسيار با ارزش بود كه با تلاش جلالي سال 1369 (1993) به پژوهشكده‌ي فرهنگ ايران فروخته شد. اين آرشيو بخشي از موزه‌ي عكس ايران است كه جلالي از پايه‌گذاران آن به‌شمار مي‌رود.

مجموعه‌هاي "تصوير خيال: سياه و سفيد"، "تصوير خيال: قرمز" نيز از مجموعه عكس‌هاي مونتاژ شده‌ي جلالي از نگاتيوهاي دوره قاجار هستند.

بهمن جلالي فارغ‌التحصيل رشته‌ي علوم سياسي و اقتصاد است و عكاسي را به‌شكل تجربي آموخته است.

وي مدت كوتاهي پس از پايان جنگ ايران و عراق با آژانس خبري سيپا همكاري كرد، ولي خيلي زود به‌خاطر آنچه خود او علاقه به عكاسي مستند مي‌نامد اين همكاري را قطع كرد.

جلالي همواره علاقه داشته است كار خود را به سبك عكاسي آماتور نزديك كرده و از سبك‌ها و قواعد عكاسي حرفه‌يي دوري كند.

نمايشگاه او  تا 16 آبان‌ماه سال جاري در گالري يادشده برپا مي‌ماند.

كاترين داويد فرانسوي، اديتور آثار عكس مستند خاورميانه، سال‌ها رييس بخشي از مركز ژرژ پمپيدوي فرانسه بوده، كوريتور اين نمايشگاه است؛ وي تاكنون نمايشگاه‌هاي بزرگي را با محور فلسطين، لبنان، عراق و ... در نقاط مختلف دنيا برپا كرده است.

تاكنون چنين مجموعه‌ي كاملي از آثار جلالي كه يكي از عكاسان باسابقه، حرفه‌يي و پركار ايران به‌شمار مي‌رود، گردآوري و يك‌جا ارايه نشده است.

در مراسم گشايش نميشگاه، كتابي با عنوان "مجموعه آثار بهمن جلالي" رونمايي شد. اين كتاب توسط برگزاركنندگان نمايشگاه به سه زبان اسپانيايي، انگليسي و فرانسوي تدوين و گردآوري شده و دربر گيرنده‌ي مقاله‌ها، تحليل‌ها و يادداشت‌هايي از منتقدان بين‌المللي عكس، جامعه‌شناسي و تاريخ است.

انتهاي پيام