نشست تخصصي «بررسي جايگاه طنز ترجمه در ادبيات كودك و نوجوان» با حضور رضي هيرمندي، شهرام اقبالزاده و احمد پوري در سراي اهل قلم بيست‌و‌دومين نمايشگاه كتاب تهران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، در اين نشست رضي هيرمندي مترجم گفت: ترجمه در ژانر ادبي شعر و طنز به مراتب نسبت به ساير ژانرها مشكل‌تر است، چون هر دو با نوعي ايجاد و غيرمستقيم‌گويي توام هستند و روش‌هايي كه براي تحقق آن استفاده مي‌شود، بسيار فرهنگ‌مدار است.
وي تاكيد كرد: استفاده از ضرب‌المثل‌ها و كنايه‌ها دراين آثار كه بعضا ممكن است در كشور مقصد ما به ازاي خارجي نداشته باشد، ترجمه اين آثار را با دشواري مواجه كرده است.
اين مترجم ادبي گفت: طنز نوعي قابل شكني را داراست و به‌همين دليل بچه‌ها به‌ويژه نوجوانان با آن بيشتر از ديگران ارتباط مي‌گيرند، چون فشارهاي اجتماعي روي بچه‌ها زياد است و طنز راه‌گريزي براي خروج از اين فشارهاست.
هيرمندي بابيان اين‌كه يكي از ويژگي‌هاي طنز اروپا و آمريكا شوخي با همه است گفت: من مخالفت اين ديدگاهم كه معتقد است وجود فشارها و محدوديت‌ها موجب ايجاد خلاقيت مي‌شود. چون در آثار طنز اگر فشار زياد باشد، طنزي شكل نمي‌گيرد.
وي، پينوكيو، تام ساير را نمونه‌هايي از طنز جهان غرب توصيف كرد و گفت: درغرب نمونه‌هاي تيپيك زيادي در طنز وجود دارد. اما اين‌كه چرا در جامعه ما شخصيت‌هاي طنز شكل نمي‌گيرند و اگر شكل مي‌گيرند به‌صورت ماندگار نيستند، سوالي است كه خواهش مي‌كنم به آن فكر كنيد.
هيرمندي هم‌چنين در بخش ديگر سخنانش گفت: كسي كه قسمت اول ادبيات طنز كودكان و نوجوانان را در اروپا گذشت، دكتر زئوس با اثر «فكرش را بكن اين چيزها را در خيابان مالبري ديدم» بود كه اين اثر توسط 27 ناشر رد شد در حالي كه اگر مي‌خواهيم طنز‌نويس باشيم ديگر نبايد معلم باشيم.
وي تاكيد كرد: اگر مي‌خواهيم كاري كنيم كه بچه‌ها آن را دوست داشته باشند، نبايد معلم بود بلكه بايد با زنده نگه‌داشتن كودك درون با بچه‌ها به زبان خود آنها حرف زد و اين رمز‌موفقيت طنز‌نويسان موفق كودك و نوجوان هم‌چون دكتر زئوس، رولددال و غيره است.
شهرام اقبالزاده ـ منتقد و مترجم ادبي ـ نيز گفت: پيوندي بين شادي و آزادي و خنديدن و خنداندن مردم وجود دارد. طنز در ايران جانيفتاده و در ادبيات كودك ما نيست. در كشوري كه خنده يك كابوست و هستند معلمان و سوالاتي كه فكر مي‌كنند خنديدن در مدرسه جرم است طنز‌نويسي كاري مشكل است.
وي در زمينه‌ي آثار ترجمه‌اي طنز خاطر نشان كرد كه پيدا‌كردن و انتخاب كتاب‌هاي ترجمه‌اي مناسب كاري بسيار دشوار است و گاهي مشكلات فرهنگي جامعه ما نيز از ترجمه آثار طنز مي‌شود.
اقبالزاده تصريح كرد: طنز مقوله‌اي است كه پارادوكسي‌كال شكل مي‌گيرد و نويسنده بايد بداند چگونه مشكلات فرهنگ آن را برطرف كند.
وي در بخشي ديگر سخنان خود با اشاره به پرسش هيرمندي گفت: ما از نظر تاريخي در مرحله تامل و بازنگري هستيم. تا موضعي براي پرورش جدي نداشته باشيم، طنزي شكل نمي‌گيرد. طنز با بينش اعتقادي عميق است كه از لايحه‌هاي اوليه طنز‌آميزي و فكاهي مي‌گذرد و با تعمق در قالب طنز شكل مي‌گيرد، اين‌كه فكر كنيم امروز با زبان بچه‌ها حرف بزنيم كافي نيست جاي يك ناتوردشت خالي است.
به گزارش ايسنا، احمد پوري نيز با تاكيد بر اين‌كه طنز مقوله‌اي فرهنگ‌مدار است كه اطلاعات كوچه و بازار را مي‌طلبد گفت: جيمز فين‌گارنر طنز‌نويس زبردست آمريكايي زماني كه نهضتي در آمريكا شكل گرفت داستان‌هاي برادران گريم را غيراخلاقي خواند، دست به نگارش و بازنويسي مجدد قصه‌هاي برادران گريم زد.
وي گفت: اگر مي‌خواهيد طنز را به خوبي ترجمه كنيد يا بايد خودتان طنز‌نويس باشيد و يا رگه‌هايي از طنز در وجود شما باشد تا حداقل بتوانيد آن را خوب بفهميد.
پوري با خوانش بخش‌هايي از كتاب «قصه‌هاي از نظر سياسي بي‌ضرر» جيمز فين كانر به سخنانش پايان داد.
انتهاي پيام
نظرات