جلیل توکل افشار در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص روش‌های آماده سازی واکسن گفت: به طور کلی چهار روش آماده‌ سازی واکسن داریم؛ اولین نوع آماده‌سازی واکسن بر مبنای ویروس و عامل کشته شده یا ضعیف شده است، روش دوم بر مبنای استفاده از یک حامل است که آن را وکتور می‌نامیم و عامل بیماری‌زا توسط این حامل به سلول رسیده می‌شود، روش سوم بر اساس پروتئین‌های نوترکیب است که با مهندسی ژنتیک و بر اساس ساختار بخشی از ویروس تولید می‌شود و روش چهارم واکسن‌های mRNA هستند که بر اساس ساختار ژنتیک RNA تولید می‌شوند.

وی ادامه داد: واکسن کووبرکت که توسط دانشمندان داخلی ساخته شده است، واکسن سینوفارم که ساخت چین است و واکسن بهارات هند، واکسن‌های مبتنی بر روش اول هستند که در ایران موجودند. واکسن آکسفوردآسترازنکا و اسپوتنیک وی، واکسن‌های موجود در ایران بر اساس روش دوم هستند. واکسن اسپایکوژن که ساخت شرکت سیناژن ایران است و با همکاری شرکت استرالیایی Vaxine تولید شده و واکسن پاستوکووک که تولید مشترک انستیتو پاستور ایران و کوبا است، بر اساس پروتئین‌های نوترکیب ساخته شده‌اند و واکسن‌های مبتنی بر روش mRNA که سه واکسن مدرنا، فایزر و جانسون جانسون هستند در سبد واکسیناسیون ما وجود ندارند. 

اثربخشی واکسن تولید دانشمندان ایران بسیار قابل ملاحظه بوده است

این متخصص ایمنی‌شناسی در رابطه با اثربخشی واکسن‌های تولید ملی اظهار کرد: با توجه به کار تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بر روی اثربخشی چهار واکسن کووبرکت، سینوفارم، آسترازنکا و اسپوتنیک وی که اخیرا منتشر شد؛ در بین این چهار واکسن، واکسن کووبرکت بیش از ۹۰ درصد ایمنی‌زایی از خود نشان داده که از سه واکسن دیگر درصد بالاتری است؛ بنابراین اثربخشی واکسن تولید دانشمندان ایران بسیار قابل ملاحظه بوده است.

توکل افشار در پاسخ به این سوال که مطالعات بالینی واکسن‌های تولید ملی در چه مرحله‌ای قرار دارد عنوان کرد: فاز سوم تحقیقات بالینی واکسن کووبرکت انجام شده است؛ در غیر این صورت تنها مجوز اضطراری دریافت می‌کرد. مهمترین سازمان در کشورها برای صدور مجوز به واکسن‌ها، سازمان‌های غذا و دارو هستند. در ایران سازمان غذا و دارو را به عنوان یک مرکز معتبر و قابل استناد داریم که کلیه داروهایی که در بازار وجود دارد را از نظر علمی طبق پروتکل‌هایی دقیق و سختگیرانه مورد بررسی قرار می‌دهد؛ بنابراین سازمان غذا و دارو به عنوان تنها ارگان صدور مجوز به واکسن‌ها، مجوز ورود به سبد واکسن‌ها را داده است.

واکسن کووبرکت و برخی از واکسن‌های تولید داخل در راستای گرفتن مجوز از سازمان بهداشت جهانی اقدامات موثری انجام داده‌اند

وی درباره اخذ مجوزهای بین‌المللی توسط تولیدکنندگان ملی واکسن گفت: متاسفانه در بحث مجوزهای بین‌المللی، گاهی مسائل علمی و سیاسی با هم ادغام می‌شوند؛ مثلا واکسن اسپوتنیک وی که محصول یک شرکت روسی است هنوز بعضی از مجوزهای بین‌المللی را دریافت نکرده و دلایلی که برای این موضوع مطرح شده است، دلایل مبتنی بر مبانی علمی نیست و احتمال ورود مسائل سیاسی به این تصمیم گیری‌ها وجود دارد. واکسن کووبرکت و برخی از واکسن‌های تولید داخل در راستای گرفتن مجوز از سازمان بهداشت جهانی اقدامات بسیار موثری را انجام داده‌اند.

این متخصص ایمنی‌شناسی در پاسخ به این سوال که آیا اثربخشی  واکسن‌های ایرانی در مجلات علمی بین‌المللی چاپ شده است؟ تصریح کرد: جدول داده‌های تحقیقی که در دانشگاه علوم پزشکی شیراز چاپ شده بود را به زبان انگلیسی مطالعه کردم که این امر بیانگر چاپ شدن این تحقیق در یک مجله علمی بین‌المللی است.

توکل افشار در خصوص اثربخشی واکسن‌ها بر سنین مختلف و واکسن‌های مناسب برای کودکان اضافه کرد: در کار تحقیقاتی معمولا رنج سنی متفاوتی دخیل است و زمانی که اثربخشی را اعلام و داده‌ها را چاپ می‌کنند، اثر بخشی در تمام رده‌های سنی مورد نظر است. در سنین زیر ۱۲ سال  بحث‌هایی وجود دارد، واکسن پاستوکووک که اولین واکسن مورد استفاده در کوبا است توسط انستیتو پاستور ایران و کشور کوبا تولید شد و داده‌هایی وجود دارد که این واکسن می‌تواند در کودکان زیر ۱۲ سال مورد استفاده قرار بگیرد. داده‌هایی در رابطه با نوعی از واکسن پاستوکووک به نام پاستوکووک پلاس وجود دارد که تاکید دارد این واکسن می‌تواند برای سنین زیر ۱۲سال استفاده شود. واکسن چینی سینوفارم نیز برای استفاده کودکان زیر ۱۲ سال مطرح شده است. داده متفق القولی در مجلات علمی بین‌المللی در خصوص نوع واکسن مورد استفاده برای کودکان زیر۱۲ سال وجود ندارد.

انتهای پیام