به گزارش ایسنا، حدود ۳۲ سال پیش شاید کسی فکرش را هم نمی‌کرد امید تازه‌ای که زنده‌یاد سعید کاظمی آشتیانی دانشمندی جهادگر برای درمان ناباروری در کشور ایجاد کرد، خود بنیان انگیزه‌ها و امیدهای دیگر برای تحقیقات در زمینه سلول‌های بنیادی، زیست‌فناوری و در نتیجه یافتن راه‌های روشن‌تر و هموارتر برای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج یا لاعلاج باشد؛ اما او خود این پایه نیک را بر مبنای افق گسترده‌تری بنا نهاده بود. به‌طوری‌که امروز نام "سعید کاظمی آشتیانی" با کلیدواژه‌های "پژوهشگاه رویان"، "سلول‌های بنیادین"، "درمان ناباروری"، "بانک بندناف" و...... گره‌خورده است.

او که در ۱۸ سالگی هم‌زمان با قبولی در رشته فیزیوتراپی و ورود به دانشگاه علوم پزشکی ایران، در هنرستان "پیام امید" به تدریس ادبیات و بینش اسلامی مشغول بود، با تعطیلی دانشگاه‌ها و حضور در جبهه، توانست پس از ۱۱ سال مدرک کارشناسی‌ارشد خود را از دانشکده علوم توان‌بخشی بگیرد.

در این میان، سال ۶۱ با همکاری دو نفر از همکارانش، جهاد گروه پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی ایران تأسیس کرد. این گروه، هسته اولیه جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران بود که ۴ سال بعد شکل و سامان گرفت و زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی تا سال ۷۰ مسئول بخش طرح‌ها و تحقیقات آن بود.

از سال ۷۱ با تغییرات ساختار مدیریتی جهاد دانشگاهی، رئیس جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران شد و تا آخر عمرش، در این مسئولیت باقی بود. وی در طی این سال‌ها مراکز درمانی متعددی تأسیس و گروه‌های مختلف پژوهشی را راه‌اندازی کرد که در آن میان پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی یکی از مهم‌ترین این مراکز بود که خردادماه ۱۳۷۰ با مدیریت وی رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. این جهادگر فقید در طول دوران حیات ۴۴ ساله‌اش به موفقیت‌های چشمگیری دست‌یافت که آنها در اعتلای نام جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های بین‌المللی سهمی از یاد نرفتنی دارد.

غروب چهاردهم دی‌ماه ۱۳۸۴ و در ۴۴ سالگی قلب این انسان والا از تپیدن ایستاد و همکاران جهادگر خود را در رویان برای ادامه کار تنها گذاشت؛ اما رویکردی که او برای انجام کارهای تحقیقاتی و علمی بنیان گذاشت، در قالب یک فرهنگ رویانی همچنان پابرجاست و مسیر را برای دانشمندان فعال در این مجموعه روشن کرده است.

بزرگ‌مردی که رهبر معظم انقلاب اسلامی شنبه ۵ آذرماه ۱۴۰۱ در بخش‌هایی از سخنانشان در جمع کثیری از بسیجیان کشور از دستاوردهای رویان و تلاش‌های مرحوم کاظمی آشتیانی در این پژوهشگاه یادکردند و عملکرد این جهادگر فقید را مصداق فرهنگ بسیجی دانستند. این سخنان رهبر انقلاب در شرایطی بیان شد که ایشان در برهه‌های مختلف و حداقل دو بار دیگر در همان سال، یعنی دیدار ۲۱ اردیبهشت‌ماه با معلمان و ۲۷ مهرماه با نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی در مثال‌هایی به بخشی از شخصیت و عملکردِ «دکتر کاظمی آشتیانی» به‌عنوان «الگوی جهاد علمی» اشاره نمودند.

ایشان در بازدید سال ۱۳۸۶ از پژوهشکده رویان دلیل این علاقه را این‌گونه بیان می‌نمایند: «علت اینکه من به مرحوم سعید کاظمی این‌قدر علاقه داشتم والان هم در دلم و در ذهنم برای آن جوان عزیز، ارزش و جایگاه قائلم، همین است. حرکت او، نحوه کار او، مدیریت او، پیگیری او، یک مجموعه کاملی بود از آن چیزی که آدم دوست می‌دارد و آرزو دارد.»

رهبر انقلاب در پیامی هم که به مناسبت درگذشت دکتر کاظمی آشتیانی صادر کرده بودند ضمن معرفی ایشان به‌عنوان «یکی از فرزندان صالح انقلاب و از رویش‌های مبارک»، مجموعه رویان را مجمعی از جهادگران عرصه علوم زیستی معرفی کرده و پیدایش و رشد آن را مدیون همت، ایمان و پشتکار ایشان دانسته بودند.

در آستانه ۱۸ سال فراق زنده‌یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی دانشمندی که در اعتلای نام ایران سهمی از یاد نرفتنی دارد و از خود یادگاری به نام "رویان" برجا گذاشت، قرار داریم، در سلسله گفت‌وگوهایی تلاش کنیم تا ضمن زنده نگاه‌داشتن خدمات ارزنده ایشان در معرفی این الگوی جهادی به نسل جوان گامی مؤثر برداریم.

حسن مسلمی نائینی رئیس جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این سؤال که چرا بزرگان و مفاخر ایرانی همواره مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند، اظهار کرد: نه‌تنها زنده‌یاد کاظمی آشتیانی بلکه بسیاری از مفاخر ایران به دلیل کوتاهی‌های از سوی برخی از مسئولان، گمنام هستند، باید بپذیریم افرادی که وظیفه‌دارند چهره‌های تأثیرگذار در کار، علم و پژوهش را به مردم معرفی کنند، کم‌کاری کرده‌اند.

وی با بیان اینکه یکی از مسئولیت‌های آموزش‌وپرورش و مدیران وزارت علوم معرفی افراد شاخص به مردم است افزود: ازآنجایی‌که جامعه ایرانی، جامعه الگوپذیر است معرفی این چهره‌های شاخص می‌تواند تأثیر مثبتی بر جامعه داشته باشد.

مسلمی نائینی با اشاره به اظهارات مقام معظم رهبری در خصوص زنده‌یاد کاظمی آشتیانی عنوان کرد: مقام معظم رهبری بارها از علاقه خود به زنده‌یاد کاظمی آشتیانی صحبت کرد، ایشان از تلاش، نحوه کار، جنس مدیریت و پیگیری زنده‌یاد به نیکی یاد کرده است و این رفتارهای شاخص را دلیلی برای علاقه خود به زنده‌یاد کاظمی آشتیانی عنوان کرده است.

*اقدامات جهاد دانشگاهی برای سالگرد زنده‌یاد کاظمی آشتیانی

مسلمی نائینی با بیان اینکه زنده‌یاد کاظمی آشتیانی می‌تواند الگوی اساتید دانشگاه، دانشجویان و همه اقشار مردم باشد، تصریح کرد: برای معرفی خدمات ارزشمند زنده‌یاد کاظمی آشتیانی در یک ماه اخیر اقدامات متنوعی صورت‌گرفته است، در این همین خصوص ۱۴ و ۱۵ دی‌ماه در بهشت‌زهرا تهران برنامه خاصی برای معرفی ابعاد شخصیتی و کاری ایشان در نظر گرفته‌شده است، تشکیل گروه سرود و رونمایی از کتاب‌های که در خصوص ایشان نوشته شده بخشی از این برنامه‌ها است و علاوه بر این موارد در روز سالگرد از یادمان ایشان نیز رونمایی خواهد شد.

رئیس جهاد دانشگاهی در تشریح برنامه‌های جهاد دانشگاهی در سالگرد زنده‌یاد کاظمی آشتیانی بیان کرد: یکی از موارد استفاده از دانش‌آموزان برای تشکیل گروه سرود است، علاوه بر این کتاب‌هایی در رده سنی متفاوتی رونمایی خواهد شد که می‌تواند در شناخت ایشان مؤثر باشد، کتاب روایت یک رویش به نظر بنده کتابی باارزش است که همکاران و دوستان ایشان نکات بسیار برجسته‌ای از نحوه کار، اعتقادات و نگاه ویژه ایشان در تحقق شعار «ما می‌توانیم» عنوان کردند.

وی افزود: در این کتاب نحوه مدیریت ایشان بر مسند جهاد دانشگاهی علوم پزشکی کشور و پژوهشگاه رویان و همچنین  نحوه جمع‌آوری محققان نمونه که همواره به عنوان موفقیت ایشان در کار تشکیلاتی عنوان‌شده است.

*تحقق شعار«ما می‌توانیم» ازسوی زنده یاد کاظمی آشتیانی

مسلمی نائینی با اشاره به استفاده مقام معظم رهبری از کلمه شهید برای زنده‌یاد کاظمی آشتیانی بیان کرد: حدیثی دراین‌خصوص وجود دارد که می‌گوید «مداد العلماء أفضل من دماء الشهداء» به این معنی که «مداد (قلم) دانشمندان از خون شهیدان برتر است» مصداق زندگی ایشان بوده است، جوانی که باگذشت از زندگی خود توانست موفقیت‌های بزرگی را کسب کند، باید اذعان کرد مسیر موفقیت در کشور با موانع فراوانی مواجه است و بعضاً برخی افراد به ایشان می‌گفتند که امکان ندارد در این مسیر موفق شود که این موضوع ناراحت‌کننده است. عده‌ای نیز با بیان اینکه توسعه علوم ژنتیک در ایران غیرممکن است، به دنبال متوقف کردن ایشان بودند.

وی افزود: در این شرایط سخت و سنگین یک محقق که پشتوانه نیز نداشت، مسیر سختی برای رسیدن به اهداف خود داشت؛ اما با جان‌فشانی به مردم نشان دادند که ما می‌توانیم، اجر این اقدام کمتر از یک شهید نیست.

مسلمی نائینی با بیان اینکه زنده‌یاد کاظمی آشتیانی همواره کارهای خود را بر اساس علاقه و خدمت به مردم ترسیم می‌کرد، گفت: زمانی که ایشان سختی‌ها و مرارت‌های مردم را برای درمان ناباروری در خارج از کشور و هزینه‌های سنگین آن را مشاهده کردند، بحث تحقیق در خصوص درمان ناباروری را شروع و موفقیت‌های فراوانی را به دست آوردند. نمونه این اقدامات راه‌اندازی پژوهشگاه رویان است که نمونه موفقی در ایران و حتی در جهان است. علاوه بر تأسیس مرکز تحقیقات رویان که وابسته به جهاد است، مرکز تحقیقات دیگری نیز برای سازمان‌های دیگر نیز راه‌اندازی کردند با اقدامات ایشان در حوزه زیست‌فناوری تحول بزرگی صورت گرفت.

رئیس جهاد دانشگاهی ادامه داد: ایشان باوجوداینکه امکان تحصیل در خارج از کشور را داشت، در ایران ماند تا ثابت کند ظرفیت‌های فراوانی در حوزه علمی کشور وجود دارد.

*پژوهشگاه رویان همچنان بر مدار پیشرفت

وی با بیان اینکه با جمع‌آوری محققان برجسته از سوی زنده‌یاد کاظمی آشتیانی تشکیلات علمی قوی برای ادامه مسیر ایشان شکل‌گرفته است، بیان کرد: کارهای جدیدی در حوزه سلول‌های بنیادی و سلول‌درمانی انجام‌شده که ادامه‌دهنده را ایشان است، در حال حاضر مؤسسه رویان در حال تحقیق در خصوص هوش طبیعی است که متفاوت از هوش مصنوعی است.

به گفته وی؛ رویان به دنبال راه‌اندازی مرکز ملی تحقیقات مغز موسوم به «نخستی‌سانان» است که در جهان تنها ۱۰ مرکز از آن وجود دارد که در منطقه حتی یک مورد آن وجود ندارد. باتوجه‌به اینکه جمعیت کشور به سمتی پیرشدن در حال حرکت است این مرکز می‌تواند نقش مهمی در درمان بیماری‌های مربوط به این دوره سنی داشته باشد.

مسلمی نائینی با اشاره به نیاز کشور به حمایت از نخبگان عنوان کرد: در نمایشگاه زیست‌فناوری دانش‌آموزان نخبه کارهای قابل‌قبولی عرضه شد که این اقدامات نیازمند حمایت است، برخی افراد مانند زنده‌یاد کاظمی آشتیانی مسیر خود را طی می‌کنند؛ اما برخی از نخبگان نیازمند حمایت ملموس هستند، این نخبگان توقعات محدودی نیز دارند، این دانش‌آموزان نخبه از بنده درخواست کردند که با محققان رویان دیدار و مشورت علمی کنند باید موانعی که سد راه این نخبگان قرار دارد، برداشته شود تا شاهد رویش محققان جدیدی در کشور باشیم.

رئیس جهاد دانشگاهی ادامه داد: جهاد دانشگاهی کشور باوجود منابع محدود، تلاشی‌های فراوانی برای برداشته‌شدن موانع و بسترسازی برای رویش نخبگان انجام داده است که می‌توان به برنامه‌های بازدید از مرکز رویان و مشورت با محققان اشاره کرد.

*زنده‌یاد کاظمی آشتیانی ترکیبی از ایمان، اعتقاد و علم است

وی با بیان اینکه زنده‌یاد کاظمی آشتیانی ترکیبی از ایمان، اعتقاد و علم است، عنوان کرد: نکات فراوانی در حوزه مدیریتی ایشان بود، ایشان به پایین‌ترین تا بالاترین ردیف شغلی سازمان خود توجه ویژه‌ای داشت، به‌طوری‌که در برخی از مواقع نیروهای خدماتی را در دفتر خود جمع می‌کرد و از آنها با چای و شیرینی پذیرایی می کرد.

مسلمی نائینی در ادامه با اشاره به برخی از اقدامات زنده یابد کاظمی آشتیانی بیان کرد: در یکی از پروژه‌های مؤسسه رویان نیاز به یک ژنراتور بود که این موتور در تبریز بود، ایشان با کرایه یک وانت خود مستقیم برای آوردن ژنراتور اقدام کرد تا جریان تحقیق با وقفه مواجه نشود این مدیر مصداق بارز یک مدیر جهادی است.

وی ادامه داد: ایشان همواره با دیدگاه‌های بزرگی داشت به کارهای کوچک بسنده نمی‌کرد و اعلام می‌کرد که توانایی انجام کارهای بزرگ در کشور وجود دارد.

رئیس جهاد دانشگاهی عنوان کرد: ایشان به علمی که مشکلات مردم را برطرف کند، تأکید فراوانی داشتند، بسیار جسور و شجاع بودند، این خطرپذیری با منطق همراه بود و منشأ کارهای بزرگی در جامعه شد. در کارهای خود با برنامه و هدف‌گذاری حرکت می‌کردند.

وی با بیان اینکه زنده یاد کاظمی آشتیانی علاوه بر تسلط بر شعر و ادبیات اشراف بسیاری خوبی در قرائت قرآن داشتند، بیان کرد: ایشان علاوه بر ارتباط با دانشگاه‌های داخلی، ارتباطی مناسبی نیز دانشگاه‌های دیگر در جهان داشتند و همواره از دانشمندان خارجی برای کنفرانس‌های داخلی دعوت می‌کردند، به‌طوری‌که بنده امسال در کنفرانس بین المللی سلول‌های بنیادی پژوهشگاه رویان مشاهده کردم که دانشمندان خارجی برای تبادل علم با دانشمندان ایرانی خود را به این رویداد علمی رساندند.

*تاکید زنده‌یاد کاظمی آشتیانی بر فعالیت تشکیلاتی

مسلمی نائینی با بیان اینکه ایشان شناخت خوبی در کشف و جذب ظرفیت‌های علمی و نخبگان کشور داشتند، عنوان کرد: ایشان همواره بر کار تشکیلاتی تأکید داشتند و در دیدار با مقام معظم رهبری گفتند که ایمان و اعتقاد عمیق پژوهشگران مؤسسه رویان به خود مبنای جهش علمی برای تولید و تکثیر سلول‌های بنیادی  است.

وی افزود: به گفته ایشان دانشمندان و پژوهشگرانی که در تولید و تکثیر سلول‌های بنیادی فعالیت داشتند به دنبال ادای تکلیف دینی بودند، آثار این نگاه اعتقادی در پیشرفت علمی قابل مشاهده است.

مسلمی نائینی بیان کرد: زنده‌یاد کاظمی آشتیانی مسئولیت را به‌عنوان روبه‌روشدن با یک چالش عنوان می‌کردند، ایشان در نحوه فعالیت خود محدودیت زمانی قائل نبودند و همواره بر استمرار فعالیت جهادگونه به صورت شبانه‌روزی تأکید داشتند.

وی با استناد به گفته یکی از همکاران زنده‌یاد کاظمی آشتیانی بیان کرد: ایشان همواره عنوان می‌کردند که ای‌کاش ایران به‌جای نفت، علم به کشورهای دیگر صادر می‌کرد، باتکیه‌بر همین ایده ایشان توانست افرادی زیادی را از کشورهای دیگر برای درمان به ایران بیاورد.

رئیس جهاد دانشگاهی با بیان اینکه ایشان خود را سرباز ولایت می‌دانستند، عنوان کرد: زنده‌یاد کاظمی آشتیانی با استناد به فرمایشان مقام معظم رهبری همواره اعلام می‌کردند ما باید کاری کنیم که برای یادگیری علم کشورهای خارجی به دنبال یادگیری زبان فارسی باشند، این رویکرد ایشان نشانه علاقه ایشان به رهبر انقلاب است و مقام معظم رهبری نیز نگاه ویژه‌ای به ایشان داشتند.

انتهای پیام