به گزارش ایسنا، پیشنهاد تازه «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور جدید آمریکا مبنی بر این که فلسطینی‌ها، غزه ویران‌شده را تخلیه کنند، نشان‌دهنده تمایز زیادی با دیدگاه «جو بایدن» رئیس‌جمهور پیش از او داشته و ابتکار پربحث جدیدی را در زمینه برنامه‌های دیپلماتیک او برای غرب آسیا معرفی کرده است.
ایده تازه ترامپ برای غزه پساجنگ؛ تغییر جهتی قابل توجه در دیدگاه دولت‌های آمریکا
روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارشی با این مقدمه نوشت: ترامپ گفته انتقال فلسطینیان از غزه «ممکن است موقتی یا بلندمدت باشد». اظهارات او نشان‌دهنده تغییر قابل توجهی در سیاست آمریکا نسبت به فلسطینیان در سیاست‌های هر دو حزب این کشور است. هیچ یک از دولت‌های اخیر در کاخ سفید عزیمت «بلندمدت» فلسطینیان از غزه را پیشنهاد نکرده است که بیشتر روسای جمهور آمریکا آن را بخشی از کشوری فلسطینی دانسته‌اند که بر ضرورت تشکیل آن تاکید شده است.
ترامپ درباره غزه گفته «در حال حاضر، این محل واقعا یک ویرانه است. بنابراین، ترجیح می‌دهم با برخی کشورهای عربی همکاری کرده و مرحله احداث خانه‌های مسکونی را در جای دیگری شروع کنیم تا بتوانند در صلح و برای ایجاد تحول در آن ساکن شوند.»
اما یکشنبه گذشته، مقامات دولت ترامپ پیشنهاد کردند که آمریکا و شرکای منطقه‌ای شاید بتوانند تضمین‌هایی ارائه کنند تا در نهایت، فلسطینی‌ها بتوانند امکان بازگشت پیدا کنند؛ پیش کشیدن موضوع تضمین‌ها به نظر با قصد مطلوب‌تر جلوه کردن آن برای کشورهای عربی انجام شده است.
با این حال، مقامات هنوز معیارهای اصلی این طرح پیشنهادی را، از جمله این که اسکان دادن بیش از دو میلیون نفر فلسطینی چگونه خواهد بود و آیا آن‌ها در نهایت، به خواسته‌های خود برای کنترل کامل بر سرزمینشان دست پیدا خواهند کرد یا نه، مشخص نکرده‌اند.
ترامپ در این باره با اشاره به غزه گفته: صحبت از یک‌ونیم میلیون نفر انسان است و ما کل این مسئله را نادیده می‌گیریم. در طی قرن‌ها، درگیری‌های بسیاری در آن رخ داده. واقعا باید اتفاقی بیفتد.
در همین حال اردن که ترامپ از آن خواسته بود پناهندگان غزه را به طور موقت و برای طولانی‌مدت اسکان دهد، این ایده را رد کرده است. همچنین تشکیلات خودگردان فلسطین که اداره کرانه باختری را بر عهده دارد و جنبش حماس نیز آن را رد کرده‌اند.
حماس در بیانیه‌ای در این باره گفت: ما از دولت آمریکا می‌خواهیم ارائه چنین پیشنهاداتی را متوقف کند که مطابق برنامه‌های اسرائیل و مغایر با حقوق و اراده آزاد ملت ما است.
اما «ایتامار بن گویر» سیاست‌مدار راست افراطی رژیم صهیونیستی که خواستار «مهاجرت داوطلبانه» فلسطینیان از غزه شده و از شهرک‌سازی این رژیم در آن‌جا حمایت می‌کند، از این ایده استقبال کرده است.
نبود نقشه راهی مشخص در دولت جدید ترامپ برای تداوم آتش‌بس در غزه
وال‌استریت ژورنال در ادامه نوشت: ترامپ نقشه راه مشخصی برای تامین صلح در غزه در صورت تمدید بازه زمانی توافق آتش‌بس به مدتی بیش از ۴۲ روز اولیه آن ارائه نکرده است. او در این میان، در پی عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی است.
فعالیت ترامپ در زمینه صلح در غرب آسیا در برهه حساسی انجام می‌شود که آتش‌بس اسرائیل با غزه و حزب‌الله لبنان در جنوب لبنان بیش از پیش شکننده به نظر می‌رسد و «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه ترامپ قرار است عازم منطقه شود.
«جان آلترمن» تحلیلگر مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل درباره این ایده دولت تازه ترامپ می‌گوید: قدم اول جالبی است اما مشکل می‌توان تصور کرد که به عنوان یک ایده پیشرفتی در آن حاصل شود. مطمئنا، نگرانی‌هایی جدی در مصر و اردن، دیگر متحدان عربشان و دولت‌های اروپایی برمی‌انگیزد که علاوه بر عقیده‌شان درباره حقوق فلسطینیان، تمایل به ثبات در مصر و اردن دارند.
جنگ خشونت‌بار غزه در پی عملیات «طوفان الاقصی» که توسط جنبش حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ علیه اراضی اشغالی آغاز شد، واشنگتن را با مشکل بغرنجی در سیاست خارجی مواجه ساخته که ترامپ گفته ممکن است پایان دادن به آن خارج از عهده آمریکا باشد.
او هفته گذشته، تایید کرد که مطمئن نیست توافق آتش‌بس فعلی پایدار باشد. ترامپ در این باره به خبرنگاران گفت که «این جنگ ما نیست؛ جنگ آن‌هاست.»
رئیس‌جمهور جدید آمریکا به سرعت، توافق حاصل‌شده با میانجیگری آمریکا، مصر و قطر برای آتش‌بس در جنگ غزه و تبادل اسرا میان جنبش حماس و رژیم صهیونیستی را به خود نسبت داد. حتی مقامات دولت پیشین آمریکا نیز می‌گویند ترامپ و ویتکاف نقشی حیاتی در نهایی کردن این توافق داشتند.
با این حال، مذاکره برای پایان دادن به جنگ غزه چالش دشوارتری را پیش روی ترامپ و تیم او قرار داده است.
کوچاندن فلسطینیان از غزه روندهای دیپلماتیک موجود برای بازسازی غزه و تشکیل کشوری فلسطینی را برهم می‌زند
در ادامه این مطلب آمده است: «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه دولت بایدن در آخرین روزهای خدمت خود موضوع برنامه‌ای برای دوران پساجنگ را مطرح کرد که به حضور نظامی اسرائیل در غزه پایان می‌دهد و ساختار حاکمیتی جدیدی به رهبری تشکیلات خودگردان ایجاد می‌کند که در این روند، مشمول اصلاحاتی خواهد شد و کنترل آن فراتر از کرانه باختری خواهد رفت. یک قوای امنیتی عرب نیز با مشاوره آمریکا، بدون حضور نظامی مستقیم آن در این منطقه، به اداره غزه کمک خواهد کرد.
این امر زمینه را برای بازسازی کلان غزه ایجاد کرده و در نهایت، آغازگر روندی برای عادی‌سازی روابط میان رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی خواهد شد.
اما پیشنهاد ترامپ مبنی بر این که فلسطینیان نوار غزه را برای بازسازی آن ترک کنند، روند دیپلماتیکی را که هماهنگی آن با دقت و احتیاط زیادی انجام شده بود برهم می‌زند. از سوی دیگر، معلوم نخواهد بود که ملت فلسطین بتوانند در نهایت، کشوری متعلق به خود را بسازند.
ترامپ در تماس تلفنی شنبه گذشته خود با «عبدالله دوم» شاه اردن، از او خواسته بود که کشورش پذیرای آوارگان و پناهندگان فلسطینی شود. او همچنین گفته بود قصد دارد در گفت‌وگوی تلفنی‌اش با «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر، درخواست مشابهی را مطرح کند.
مقامات دولت ترامپ در پاسخ به سوالاتی درباره برنامه‌های او، روز یکشنبه گفتند که غزه را سرزمین بایری با تل ویرانه‌ها و مهمات منفجرنشده می‌دانند که بازسازی آن تا حد زیادی با کوچ ساکنان آن به جایی دیگر تسهیل خواهد شد.
یک مقام ارشد دولت ترامپ در این باره گفت: نمی‌توانیم به دلایل سیاسی از مردم بخواهیم در جای غیرقابل سکونتی بمانند.
او بیان کرد که باید به فلسطینی‌ها تضمین داد که در نهایت، پس از مذاکره با شرکای منطقه‌ای، به این منطقه باز می‌گردند.
«گوردن ساندلند» سفیر ترامپ در اتحادیه اروپا در دور اول ریاست‌جمهور او در گفت‌وگویی بیان کرد که طی مذاکرات «توافق ابراهیم» برای عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، شاهد برنامه‌هایی برای نوسازی زیرساخت‌هاین این منطقه بوده است.
او معتقد است: تا زمانی که تضمین‌های محکمی برای اطمینان دادن به فلسطینی‌ها وجود داشته باشد که به خانه‌هایشان در غزه بازگردانده خواهند شد، پیشنهاد ترامپ «ایده بسیارخوبی» است.
عملی نبودن ایده ترامپ برای غزه پساجنگ از نظر نزدیک‌ترین متحدان او
وال استریت ژورنال با اشاره به این که برخی از جدی‌ترین متحدان سیاسی ترامپ می‌گویند، «این برنامه امکان‌پذیر نیست»، آورده است: «لیندسی گراهام» سناتور جمهوری‌خواه، در این باره به شبکه سی‌ان‌ان گفته «این ایده که تمامی فلسطینی‌ها (غزه را) ترک کنند و به جای دیگری بروند، از نظر من، به طور کلی، عمل‌گرایانه نیست.»
مصر و اردن مدت‌ها است که به دلیل بار امنیتی و اقتصادی جای دادن این تعداد از شهروندان فلسطینی با آن مخالفند. نگرانی دیگر این است که آن‌ها در صورتی که رژیم صهیونیستی مانع بازگشت فلسطینیان شود، متهم به مشارکت با این رژیم برای الحاق غزه شوند.
«فرانک لوونشتاین» یکی از مذاکره‌کنندگان پیشین صلح رژیم صهیونیستی-فلسطین در وزارت امور خارجه آمریکا می‌گوید، «ترغیب "مهاجرت داوطلبانه" غیرنظامیان از غزه از مدت‌ها پیش، رویای بسیاری از موعودگرایان افراطی در اسرائیل بوده است.»
یکی از آن‌ها بن گویر است که با انجام شدن توافق آتش‌بس و تبادل اسرا در غزه، از سمت خود به عنوان وزیر امنیت داخلی کابینه نتانیاهو استعفا داد. او از برنامه ترامپ استقبال کرده و از نتانیاهو خواسته از آن حمایت کند. بن گویر در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس در این باره نوشت: همین حالا تشویق به مهاجرت کنید.
این در حالی است که به گفته مقامات پیشین، تصمیم جناح راست افراطی رژیم صهیونیستی برای حمایت از پیشنهاد ترامپ جلب حمایت اعراب از این ابتکار را دشوارتر ساخته است.
یک مقام ارشد پیشین آمریکایی در این باره گفت: ایده پذیرفتن شمار قابل توجهی از فلسطینیان غزه از سوی اردن و مصر، فکری بیهوده است. این موضوع خط قرمز هر دو کشور حتی پیش از بحران غزه بوده و در حال حاضر، اهمیت بیشتری نیز یافته‌اند.
انتهای پیام
نظرات