به گزارش ایسنا، مهدی سنایی امروز - دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه - با حضور در مجمع گفت‌وگوی تهران، اظهار کرد: از دعوتی که به عمل آوردید ممنون هستم؛ خوشحال هستیم این مجمع دایر است و مقامات و اندیشمندان از کشورهای مختلف برای گفت وگو گرد هم آمده اند. ایران علاوه بر روابط دوجانبه ای که با کشورها دارد و علاوه بر حضوری که در مجامع بین الملل دارد، یک مشخصه بارز در کنشگری ایران در عرصه سیاست خارجی وجود دارد که آن هم قدرت منطقه‌ای بودن و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران است.

وی اظهار کرد: منطقه همانطور که به شکلی اشاره کردید به دلیل عوامل مختلفی در یک تب و تاب و التهاب قرار دارد و به نوعی در دوره تحول است. بخشی از آن ناشی از همین دوره گذار و عدم ثبات در عرصه جهانی است. به نظر می رسد این دوره تداوم دارد. گمان زده می شد که دوره گذار یک دهه زمان ببرد، اما این دوره تداوم پیدا کرده است و حداقل به اعتقاد بنده در آینده قابل پیش‌بینی نیز نظم جدیدی برای نظام جهانی نمی‌توان پیش‌بینی کرد.

معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور، تصریح کرد: آنچه که ما شاهد هستیم تداوم دوره گذار است. مشخصه این مقداری سیال بودن شرایط است، در حوزه خاورمیانه و پیرامون ما نیز خود را نشان می دهد. علاوه بر  این منطقه از مداخلات قدرت های خارجی به ویژه آمریکا در طول دو دهه گذشته رنج می برد و آثار و عواقب آن در کشورهای مختلف پیرامون ما  قابل مشاهده است. عبور از این شرایط کار ساده‌ای نیست، البته نکته ای که در سیاست عمومی دولت  اعم از سیاست داخلی و سیاست خارجی بوده و دکتر پزشکیان نیز مکرر به آن اشاره می کنند این بوده که عدم وفاق  و وحدت مسلمانان در تشدید این شرایط تاثیرگذار است.

وی در ادامه تاکید کرد: اگر مکانیزم های درون منطقه ای و ساز وکارهای درون منطقه ای گسترش پیدا کند، حتما نسبت به حل و فصل مسائل کمک می کند؛ بنابراین ما یک منطقه ملتهب داریم و وظایفی که بر عهده جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کنشگر فعال منطقه ای و بین المللی است؛ آنچه که قطعی است این بوده که نقش جمهوری اسلامی ایران در نظم منطقه ای  و در تحولات منطقه غیرقابل انکار است.

وی در ادامه تاکید کرد: طبیعتا متناسب با شرایط و تحولات دوره‌های مختلف نقش جمهوری اسلامی ایران در نظم منطقه ای به شکل های مختلف بازآفرینی شده است. ما زمانی که از منطقه صحبت می کنیم با یک حوزه گسترده مواجه هستیم. در مورد آسیای مرکزی و در مورد قفقاز و در مورد بخش های مختلف می توان صحبت کرد. منطقه گرایی و همگرایی منطقه ای و کار  با کشورهای منطقه از جمله اولویت های اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این دولت است؛ البته در طول حداقل دو دهه گذشته این سیاست دنبال شده است.

سنایی در پاسخ به این پرسش که چگونه می توانیم از وفاق در سطح داخلی به وفاق در سطح بین المللی پل بزنیم، بیان کرد: فکر می کنم وفاق یا به تعبیری اجماع ملی هم نگاهی به درون کشور و مسائل اجتماعی و سیاست داخلی دارد. چه از نگاه دینی که توصیه فراوانی به وفاق و همدلی شده است هم از نگاه دوره مدرن که برای شکل گیری یک جامعه متحد باید سطحی از وفاق و اجماع برای ورود به دوره دولت_ملت ها لازم است؛ بازتاب این وفاق در سیاست خارجی نیز دیده می شود.

وی افزود: حتی در  مواردی که مسائل داخلی توسط احزاب و گروه های مختلف بسیار مورد مناقشه و مباحثه است، سطحی از منافع ملی در عرصه سیاست خارجی معمولا در کشورها مورد اجماع است؛ بنابراین سیاست وفاق در داخل حتما کمک کننده به حرکت در عرصه سیاست خارجی و کنش ها در عرصه سیاست خارجی است. به گمانم ما  نتیجه آن را  در مذاکرات اخیر دیدیم. در دولت حاضر گفت‌وگو هایی که پیش می رود از یک پشتوانه اجماعی در داخل برخوردار است؛ البته در کشور ما دیدگاه های مختلفی است و صاحب نظران و گروه های مختلفی حضور دارند. در هر صورت در مسائل مختلف اظهارنظر می شود و این تنوع از سرمایه های کشور است، اما در نهایت اکنون یک اجماع و پشتوانه و توافق  بی سابقه ای در داخل وجود دارد که گفت وگو ها را حمایت می کند.

سنایی در پاسخ به این پرسش که وفاق منطقه ای شکل گرفته را چگونه ارزیابی می کنید و از نگاه شما با چه چالش هایی مواجه است، بیان کرد: این نکته مهمی است. ما گرایشی که در منطقه هست را در برخورد کشورهای منطقه در گفت وگوهای هسته ای جاری می بینیم. برخورد  متفاوتی نسبت به گذشته است. یک بخشی از آن ناشی از این است که سیاست چند برداری بین کشورهای همسایه ما نیز نسبت به گذشته، بیشتر مورد توجه است. اگر  سیاست خارجی قطر و عربستان را نگاه کنیم اگر سیاست خارجی ترکیه را نسبت به دو دهه گذشته نگاه کنیم، یک نوع گرایش چند برداری در سیاست خارجی این کشورها است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: به همین دلیل این امکان را فراهم می کند در کنار  ائتلاف هایی که با سایر جوانب دنیا دارند، در داخل منطقه  نیز با یک نگاه قوی همکاری ها را دنبال کنند. به نظرم ما اکنون در منطقه زمینه بیشتری برای همکاری نسبت به گذشته داریم. یکی به خاطر تحولی است که در نوع کنش در سیاست خارجی کشورها پدید آمده است. بخشی از آن نیز به خاطر عواقبی است که فجایع مداخلات خارجی و دیکته های قدرت های خارجی در منطقه رقم زده است.

سنایی در ادامه بیان کرد: فکر می کنم زمان آن رسیده که بین جمهوری اسلامی ایران و منطقه نیز ساز و کارهای بیشتری برای همکاری تعریف شود. منطقه شمالی خود را با منطقه جنوبی خود مقایسه کنیم. با اینکه در منطقه جنوبی مسائل حیاتی در جریان است، اما جمهوری اسلامی ایران در ساز وکارهای منطقه ای بیشتری با حوزه شمالی ورود دارد. از گذشته سازمان همکاری ها اکو بوده است، در سال ها اخیر ورود ایران به سازمان همکاری های شانگهای و ورود ایران به بریکس بوده است.

وی افزود: البته بریکس جهانی است، اما باز بیشتر کشورهای شمالی ایران در آن حضور دارند. همین طور ورود ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا را شاهد بودیم. از فرصت استفاده کرده و اتفاقی که در دو سه روز گذشته رقم خورد را می گویم. این روند که از سال ۱۳۹۶ آغاز شده بود، همکاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و از سال ۱۳۹۸ آغاز شد با کاهش تعرفه در بخشی از کالاها. سپس افزایش پیدا کرد تا اینکه تبدیل به یک همکاری دائمی شد. این کمتر در خبرها دیده می شود. ولی همکاری ایران و موافقتنامه تعرفه های ترجیحی دائم ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا از دو سه روز پیش اجرایی شد. این باعث یک تحول اساسی در مبادلات تجاری ایران با شش کشور عضو این اتحادیه و کشورهای همکار خواهد شد.

سنایی خاطرنشان کرد: ما باید امیدوار باشیم که با کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای خاورمیانه وارد همچنین ساز وکارهای منطقه‌ای شویم. وقت این است که پژوهشگران و اندیشمندان برای همکاری های ایرانی و خاورمیانه ای و ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس طرح های خود را ارائه کنند؛ البته در حوزه خلیج فارس طرح هایی داشتیم. هم طرح ایرانی داشتیم و هم طرحی از جانب روسیه داده شد. منتهی اکنون نسبت به ۱۰ سال گذشته شرایط خیلی متفاوت شده است و فکر می کنم زمینه بیشتری فراهم است. باید ورود جدی تری به این عرصه داشت.

سنایی در پاسخ به این پرسش که نظر شما راجب عاملیت منطقه ای به نام اوراسیا چیست و اینکه اوراسیا را چگونه می بینید؟ بیان کرد: ایران و اوراسیا یعنی ایران و آسیا که اهمیت آن روبه افزایش است. در یک واقعیت تردید نیست که نقش آسیا در جهان در حال افزایش است. قدرت های نوظهور یعنی اینکه قدرت هایی در حال ظهور هستند غیر از قدرت های پیشین. ایران در قالب بریکس و شانگهای هم به اوراسیا و هم به حوزه آسیا پیوسته است.

وی تصریح کرد: اوراسیا یعنی تمدن، تاریخ و فرهنگ مشترک با ایران. یعنی دنیایی از تعاملاتی که در طول تاریخ شکل گرفته است. اوراسیا یعنی یک نوع تکیه بر پتانسیل های منطقه ای برای ایران. همان طوری که گفتم در مقایسه با سایر  مناطق دنیا، ورود ایران به ساز وکارهای منطقه‌ای در حوزه اوراسیا توفیقات بیشتری داشته است. اوراسیا یعنی آسیای مرکزی و قفقاز که هنوز ظرفیت هایی که در روابط با جمهوری اسلامی ایران دارند به اندازه کافی بهره برداری نشده است.

سنایی خاطرنشان کرد: به شکل کلی اوراسیا یعنی بخشی از دنیا که در سال ها اخیر بسیار مورد توجه بوده و جزو اولویت های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. با وجود اینکه دولت چهاردهم غرب گریز هم نیست و می داند که باید مسائل را با دنیا حل و فصل کرد و می داند که تحریم های طولانی می تواند برای کشور رنج آور باشد باوجود اینکه  تلاش می کند این توازن را در عرصه سیاست خارجی پیش ببرد، اما اقداماتی که در طول یکسال انجام داده باز تاکید مکرری است بر اهمیت حوزه اوراسیا. نمایندگان، وزرا و اندیشمندانی که در این همایش حضور داشتند برجستگی حوزه اوراسیا را نشان می دهد و این به نفع کشور ما و تامین کننده منافع ملی کشور ما و کشورهای حوزه اوراسیا است.

وی افزود: اگر در قالب بزرگ نگاه کنیم، اوراسیا در دستور سیاست خارجی دولت به شکل جدی است. طی ماه های آینده کنش ها، اقدامات و برنامه هایی در همین حوزه به شکل جدی تعریف شده است. با همه کشورهای حوزه اوراسیا تعاملات جمهوری اسلامی ایران در جریان است. از کشورهای عمده و اصلی آسیایی و اوراسیایی روابط ما با روسیه و چین در همه عرصه ها گسترش پیدا کرده است. با چین نیز مناسبات سیاسی خوبی برقرار است. امیدوار هستیم که پروژه های اقتصادی و تعاملات علمی و تجاری با هند نیز مانند دو کشور دیگر عینیت بیشتری پیدا کند.

انتهای پیام