دانشمندان مرکز علوم بهداشتی دانشگاه تگزاس در سن آنتونیو، ارتباطی بین انواع خاصی از ذرات چربی در خون به نام لیپوپروتئین‌ها و خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، شایع‌ترین نوع زوال عقل را کشف کرده‌اند.  این پژوهش بر اساس داده‌های تحقیق معروف «قلب فرامینگهام» انجام شده است که از سال ۱۹۴۸ سلامت افراد در فرامینگهام، ماساچوست را پیگیری می‌کند.

دانشمندان در این تجزیه‌وتحلیل جدید، نمونه‌های خون و سوابق سلامت بیش از ۸۰۰ فرد مسن را بررسی کردند؛ هیچ یک از شرکت‌کنندگان در ابتدای پژوهش به زوال عقل مبتلا نبودند و سلامت آنان دهه‌ها پیگیری شد تا مشخص شود کدام فرد به آلزایمر مبتلا خواهد شد.

آنان الگوهای شگفت‌انگیزی یافتند؛ افرادی که سطح بالاتری از نوعی کلسترول «بد» به نام LDL-C با چگالی کم داشتند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر بودند. به‌طور خاص، به ازای هر واحد افزایش در این نوع کلسترول، خطر ابتلا به آلزایمر ۲۱ درصد افزایش یافت. کلسترول LDL-C کوچک و متراکم، به دلیل احتمال انسداد شریان‌ها، به‌عنوان شاخص خطرناکی در ابتلا به بیماری قلبی، شناخته می‌شود و نتایج پژوهش جدید نشان می‌دهد، ممکن است که این نوع کلسترول «بد» در سلامت مغز نیز نقش داشته باشد.

از سوی دیگر، در افرادی با سطح بالاتری از ماده‌ای به نام ApoB۴۸، مولکولی که به انتقال چربی‌های غذایی از روده به جریان خون کمک می‌کند، ۲۲ درصد کمتر احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر وجود داشت. این نتایج غیرمنتظره بود، زیرا ApoB۴۸ نیز با بیماری قلبی مرتبط است و به نظر می‌رسد که همه ذرات مرتبط با چربی تاثیر یکسانی بر مغز ندارند.

در این پژوهش نتایج شگفت‌انگیزی از بررسی HDL-C که اغلب به عنوان کلسترول «خوب» شناخته می‌شود، به دست آمد. به‌طور کلی، تصور می‌شود که HDL-C بالاتر در برابر مشکلات قلبی محافظت ایجاد می‌کند اما افرادی که کمترین سطح HDL-C را ثبت کردند، در مقایسه با افرادی که سطح بالاتری از آن داشتند، ۴۴ درصد کمتر احتمال ابتلا به آلزایمر وجود داشت. به‌طور مشابه، افرادی که سطح LDL-C کوچک و متراکم کمتری داشتند، در مقایسه با افرادی که سطح بالاتری از آن داشتند، ۳۸ درصد کمتر احتمال ابتلا به آلزایمر مشاهده شد.

سوکراتیس چاریسیس، دانشمند ارشد این پژوهش توضیح داد که این یافته‌ها نشان می‌دهد، رابطه بین چربی‌های خون، سلامت قلب و سلامت مغز پیچیده‌تر از آن چیزی است که قبلا تصور می‌شد. برخی از چربی‌هایی که برای قلب مضر هستند، ممکن است به مغز نیز آسیب برسانند، اما برخی دیگر ممکن است از مغز به روش‌هایی که هنوز به‌طور کامل درک نکرده‌ایم، محافظت کنند.

دانشمندان تاکید کردند که نتایج پژوهش آنان نشان نمی‌دهد، افراد باید سعی کنند کلسترول خوب خود را عمدا کاهش دهند اما اهمیت بررسی دقیق‌تر انواع مختلف چربی‌ها را هنگام بررسی آلزایمر برجسته می‌کند. همچنین این احتمال را افزایش می‌دهد که آزمایش خون برای کلسترول و سایر لیپوپروتئین‌ها روزی بتواند به پیش‌بینی خطر ابتلا به زوال عقل در فرد کمک کند.

سایت ساینس گزارش کرد،  در این پژوهش، ۱۲۸ نفر از ۸۲۲ نفر شرکت‌کننده در طول دوره پیگیری که تا سال ۲۰۲۰ ادامه داشت، به آلزایمر مبتلا شدند. این نتایج به شواهد رو به رشدی می‌افزاید که مدیریت سلامت قلب نیز برای سلامت مغز مهم است.

به‌طور خلاصه، نتایج پژوهش کنونی نشان داد که سطوح بالاتر LDL-C با چگالی کوچک با خطر بالاتر ابتلا به آلزایمر و سطوح بالاتر ApoB۴۸ با خطر کمتر ابتلا به آلزایمر مرتبط است. به‌طور شگفت انگیزی، افرادی که کمترین سطح HDL-C را داشتند، در مقایسه با دیگران، خطر ابتلا به آلزایمر کمتری ثبت کردند.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که چربی‌های خون ممکن است نقش‌های متفاوتی در ایجاد بیماری قلبی و زوال عقل داشته باشند و برای درک کامل دلیل آن، تحقیقات بیشتری لازم است.

این گروه پژوهشی نتیجه گرفت که الگوهای چربی خون می‌تواند برای شناسایی افراد در معرض خطر آلزایمر مفید باشد و تنظیم این سطوح ممکن است به پیشگیری از این بیماری در آینده کمک کند.

نتایج این پژوهش در نشریه Neurology منتشر شده است.

انتهای پیام