به گزارش ایسنا، مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا که چندی است با میانجی‌گری عمان ادامه دارد، اکنون با یک چالش جدی روبروست: اینکه آیا ایالات متحده حاضر است در صورتی که گزینه جایگزین، عدم توافق و احتمال جنگ دیگری در غرب آسیا باشد، ریسک اجازه دادن به ایران برای ادامه تولید سوخت هسته‌ای را بپذیرد.
برای «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا و «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه او در غرب آسیا، مذاکرات با ایران یک تجربه جدید است و اصرار ایران مبنی بر اینکه هرگز از توانایی غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود دست نخواهد کشید، تهدیدی برای از بین رفتن شانس توافقی است که رئیس‌جمهور ترامپ تنها چند هفته پیش با اطمینان پیش‌بینی کرده بود در دسترس است.
روزنامه نیویورک تایمز با این مقدمه نوشت: اما این، تقریباً همان مساله آزاردهنده‌ای است که رئیس‌جمهور «باراک اوباما» تقریبا یک دهه پیش با آن روبرو بود. اوباما و دستیارانش با اکراه به این نتیجه رسیدند که تنها راه برای رسیدن به توافق، اجازه دادن به ایران برای ادامه تولید مقادیر کمی سوخت هسته‌ای، چرخش سانتریفیوژهای هسته‌ای و ادامه فعالیت دانشمندان ایران است.
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، توافقی که تمام جمهوری‌خواهان کنگره به همراه برخی از دموکرات‌ها به آن رأی منفی دادند، به مدت سه سال برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرد تا اینکه ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، درحالی‌که ایران به مفاد توافق پایبند بود.
طبق این گزارش، ترامپ اکنون اساساً با همان گزینه‌هایی روبرو است که رئیس‌جمهور پیشین آمریکا با آن مواجه بود و مانند اوباما، او نیز احتمالاً با مخالفت تندروهای ضد ایران در ایالات متحده و «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی روبرو است که یک دهه پیش در جلسه مشترک کنگره حاضر شد و از قانونگذاران خواست تا توافقی را که اوباما در حال مذاکره بر سر آن بود، رد کنند. نتانیاهو در ماه‌های اخیر نیز همزمان با برگزاری مذاکرات غیر مستقیم تهران و واشنگتن برای حمله پیشگیرانه به سایت‌های هسته‌ای ایران تلاش کرده است.
ایرانی‌ها از غنی‌سازی کوتاه نمی‌آیند
«وندی شرمن» که مذاکره‌کننده ارشد توافق ۲۰۱۵ در دولت اوباما بود، گفت: در اینجا کمی حس آشناپنداری (دِژاوو) وجود دارد. واضح است که سناتورهای آمریکایی، اعضای کنگره و مقامات اسرائیلی هستند که بر برچیدن کامل تأسیسات ایران و غنی‌سازی صفر اصرار دارند. ما با همان چالش‌ها روبرو بودیم.
او برای استیو ویتکاف آرزوی موفقیت کرد و در ادامه گفت که «او اخیراً گفته است در مذاکرات با ایران، مانند معاملات املاک و مستغلات نیویورک مهم است که بفهمیم همه به دنبال چه چیزی هستند و کاری کنیم که آنها احساس کنند چیزی به دست آورده‌اند.»
شرمن که بعدها به عنوان قائم مقام وزیر امور خارجه آمریکا خدمت کرد، افزود: او وظیفه سختی دارد.
او در ادامه گفت که «مقامات ایرانی بسیار واضح گفته‌اند که باید غنی‌سازی کنند و نه فقط در مقادیر بسیار کم و من شک دارم که آنها از این موضع خود دست بردارند. آقای ترامپ ابزارهایی در اختیار دارد که آقای اوباما نداشت، از جمله کنگره‌ای مطیع و آزادی عمل بیشتر برای لغو تحریم‌های ایران.»
به نوشته نیویورک تایمز، ایران، همان‌طور که ترامپ روز دوشنبه اذعان کرد، به دنبال غنی‌سازی است. مقامات این کشور می‌گویند که به‌طور رسمی به ترامپ و ویتکاف که آنچه را که امیدوار بودند یک مصالحه نوآورانه باشد و آن را طراحی کرده بودند، پاسخ نداده است. طبق پیشنهاد واشنگتن، به ایران اجازه داده می‌شود تا چندین سال به غنی‌سازی در سطوح پایین ادامه دهد، تا زمانی که کنسرسیومی تشکیل شود که سوخت هسته‌ای را برای نیروگاه‌های سراسر غرب آسیا تأمین کند.
طبق پیشنهاد ایالات متحده، تولید سوخت کنسرسیوم در جایی از منطقه انجام می‌شد و تولید نمی‌توانست در خاک ایران انجام شود. اما تاکنون، این طرح جواب نداده است. مقامات ایرانی گفته‌اند که از ایده کنسرسیوم استقبال می‌کنند، البته تا زمانی که در خاک ایران باشد.
ایران و آمریکا نمی‌خواهند به بن‌بست برسند
روزنامه آمریکایی افزود: با این حال، هم ویتکاف و هم مذاکره‌کنندگان ایرانی خطر فروپاشی مذاکرات را درک می‌کنند؛ اینکه نتانیاهو ممکن است از این شرایط برای تجدید کارزار خود در جهت اقدام نظامی سوءاستفاده کند و از آنجایی که هیچ‌کدام از دو طرف نمی‌خواهند خطر جنگ را بپذیرند، از هرگونه اعلام اینکه مذاکرات به بن‌بست رسیده است، اجتناب می‌کنند. مذاکره‌کنندگان قرار است یک‌شنبه آینده در عمان که به عنوان میانجی عمل می‌کند، دیدار کنند.
البته هیچ‌کس درباره بن‌بست صحبت نمی‌کند. ترامپ که در اوایل ماه آوریل در نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران خواستار دستیابی به توافق ظرف دو ماه شده بود، دیگر درباره ضرب‌الاجل‌ها صحبت نمی‌کند.
«مجید تخت روانچی» معاون وزیر امور خارجه ایران و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای در یک مصاحبه ویدیویی با ایرنا گفت که «مهم نیست مذاکرات چقدر طول بکشد، یک نکته قطعی است و آن، این است که غنی‌سازی باید در ایران انجام شود.» وی افزود: این، خط قرمز ماست.
مقامات دولتی آمریکا اذعان دارند که این امر، ترامپ را در موقعیت سختی قرار می‌دهد. ایران در حال حاضر در مقایسه با دهه پیش سوخت هسته‌ای بیشتری در اختیار دارد که به گفته کارشناسان، تبدیل آنها به یک سلاح عملیاتی ماه‌ها یا شاید یک سال طول می‌کشد.
نخست وزیر رژیم صهیونیستی با این استدلال که هرگز فرصت بهتری برای حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران وجود نداشته است، به طور مرتب تهدید به هدف قرار دادن این کشور می‌کند، حتی اگر اسرائیل سلاح‌های لازم برای رسیدن به عمیق‌ترین سایت‌های تولید را در ایران نداشته باشد.
شورای عالی امنیت ملی ایران روز دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که اگر رژیم صهیونیستی به سایت‌های هسته‌ای ایران حمله کند، آن را با حمله به تأسیسات هسته‌ای اسرائیل تلافی خواهد کرد.
ترامپ از نتانیاهو خواست مذاکرات را مختل نکند
نیویورک‌تایمز با اشاره به نشست ترامپ، ویتکاف، «مارکو روبیو» وزیر امور خارجه و فرماندهان نظامی آمریکا در یک شنبه شب در کمپ دیوید خاطر نشان کرد: بنا به گزارش‌ها، آنها در این دیدار گزینه‌های دیپلماتیک و نظامی را مورد بحث قرار دادند. مشخص نیست که به چه نتیجه‌ای رسیده‌اند، اگر به نتیجه‌ای رسیده باشند.
صبح روز بعد، در حالی که هنوز در استراحتگاه ریاست جمهوری بودند، ترامپ با نتانیاهو صحبت کرد، تا حدی برای اینکه او را در جریان امور قرار دهد اما به گفته یکی از مقامات، بیشتر برای اطمینان از اینکه او با تهدید به اقدام نظامی قریب‌الوقوع، مذاکرات را مختل نکند.
این مکالمه تنها جدیدترین مورد از تنش فزاینده در روابط بین ترامپ و نتانیاهو بود. نزدیکان نخست وزیر رژیم صهیونیستی می‌گویند که او از میزان اصرار ترامپ بر یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک با ایران متعجب شده است.
همچنین برکناری «مایکل والتز» از سمت مشاور امنیت ملی ترامپ، به طور گسترده در واشنگتن، ناشی از دیدگاه‌های سنتی و تندروی والتز در مورد ایران تلقی می‌شد، دیدگاه‌هایی که در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ در حزب جمهوری‌خواه امری عادی بود.
۲ اردوگاه در حزب ترامپ
در واقع، اکنون حزب خود ترامپ به ۲ دسته تقسیم شده است: تندروهایی که بر برچیدن کامل زیرساخت‌های هسته‌ای ایران اصرار دارند و اردوگاه انزواطلب‌تری که می‌گوید مهم‌ترین چیز جلوگیری از کشاندن ایالات متحده به جنگ دیگری در غرب آسیا است.
تاکنون ترامپ و نزدیک‌ترین دستیارانش بین این ۲ اردوگاه در نوسان بوده‌اند.
بازرسان آژانس نیز می‌گویند که سانتریفیوژهای هسته‌ای ایران با سرعتی بیش از همیشه در حال چرخش هستند و سوخت بیشتری در اختیار این کشور قرار می‌دهند که می‌تواند در یک معامله بر سر آن توافق شود.
انتهای پیام
نظرات