به گزارش ایسنا، «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در برنامه «تهران ایران جهان» شبکه تهران حاضر شد و در خصوص عملکرد یک ساله وزارت امور خارجه و آخرین مسائل سیاست خارجی ایران صحبت کرد.

عراقچی درباره قانون مجلس شورای اسلامی برای تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سفر معاون مدیرکل آژانس به تهران گفت: مجلس قانون بسیار مهمی را تصویب کردند و همکاری با آژانس را به تصمیمات شورای عالی امنیت ملی موکول کردند. همکاری با آژانس از مسیر و با تصویب شورای عالی امنیت ملی صورت می‌گیرد.

وزیر خارجه ایران افزود: آژانس سابقه خوبی درباره ما ندارد. قبل از جنگ، زمینه‌ساز قطعنامه‌ای در شورای حکام شدند. وقتی هم که تجاوز نظامی غیرقانونی به تاسیسات ما صورت گرفت، آژانس و مدیرکل حتی این حملات را محکوم نکردند. حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران بزرگ‌ترین نقض قوانین بین‌الملل بود.

او در ادامه گفت: آژانس و مدیرکل باید بدانند شرایط جدیدی ایجاد شده است. هم قانون مجلس را داریم و هم روی زمین شرایط تغییر پیدا کرده است. تاسیسات ما صدماتی دیده و طبیعی است به این دو دلیل، ما باید دوران جدیدی را با آژانس آغاز کنیم و باید چارچوب جدید همکاری را تدوین کنیم. در این چارچوب، قانون مجلس مدنظر قرار می‌گیرد.

عراقچی گفت: با توجه به درخواست آژانس، از معاون مدیرکل برای سفر به تهران دعوت کردیم. ایشان برای بازرسی، بررسی و ارزیابی نمی‌آید و چنین اجازه‌ای را نداده‌ایم. درباره اینکه همکاری‌های ایران و آژانس با چه قاعده‌ای انجام شود، گفت‌وگو می‌کنیم. در حال تنظیم سفر هستیم. قطعی نیست اما حدود آن مشخص است.

رئیس‌جمهور به چین سفر می‌کند

دیپلمات عالی‌رتبه ایران با اشاره به توافقات بلندمدت با روسیه و چین، گفت: این دو کشور دو قدرت عضو دائم شورای امنیت هستند که روابط عمیق و دیرینه‌ای با آن‌ها داریم و حوزه همکاری‌های ما بسیار وسیع است. موضع روسیه و چین در اعلام همبستگی با ایران و محکومیت تجاوزات اخیر، بسیار قوی بود. همکاری‌ها در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و دفاعی ادامه دارد.

عراقچی همچنین در در گفت‌وگوی تلویزیونی خود اعلام کرد که رئیس‌جمهور در شهریور ماه برای شرکت در اجلاس سران شانگهای به چین سفر می‌کند.

پیام‌هایی از طرف مقابل به ما رسیده است

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این سوال که «آیا قرار است دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا برگزار شود؟»، گفت: قراری که قطعی شده باشد،‌ خیر. صحبت‌هایی بوده و هست، پیام‌هایی از طرف مقابل به ما رسیده است و اینکه در آینده نزدیک یا آینده دور گفت‌وگو و مذاکره صورت بگیرد بستگی به این دارد که مصالح ما چه اقتضا می‌کند. 

عراقچی ادامه داد: مذاکره بخشی از عرصه هماوردی ما با بقیه دنیا از جمله در این مورد مشخص یعنی آمریکاست.

او افزود: در راستای تامین و مصالح کشور هرجا لازم باشد می‌جنگیم، هرجا لازم باشد دیپلماسی و مذاکره می‌کنیم و هیچ یک از ابزارهای موجود را در راستای تامین منافع از دست نمی‌دهیم.

دستگاه دیپلماسی آمادگی هماهنگی نزدیک با شورای عالی امنیت ملی را دارد

وزیر امور خارجه ایران در ادامه این گفت‌وگو و در پاسخ به سوالی در ارتباط با انتخاب «علی لاریجانی» به عنوان دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی و اینکه «آیا این انتخاب ممکن است اختیارات وزارت خارجه را محدود و یا کم کند؟» گفت: چرا محدود و کم کند؟ حتما کمک کار خواهد بود. 

او با تبریک انتخاب لاریجانی به عنوان دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی گفت : آقای دکتر لاریجانی از استوانه‌های سیاسی ایران هستند، نماد اعتدال و عقلانیت هستند، ایشان دارای تجربه طولانی در حوزه سیاست خارجی و داخلی هستند. من با ایشان سال‌ها کار کردم، با ایشان در تماس بودیم و در دوره اخیر نیز جلساتی را در حضور ایشان بودیم. ایشان در حوزه سیاست خارجی مسائل را دقیق می‌بینند و از بینش واقعی و عمیق برخوردارند و مطمئن هستیم که در دوران ایشان در این حوزه بهتر و راحت‌تر حرکت می‌کنیم. البته ما این تعامل را با آقای احمدی نیز داشتیم. اکنون تغییری ایجاد شده است. تغییر لزوما چیز بدی نیست و حتی باعث می‌شود که حرکت بهتر انجام شود.

عراقچی ادامه داد: من به ایشان اطمینان می‌دهم که دستگاه دیپلماسی آمادگی دارد که با هماهنگی نزدیک با شورای عالی امنیت ملی، منافع و مصالح کشور را به پیش ببرد.

وزیر خارجه ایران همچنین در پاسخ به این سوال که «آیا ممکن است با توجه به انتخاب آقای لاریجانی تغییراتی در بحث مذاکرات و انجام آن از سوی جایی غیر از وزارت خارجه ایجاد شود»، اظهار کرد: این‌که چگونه مذاکره کنیم و در چه اختیاراتی این مذاکرات صورت بگیرد، موضوعی است که در یک سطح عالی در ارتباط با آن بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود و ما تابع تصمیم‌ها هستیم.

او ادامه داد: فکر می‌کنم که در دوره جدید نیز این موضوع به شکل و روند سابق ادامه پیدا می‌کند و در واقع برداشت من این است که با همان شکل سابق حرکت می‌کنیم، چنانکه سیاست‌گذاری در ارتباط با مذاکرات در شورای عالی امنیت ملی انجام شود و مسئول اجرا وزارت خارجه است و اکنون نیز تابع هر تصمیمی هستیم که در این زمینه گرفته شود.

در وزارت امور خارجه، جلسات طوفان فکری برگزار می‌شود

عراقچی در ادامه افزود: سیاست خارجی خیلی احتیاج به فکر کردن دارد و آن‌هایی موفق‌تر هستند که بتوانند تولید فکر و ایده کنند. در وزارت امور خارجه، جلسات طوفان فکری برگزار می‌شود تا ذهن‌ها یکدیگر را تکمیل و ایده‌ها را پرورش دهند. وزارت امور خارجه اهمیت زیادی به استفاده از هوش مصنوعی در سیاست خارجی داده است. اداره کل فناوری مشغول توسعه روش‌هایی است که هوش مصنوعی بتواند از داده‌های گسترده موجود در اسناد و تلکس‌های دیپلماتیک بهره‌برداری کند. ایجاد و پردازش داده‌های بزرگ کاری سختی است، اما در وزارت خارجه آن را شروع کردیم.

رهبر انقلاب با عصای موسی‌گونه‌ خود، راه‌ها را باز کردند

وزیر خارجه ایران در ادامه گفت: واقعاً نباید از نقش رهبری داهیانه و شجاعانه‌ مقام معظم رهبری، چه در طول سال‌های گذشته و چه در این دوره‌ خاص، غفلت کنیم یا از آن یاد نکنیم. واقعاً، ایشان هم در زمانی که ما مشغول دیپلماسی و ورود به مذاکرات بودیم و هم در زمانی که در موضع دفاع قرار گرفتیم، با رهبری‌ خردمندانه، داهیانه، شجاعانه و جسورانه و با همان عصای موسی‌گونه‌ خود، راه‌ها را باز کردند و اجازه ندادند دشمنان به اهداف خود یعنی از بین بردن توان دفاعی ما، فرماندهی و کنترل ما و انسجام ملی ما دست یابند.

عراقچی افزود: ایشان همه‌ این‌ها را در مدت‌زمانی کوتاه، احیا و بازسازی کردند. تعبیر «عصای موسی» که به‌کار بردم، را واقعاً در آن ۱۲ روز می‌دیدم که چگونه رهبری ایشان مسیرها را باز می‌کرد، همان‌گونه که عصای موسی دریا را شکافت و راه را باز کرد، ایشان در تمامی امور راهگشا بودند و این حماسه به وجود آمد.

آمریکایی‌ها فهمیده‌اند که گزینه‌ نظامی کارایی نداشته است

وزیر خارجه ایران در پاسخ به این سوال که «شما بارها و بارها گفته‌اید که شرط آغاز مذاکرات جدید با آمریکا، تعهد آن نسبت به ین است که نظامی نکند. آیا می‌توان به چنین تعهدی از سوی آمریکا امید داشت؟» گفت: حتماً نمی‌توان امید داشت. هیچ‌کس نمی‌تواند چنین تعهدی بدهد. اما اینکه باید بتوانند اطمینان ما را جلب کنند، اینکه اگر وارد مذاکره شدیم، آنچه که در دفعه‌ قبل رخ داد، این بار تکرار نمی‌شود و برای یک مذاکره‌ واقعی پای میز بیایند. ما هنوز به این اطمینان نرسیده‌ایم که اگر مذاکره‌ مجددی آغاز شود، آن‌ها با قصد یک مذاکره‌ واقعی، برای رسیدن به نتایج مبتنی بر یک داد و ستد واقعی وارد مذاکره خواهند شد. 

او افزود: ما رسماً و با صراحت اعلام کرده‌ایم که اگر تصور می‌کنند ما وارد مذاکره خواهیم شد تا آنچه را که از طریق حملات نظامی نتوانسته‌اند به آن برسند، در مذاکرات به‌دست آورند، این اتفاق نخواهد افتاد، همان‌طور که در مذاکرات پیش از جنگ نیز اتفاق نیفتاد و اکنون هم نخواهد افتاد. اگر فکر می‌کنند با حمله به تأسیسات، موضع ما تغییر کرده یا ما کوتاه خواهیم آمد، اصلا این‌طور نیست، برعکس موضع ما حتی قوی‌تر نیز شده است. 

عراقچی گفت: من چندی پیش توییتی زدم که تأسیسات هسته‌ای ما صدمه دیده، اما اراده‌ ما نه و در مصاحبه با رسانه‌های آمریکایی نیز گفتم که تأسیسات تخریب شده، اما ساختمان را می‌شود دوباره ساخت؛ تجهیزات و ماشین‌ها را می‌توان جایگزین کرد. علم وجود دارد و با بمباران از بین نمی‌رود. این موضوع که عملیات علیه تاسیسات هسته‌ای ایران ناموفق بود و نتوانست آن را از بین بررد، در رسانه‌های آمریکای تکرار می‌شود.

دیپلمات عالی‌رتبه ایران افزود: اگر با این درک و با این فهم وارد مذاکره شوند، ما آمادگی داریم وارد مذاکره شویم. منطق مذاکراتی ما نیز بسیار روشن است. ما نسبت به صلح‌آمیز بودن برنامه‌ هسته‌ای خود اطمینان کامل داریم و هیچ مشکلی نداریم که این اطمینان را به دیگران نیز منتقل کنیم، یعنی اعتمادسازی کنیم. اما از آن طرف تحریم‌ها باید برداشته شود و حق ما درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای به شمول برخورداری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و به‌ویژه غنی‌سازی، باید مورد احترام قرار گیرد.

او در ادامه گفت: پیش‌تر نیز با همین منطق وارد مذاکره شدیم، اما طرف مقابل زیر بار نرفت و تلاش کرد از طریق گزینه‌ نظامی موضوع را حل کند. الان فهمیده‌اند که گزینه‌ نظامی کارایی نداشته است. بنابراین، اگر مذاکرات مجددی شکل بگیرد، من فکر می‌کنم آن‌ها با این فهم پای میز مذاکره خواهند آمد که گزینه‌ ناموفقی را که انتخاب کردند و حالا مجبور هستند وارد یک مذاکره‌ عادلانه شوند. آیا به نتیجه برسیم یا خیر، بحث بعدی است.

برای احیای روابط با مصر عجله نداریم

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی را همچنین در پاسخ به سوال در مورد روابط ایران با کشورهایی همچون مصر و اردن نیز گفت: روابط با مصر در یک سال گذشته جهش فوق‌العاده داشته و با رئیس‌جمهور این کشور چهار بار دیدار کردم. تعداد ملاقات‌ها با وزیر خارجه مصر بیش از ۱۰ بار بوده است. گفت‌وگوهای تلفنی از حد گذشته است. مصر کشور بزرگی در جهان اسلام است و درباره موضوعات غزه، لبنان، سوریه و برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو می‌کنیم. در روابط دوجانبه پیشرفت خوبی کردیم. یک‌سری موانعی بود که مثلا اسم خیابان عوض شد، در آن طرف هم ترتیباتی که لازم بود، اجرا شده است. 

او افزود: اراده همکاری در دو طرف وجود دارد. عجله‌ای برای احیای رسمی روابط نداریم و و وقتش که برسد این کار انجام می‌دهیم. فکر می‌کنم در ماه‌های آینده به آن نقطه خواهیم رسید و احتمالا که اگر جنگ نبود زودتر به آن نقطه می‌رسیدیم. مهم این است که مانند دو کشور عادی ارتباط داشته باشیم که این موضوع را اکنون شاهد هستیم. تماس‌های مستمری بین من و وزیر مصر وجود دارد و این تماس‌ها به حدی است که بعضا آنها را دیگر خبری نمی‌کنیم و هفته دو الی سه بار با یکدیگر مرتب صحبت می‌کنیم.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در مورد روابط ایران با اردن نیز گفت : با اردن در سطح کاردار روابط داریم و مشورت‌های خود را انجام می‌دهیم. من به اردن سفر کردم با وزیر خارجه کشور این کشور نیز  مرتب در تماس هستیم.

عراقچی در ادامه گفت: در یک سال گذشته در سیاست خارجی ایران، از لحاظ تحولات و تنش‌ها بی‌نظیر، سنگین و پرتنشی را گذراندیم. بخش برجسته این یک سال، رشد روابط با همسایگان بوده است. دولت‌های قبلی هم تلاش کرده بودند اما در یک سال گذشته ما تمرکز را روی این‌ها گذاشته‌ایم. حمایت از ایران در پی تجاوز اخیر، بی‌نظیر بود.

ضرباتی که در جنگ به حزب‌الله لبنان وارد شده، ترمیم شده است

وزیر امور خارجه ایران همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با افزایش فشارها بر حزب الله لبنان برای خلع سلاح نیز گفت: این برای اولین بار نیست که تلاش می‌شود حزب‌الله لبنان خلع سلاح شود و توانمندی حزب‌الله در این زمینه از کار انداخته شود. دشمنان دیده‌اند که در صحنه عمل سلاح مقاومت چه کارهایی می‌تواند، انجام دهد.

او ادامه داد: آن‌ها فکر می‌کردند با ضرباتی که حزب‌الله در جنگ متحمل شده، می‌توانند موضوع خلع سلاح را به پیش ببرند ولی موضعی که رهبر حزب‌الله لبنان اتخاذ کرد و بیانیه‌ای که در این زمینه از سوی حزب‌الله لبنان منتشر شد نشان داد که حزب‌الله ایستادگی می‌کند و محکم با این موضوع برخورد کرده است . خوشبختانه جریان امل وابسته به آقای «نبیه بری» نیز حمایت خوبی کرده است. شیعه در لبنان در اوج و اقتدار خود است و تا آنجایی که می‌دانیم ضرباتی که در جنگ به حزب‌الله لبنان وارد شده ترمیم شده است، فرماندهان جایگزین شده‌اند و حزب‌الله از قدرت کافی برخوردار است. 

عراقچی خاطرنشان کرد: ما از هر تصمیمی که حزب‌الله بگیرد، حمایت می‌کنیم و  دخالتی در این زمینه نداریم.

اسنپ‌بک بیش از آن چیزی که هست، بزرگ شده است

وزیر امور خارجه ایران همچنین در ادامه در پاسخ به سوالی در ارتباط با موضوع اسنپ‌بک، با ارائه توضیحاتی در ارتباط با این موضوع تصریح کرد: در جامعه به نظرم اسنپ‌بک را بیش از آن چیزی که هست، بزرگ کرده‌اند.

عراقچی گفت: تا الان این جمهوری اسلامی ایران است که اسنپ بک را استفاده کرده است  ما الان تمام تعهدات برجامی خودمان را سال‌هاست که کنار گذاشته‌ایم. بعد از اینکه آمریکا از برجام خارج شد و تحریم‌های خود را برگرداند و اروپا نیز نتوانست منافع ناشی از لغو تحریم‌ها را برای ایران محقق کند، ما اسنپ بک خودمان را طبق بند ۳۶ برجام انجام دادیم، تمام تعهدات خودمان را متوقف کردیم و برگشتیم به شرایط قبل از برجام و اتفاقاً از شرایط قبل از برجام دوباره استارت زدیم و برنامه هسته‌ای ما الان به مراتب جلوتر از قبل از برجام است.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: پس ایران، پیش از این، اسنپ‌بک را اجرا کرده است. آمریکا، با خروج از برجام، دیگر حقی برای اجرای آن ندارد. اروپایی‌ها نیز هنوز آن را اجرا نکرده‌اند. اگر بخواهند اجرا کنند، معنایش این است که تحریم‌های آمریکا، اروپا و شورای امنیت، همگی مجدداً اعمال شوند، در حالی‌که تحریم‌های آمریکا همین حالا هم بازگشته‌اند. ضمن آن‌که، این مکانیزم طوری طراحی شده بود که کشورهایی مانند چین و روسیه نتوانند جلوی آن را با حق وتو بگیرند. همان‌طور که ما هم، بازگشت به برنامه‌ هسته‌ای‌مان را طوری در برجام تعبیه کرده بودیم که بتوانیم بدون مانع‌تراشی دیگران، به وضعیت قبل از توافق بازگردیم و این کار را هم انجام دادیم.

عراقچی گفت: نکته‌ مهم دیگر آن است که قطعنامه‌ ۲۲۳۱ شورای امنیت، که اختیار اجرای اسنپ‌بک را به کشورهای طرف توافق می‌دهد، در ۱۸ اکتبر امسال (۲۸ مهر) به پایان می‌رسد. این یکی از اقدامات بسیار برجسته‌ برجام و قطعنامه‌ ۲۲۳۱ بود و اینکه طبق مفاد آن، پس از ۱۰ سال، این قطعنامه به‌طور خودکار منقضی می‌شود و پرونده‌ ایران به‌طور کامل از دستور کار شورای امنیت خارج خواهد شد.

وزیر امور خارجه ایران در مورد تهدیدات اخیر سه کشور اروپایی برای اجرای مکانیزم ماشه نیز گفت: سه کشور اروپایی، تعهدات برجامی خود را نقض کرده‌اند و به خصوص در هفته‌های اخیر، موضعی مشابه آمریکا اتخاذ کرده‌اند و حرف از «غنی‌سازی صفر» زده‌اند؛ در حالی که برجام، غنی‌سازی را قبول دارد و حق ایران برای غنی‌سازی را به رسمیت شناخته است. به‌نظر ما، این سه کشور اروپایی دیگر عضو برجام به حساب نمی‌آیند و اصولاً حق استفاده از سازوکار اسنپ‌بک را ندارند. آن‌ها اخیرا موضوع تمدید ۶ ماهه آن را مطرح کرده‌اند که موضع ما این است که اصولا حق استفاده از آن را ندارید.

این دیپلمات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: اگر اسنپ‌بک اجرا شود، به نظرم تحریم اقتصادی جدیدی اضافه نمی‌شود، یعنی اضافه می‌شود ولی خیلی جزئی خواهد بود و به لحاظ اقتصادی تفاوتی در وضعیت فعلی ایران ایجاد نمی‌کند. اما از لحاظ سیاسی تاثیراتی دارد. ما ذیل فصل ۷ منشور سازمان ملل قرار می‌گیریم، قطعنامه‌های قبلی برمی‌گردد و قطعاً این‌ها خسران و زیان است.

عراقچی در بخش پایانی صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: موضع ما در ارتباط با موضوع اسنپ‌بک مشخص است. اگر اروپایی‌ها آن را اجرا کنند، به آن واکنش نشان می‌دهیم و کشورهای اروپایی باید بدانند که با اجرای این مکانیزم نقش خود را برای همیشه در مذاکرات از دست می‌دهند. آن‌ها باید دست از تهدید بردارند و باید بدانند که اسنپ‌بک اروپایی مشکلی را حل نمی‌کند، همانطور که حمله نظامی به ایران مشکلی را حل نکرد، بلکه این موضوع به مشکلات موجود اضافه می‌کند.

وزیر خارجه ایران در پایان این گفت‌وگوی تلویزیونی یاد همه شهدا از جمله خبرنگاران و دیپلمات‌های شهید را گرامی داشت

انتهای پیام